Το «ξέθαψαν» οι γείτονες, έδει­ξαν να εκπλήσσονται οι ημέτε­ροι. Το θέμα της ηλεκτρικής δια­σύνδεσης των νησιών μας με την Τουρ­κία, ωστόσο, δεν είναι ούτε καινούργιο, ούτε έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία.

Το «ξέθαψαν» οι γείτονες, έδει­ξαν να εκπλήσσονται οι ημέτε­ροι. Το θέμα της ηλεκτρικής δια­σύνδεσης των νησιών μας με την Τουρ­κία, ωστόσο, δεν είναι ούτε καινούργιο, ούτε έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία.

Μέσα σε όλα τα άλλα θέματα που έχουν μπει στην ατζέντα για τη συνερ­γασία, υπάρχουν κι αρκετά ενεργειακά σχέδια, αλλά και άλλα ζητήματα για τα οποία έχουν δείξει ενδιαφέρον κι άλλες μεγάλες δυνάμεις.

Για παράδειγμα, εδώ και σχεδόν μία δεκαετία, στο πλαίσιο του Οργανισμού Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ) συζητείται το θέμα του λεγόμενου «ηλεκτρικού δακτυλίου», ένα έργο για το οποίο δείχνει εξαιρετικό ενδιαφέρον η Ρωσία και μάλιστα κάποια στιγμή βρέθηκε πολύ κοντά στην έναρξη κατα­σκευής του.

Σύμφωνα με το συγκεκριμένο σχέ­διο, θα κατασκευαστεί (κι όπου υπάρ­χει θα αναβαθμιστεί) δίκτυο μεταφο­ράς ηλεκτρικής ενέργειας περιμετρικά της Μαύρης Θάλασσας για να συνδέσει όλες τις χώρες και να ενισχύσει τη δυνατότητα ανταλλαγών.

Με τον τρόπο αυτό, χώρες όπως η Ρωσία και η Ουκρανία θα αποκτούσαν πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές (μέ­σω Ελλάδας κι άλλων βαλκανικών χωρών), ενώ άλλα κράτη με σοβαρές ελ­λείψεις, όπως η Γεωργία και η Τουρκία, θα μπορούσαν να εισάγουν ενέργεια για τις ανάγκες τους.

Μέρος αυτών των συζητήσεων ήταν και η αναβάθμιση της διασύνδεσης του ελληνικού και του τουρκικού συστήμα­τος στη Θράκη, μεταξύ Φιλίππων (ελληνικό τμήμα) και Μπαμπάεσκι (στην Τουρκία), ώστε να γίνεται ανταλλαγή ενέργειας όταν η κάθε χώρα έχει με­γαλύτερη ανάγκη (τον χειμώνα οι γείτονες, το καλοκαίρι εμείς).

Κι εδώ έρχεται το καλύτερο (;), για το οποίο κανείς δεν έχει μιλήσει μέχρι σήμερα: Η διασύνδεση αυτή, στην ου­σία αποτελεί την καλύτερη ενεργεια­κή μπίζνα των Τούρκων! Μας πουλάνε ηλεκτρισμό κι αγοράζουν ψίχουλα! Με άλλα λόγια, εδώ και αρκετά χρόνια κα­ταναλώνουμε τούρκικες κιλοβατώρες, χωρίς να το έχει πάρει χαμπάρι κανείς. Και τώρα κάποιοι (κυρίως όσοι είχαν πρόσβαση τόσα χρόνια στα στοιχεία) κάνουν πως εκπλήσσονται με τη διασύνδεση των νησιών.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΣΜΗΕ, για όλο το 2010 (ουσιαστικά από τα μέ­σα του χρόνου, όταν ξεκίνησε η εμπορι­κή λειτουργία της γραμμής) οι τουρκικές μεγαβατώρες αντιστοιχούσαν περίπου στο 10% του συνόλου των εισαγωγών που κάναμε ως χώρα κι αντιστοιχούσαν περίπου σε 750 χιλιάδες MWh.

Τους πρώτους δέκα μήνες του 2011 το… μερίδιο αγοράς των Τούρκων αυξάνεται κατακόρυφα και φτάνει σχεδόν το 50%!!! Μάλιστα οι μεγαβατώρες που εισάγαμε από Ιανουάριο έως Οκτώβριο ήταν τριπλάσιες απ’ ό,τι στο σύνολο του 2010 και άγγιξαν τα 2,1 εκατομμύρια.

Με άλλα λόγια, οι Τούρκοι μας που­λάνε ηλεκτρισμό εδώ και δύο χρόνια (το 2009 οι συναλλαγές ήταν πολύ μικρές και πριν από το 2008 μηδενικές) βγάζοντας κέρδη, τη στιγμή που το δικό τους σύστημα αντιμετωπίζει κατά καιρούς προβλήματα με ελλείψεις.

Κι εφόσον βρήκαν καλό πελάτη, οι καρντάσηδες είπαν να του πουλήσουν κι άλλα μπερεκέτια… Τώρα που μας βρήκαν στριμωγμένους, είπαν να ξαναφέρουν στο τραπέζι τη διασύνδεση των νησιών, έχοντας απέναντί τους τον κατ’ εξοχήν άνθρωπο που όλα τα σφά­ζει (βλέπει, συζητάει) κι όλα τα μαχαι­ρώνει…

«Διαρροές»

Σύμφωνα με τη «Χουριέτ», κατά την επίσκεψη του Γιώργου Παπακωνσταντίνου στην Κωνσταντινούπολη για τη συμ­μετοχή σε ενεργειακό συνέδριο, ο Έλ­ληνας υπουργός φέρεται να συζήτησε το θέμα με Τούρκους αξιωματούχους, δηλώνοντας μάλιστα (όπως ισχυρίζεται η τουρκική εφημερίδα) πως η διασύν­δεση θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση των προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών, λόγω των γεωτρήσεων που ξεκίνησαν οι Κύπριοι.

Μάλιστα, οι Τούρκοι υποστηρίζουν πως ο υπουργός έκανε κι ανάλυση… κόστους, λέγοντας πως η Αθήνα σχεδιάζει τη διασύνδεση των νησιών με το ηπει ρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, αλλά η πε­ρίπτωση σύνδεσης με την Τουρκία είναι πιο φθηνή και πιο αποτελεσματική (;).

Μετά τον σάλο που δημιουργήθηκε, το υπουργείο αρχικά με «διαρροές» και στη συνέχεια με επίσημη ανακοίνωση διέψευδε ότι έγιναν αυτού του είδους οι συζητήσεις, αν και στην αρχή η διά­ψευση αφορούσε στον σχεδιασμό και άφηνε ασχολίαστο το θέμα των συζητή­σεων. Η αλήθεια είναι πως τέτοιες συζητήσεις έχουν γίνει πολλές φορές στο παρελθόν, χωρίς να έχουν προχωρήσει σε συγκεκριμένες προτάσεις. Ωστόσο, τώρα και με δεδομένο ότι η Ελλάδα εί­ναι στριμωγμένη, φαίνεται πως οι Τούρ­κοι ανακίνησαν το θέμα και οι δικοί μας δεν είπαν «όχι».

Κι όχι μόνο αυτό, σύμφωνα με όσα είδαν το φως της δημοσιότητας από τις επαφές που είχε ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου στην Κωνσταντινούπολη συζητήθηκαν όλα τα σχέδια ενεργειακής συνεργασίας με τους γείτονες.

Σύμφωνα με δήλωση του ίδιου του υπουργού (όπως αναφέρεται στο δελτίο Τύπου του υπουργείου), με τον Τούρκο ομόλογό του «υπάρχει αμοιβαία κατανόηση των αναγκών και των προτεραι­οτήτων για την ανάπτυξη των ενεργει­ακών δικτύων στην περιοχή». Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι αγωγοί φυ­σικού αερίου για τον λεγόμενο «Νότιο Διάδρομο», αλλά κι άλλα σχέδια…

Μάλιστα, με βάση τα δημοσιεύμα­τα, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου απηύ­θυνε ανοικτή πρόσκληση σε τουρκικές επιχειρήσεις να λάβουν μέρος στους διαγωνισμούς για την ιδιωτικοποίηση των κρατικών ενεργειακών εταιρειών, όπως η ΔΕΠΑ, ο ΔΕΣΦΑ και τα ΕΛΠΕ. Η αναφορά αυτή «ξύπνησε» τα σενάρια που κυκλοφορούν στους ενεργειακούς κύκλους της χώρας μας για περίεργες κολεγιές, με στόχο πάντα τη συνδιαχεί-ριση του Αιγαίου.

Κι αυτά τα σενάρια έχουν στο βάθος τους πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις στην εθνική κυριαρχία, απ’ ό,τι η δια­σύνδεση των νησιών. Κι αυτό δημιουρ­γεί σε αρκετούς κύκλους την αίσθηση πως η ανακίνηση του θέματος των διασυνδέσεων έγινε για να μην έρθουν στην επιφάνεια τα υπόλοιπα ενεργειακά θέματα που συζητούν οι δικοί μας με τους καρντάσηδες.

Εάν ευσταθούν αυτοί οι φόβοι, τότε, αδέλφια, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα απ’ ό,τι φανταζόμαστε…

Και για το τέλος ένα ερώτημα: Γιατί η ΔΕΠΑ προχώρησε (ή μήπως σύρθηκε;) σε μερική αποπληρωμή των ποσών που απαιτούσαν οι Τούρκοι της Botas; Αυτό το θέμα δεν εκκρεμούσε, με την ελλη­νική εταιρεία να μην αναγνωρίζει τις απαιτήσεις των γειτόνων μας; Τι συνέβη και τώρα, μέσα στην κρίση, τους δίνου­με μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ; Απαντήσεις στο άμεσο μέλλον.