Με επιφυλάξεις υποδέχθηκαν κινήματα και αντιπολίτευση το περιβαλλοντικό της «πακέτο»

Ύστερα από διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν κάτι λιγότερο από 19 ώρες, τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού στο Βερολίνο συμφώνησαν σε ένα πακέτο μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, την ημέρα μάλιστα που εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν όχι μόνο στις γερμανικές πόλεις, αλλά και σε όλον τον κόσμο.

Στόχος του πακέτου είναι η μείωση των επιβλαβών για το περιβάλλον αερίων κατά 55% έως το 2030, με το κόστος των μέτρων έως το 2023 να ανέρχεται στα 54 δισ. ευρώ.

Παρουσιάζοντας το πρόγραμμα, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ προέβαλε ένα μέτρο το οποίο, κατά την άποψή της, θα έχει καθοριστική σημασία για την επιτυχία του προγράμματος: την τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε οχήματα και κτήρια.

Με αυτόν τον τρόπο θα ακριβύνει σταδιακά η κατανάλωση ορυκτών καυσίμων όπως η βενζίνη, το ντίζελ, το πετρέλαιο θέρμανσης και το φυσικό αέριο, ενώ προβλέπεται να αυξηθούν οι τιμές ανά τόνο διοξειδίου του άνθρακα από 10 ευρώ το 2021 στα 35 ευρώ το 2026. Κατά συνέπεια θα ακριβύνουν για παράδειγμα οι τιμές για βενζίνη και ντίζελ από 3 ώς και 10 λεπτά το λίτρο. Άμεση συνέπεια θα είναι η στροφή των Γερμανών πολιτών στην ηλεκτροκίνηση.

Ο πρώτος που έσπευσε να συγχαρεί τη γερμανική κυβέρνηση είναι ο CEO της VW Herbert Diess, καθώς τα μέτρα φαίνεται να ευνοούν τις αντίστοιχες προσπάθειες της εταιρείας.

Το σχέδιο προβλέπει την αύξηση των κινήτρων για αγορά ηλεκτροκίνητου οχήματος, που θα κοστίζει λιγότερο από 40.000 ευρώ, ενώ τα συμβατικά αυτοκίνητα θα έχουν μια αύξηση στο κόστος χρήσης καθώς η κυβέρνηση θα αυξήσει παράλληλα τις τιμές βενζίνης και ντίζελ.

Ωστόσο λείπουν τα αντικίνητρα για τα αυτοκίνητα με υψηλές καταναλώσεις, τα οποία αποτελούν τις κορωνίδες της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας.

Το θέμα αυτό δεν είναι δευτερεύον, καθώς η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν εξαρτάται από το πόσα καθαρά οχήματα θα εισέλθουν στους δρόμους, αλλά από το πόσα ρυπογόνα θα πάψουν να κυκλοφορούν.

Οι ανακοινώσεις

Το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή έχει ούτως ή άλλως μπει δυναμικά στην ατζέντα της Κομισιόν.

Αυτές τις ημέρες είναι σε εξέλιξη η Σύνοδος του ΟΗΕ για το Κλίμα, η νεαρή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ μονοπωλεί τις ειδήσεις στα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία και, επομένως, η μεγαλύτερη χώρα της Ε.Ε., με την πλέον σημαντική αυτοκινητοβιομηχανία, δεν θα μπορούσε να μην υιοθετήσει τέτοιου είδους μέτρα, πόσω μάλλον με το σκάνδαλο Dieselgate ακόμα νωπό.

Η μετάβαση της Γερμανίας στην ηλεκτροκίνηση εξάλλου θα είναι η επόμενη σοβαρή αναμέτρηση με τον ένοικο του Λευκού Οίκου Ντόναλντ Τραμπ, τουλάχιστον έως τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.

Άλλες βασικές πρωτοβουλίες του πακέτου των 54 δισ. ευρώ περιλαμβάνουν:

● Αύξηση φόρων στα αεροπορικά εισιτήρια και μείωση αυτών στα τρένα, καθώς τα δεύτερα, όντας ηλεκτροκίνητα, είναι σαφώς λιγότερο ρυπογόνα από τα αεροπλάνα.

● Ο κρατικός σιδηροδρομικός φορέας Deutsche Bahn θα λαμβάνει επιπλέον 1 δισ. ευρώ ετησίως επιχορήγηση για τη δημιουργία της σιδηροδρομικής υποδομής και των δημόσιων συγκοινωνιών της χώρας.

● Αναβαθμίσεις κτηρίων: Η κυβέρνηση θα προσφέρει επιχορηγήσεις και φορολογικές εκπτώσεις για την εγκατάσταση νέων καυστήρων, παραθύρων και μόνωσης και θα απαγορεύσει τη λειτουργία νέων καυστήρων θέρμανσης πετρελαίου από το 2026. Επίσης, από το 2026 και μετά, θα απαγορεύεται η εγκατάσταση νέων θερμαντήρων πετρελαίου. Όποιος, όμως, θα αντικαθιστά τους παλιούς με νέα μοντέλα, που είναι φιλικά προς το περιβάλλον, θα επιδοτείται με 40% του κόστους.

Κερδισμένοι από το νέο πακέτο μέτρων θα είναι ιδιώτες και επιχειρήσεις που κάνουν χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Προκειμένου να αυξηθεί η κατανάλωση αυτού του είδους ενέργειας καταργούνται οι περιορισμοί στις κρατικές επιδοτήσεις των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων και χρηματοδοτούνται ένα εκατομμύριο σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Μελλοντικά, η φορολόγηση νέων οχημάτων θα καθορίζεται από την ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουν.

Τόσο η Άνγκελα Μέρκελ όσο και ο σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σολτς επισήμαναν ότι το πακέτο για την προστασία του κλίματος είναι κοινωνικά δίκαιο. Η αντίδραση, πάντως, της αντιπολίτευσης ήταν αρκετά ψυχρή στο περιεχόμενο των μέτρων και οι Πράσινοι, οι οποίοι έχουν μπει πλέον δυναμικά στο κυβερνητικό παιχνίδι, τα χαρακτηρίζουν παρωχημένα και λίγα.

Δεν ενθουσίασαν την κοινωνία

Το πρώτο σχόλιο επιστημόνων για το «κλιματικό πακέτο» που παρουσίασε η γερμανική κυβέρνηση ήταν απλό και περιεκτικό: «Θα ήταν εξαιρετικά μέτρα αν ήμασταν 30 χρόνια πριν, σήμερα αποτελούν μια καταστροφή», ενώ δεν φάνηκαν να ικανοποιούν ούτε την κοινωνία – και ειδικά τη νέα γενιά, που είχε κατακλύσει τους δρόμους.

Αντιθέτως, «χαστούκι στο πρόσωπο» χαρακτήρισαν τα μέτρα των κυβερνητικών κομμάτων εκπρόσωποι του μαθητικού περιβαλλοντολογικού κινήματος Fridays For Future. «Τα σχέδια για την τιμολόγηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα είναι εξαιρετικά πολύπλοκα, θα αποφέρουν πολύ αργά αποτελέσματα και είναι πολύ περιορισμένα» δήλωσαν σε ομιλίες τους στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθηκαν σε ολόκληρη τη Γερμανία.

Οι διαδηλωτές απαιτούν τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα συντομότερα απ’ ό,τι έχει προγραμματιστεί, καθώς και την κατάργηση της παραγωγής άνθρακα έως το 2030 αντί το 2038, γνωρίζοντας πως ο η επίτευξη του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού του 2015, που προβλέπει τη συγκράτηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω του 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, απέχει ακόμη πάρα πολύ.