Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπλάτσου

Παρά τα περίπου δυόμισι χρόνια που είχα να τη δω από κοντά και την απόκτηση ενός γιου αυτό το διάστημα, η Άννα Μάσχα ήρθε στο ραντεβού μας εξίσου νεανική και φωτεινή, όπως τη θυμόμουν από την προ παιδιού περίοδο της ζωής της.

Συνέντευξη στην Ιωάννα Μπλάτσου

Παρά τα περίπου δυόμισι χρόνια που είχα να τη δω από κοντά και την απόκτηση ενός γιου αυτό το διάστημα, η Άννα Μάσχα ήρθε στο ραντεβού μας εξίσου νεανική και φωτεινή, όπως τη θυμόμουν από την προ παιδιού περίοδο της ζωής της. Με αφορμή τη νέα παράσταση της Ξένιας Καλογεροπούλου «Πού είναι;» στη Μικρή Πόρτα και το «Κεκλεισμένων των θυρών» του Ζ.Π. Σάρτρ στο Θέατρον του Ελληνικού Κόσμου, συναντηθήκαμε ένα ηλιόλουστο ανοιξιάτικο πρωινό πίσω από το πάρκο του Μεγάρου Μουσικής. «Η άνοιξη επιτέλους είναι εδώ! Μπορεί να με κουράζει λίγο – νιώθω τη λεγόμενη εαρινή κόπωση –, αλλά επίσης νιώθω να με επισκέπτεται και η ελπίδα με την έλευσή της», λέει με το πλατύ της χαμόγελο. Η καλή ηθοποιός επιστρέφει ξανά στο παιδικό θέατρο, απευθυνόμενη τούτη τη φορά σε νήπια, ανάμεσα στα οποία θα είναι και ο γιος της.

«Πού είναι» τι, λοιπόν;

Πού είναι η μαμά. Αυτός είναι ο βασικός κορμός – φράση της παράστασής μας. Γιατί είναι η πιο προσφιλής φράση που λένε τα περισσότερα παιδάκια όταν αρχίζουν να μιλάνε και ανακαλύπτουν τον κόσμο γύρω τους. «Πού είναι αυτό;», «Πού είναι το άλλο;» και, κυρίως, «Πού είναι η μαμά;». Στην παράστασή μας, λοιπόν, είναι ένα κοριτσάκι που ψάχνει τη μαμά του, η οποία δεν είναι εκεί, μαζί της, και μέσα στο ψάξιμό της επινοεί τελικά τη μαμά με διάφορους δημιουργικούς τρόπους, όπως μόνο τα παιδιά ξέρουν να κάνουν.

Σε ποιες ηλικίες παιδιών απευθύνεστε;

Έτσι όπως στήνουμε την παράσταση, φαντάζομαι σε θεατές από ενάμιση έως τεσσάρων ετών. Φυσικά, μπορούν να το δουν και πιο μεγάλα παιδάκια, όπως και «παιδιά» τριάντα, σαράντα ετών. Κυρίως όμως απευθυνόμαστε στους πολύ – πολύ μικρούς θεατές. Γι’ αυτό και η παράσταση έχει πολύ λίγα λόγια («μαμά», «πού είναι;», «Άννα», «ναι», «όχι», «πάει»), που είναι κατανοητά στα παιδιά αυτής της ηλικίας, και κυρίως δράσεις. Την άλλη βδομάδα, μάλιστα, θα κάνουμε πρόβα με παιδιά αυτής της ηλικιακής ομάδας από το Παιδικό Εργαστήρι της Ξένιας και μέσα σε αυτά θα είναι και ο γιος μου.

Σε έχει δει να παίζεις ο γιος σου;

Όχι, αυτή θα είναι η πρώτη φορά. Του έχω εξηγήσει φυσικά τι δουλειά κάνω, αλλά δεν μπορεί να την καταλάβει ακόμα στο σύνολό της. Λέει «η μαμά πάει θέατρο» ή «πάει στο Εργαστήρι» κι όταν τον ρωτάς «τι κάνει εκεί η μαμά;», απαντά «εκεί λένε παραμύθια και ιστορίες». Ε, δεν είναι μακριά από την πραγματικότητα.

Ως καλλιτέχνης και μητέρα αισθάνεσαι ότι αυτοί οι δυο σου ρόλοι αντιπαλεύονται ο ένας τον άλλο ή αλληλοτροφοδοτούνται;

Δεν είμαι σίγουρη ότι αλληλοτροφοδοτούνται ακόμα. Μάλλον αντιμάχονται ο ένας τον άλλον. Γιατί και οι δύο αυτοί ρόλοι απαιτούν την ίδια αφοσίωση. Και είναι πολύ δύσκολο να αφοσιώνεσαι αποκλειστικά σε δύο πράγματα ταυτόχρονα. Να κάνεις πολλά πράγματα ταυτόχρονα μπορείς. Αλλά για να αφοσιώνεσαι σε δύο – τρία χρειάζονται ικανότητες σούπερ-γούμαν. Και καμία μας δεν είναι σούπερ ηρωίδα. Αυτές υπάρχουν μόνο στα κόμικς.

Διακρίνω το γνωστό ενοχικό σύνδρομο των νέων μαμάδων;

Δεν ξέρω. Πρακτικά μιλώντας, πάντως, η πραγματικότητα δείχνει ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος για άλλα πράγματα όταν μεγαλώνεις ένα παιδί, ειδικά στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής του. Για παράδειγμα, δεν έχω χρόνο για διάβασμα. Διαβάζω τα λόγια μου αφού κοιμηθεί το παιδί το βράδυ, πολύ σιγά για να μην ξυπνήσει, στην άκρη του δωματίου, ή έβγαινα τον χειμώνα στο μπαλκόνι και τουρτούριζα, αν ήθελα να πω πιο φωναχτά κάποιες αράδες. Είναι δύσκολο. Δεν βρίσκεις εύκολα χώρο για άλλα πράγματα μέσα στην καθημερινότητα του παιδιού.

Πώς σε άλλαξε η μητρότητα;

Ε, αλλάζουν πολλές συνήθειες με τον ερχομό ενός παιδιού. Στον «Μακμπέθ» τον χειμώνα λέγαμε ότι «ο Μακμπέθ σκοτώνει τον ύπνο» και τους διόρθωνα: «Ο Θανούλης σκοτώνει τον ύπνο». Επίσης, διάφορες μικρές, χαζές «πολυτέλειες», όπως το να μην κάνεις τίποτα ή να κοιτάς το ταβάνι ή να κάνεις με άνεση ένα μπάνιο, πάνε, πουφ, μας τέλειωσαν! Κι όταν βρίσκεις λίγο ελεύθερο χρόνο, τότε δεν ξέρεις τι να πρωτοκάνεις. Επίσης, με το παιδί έχω υιοθετήσει κάποιες πρακτικές που δεν με διέκριναν στο παρελθόν: την υπομονή και την ψυχραιμία. Παλιότερα πνιγόμουν σε μια κουταλιά νερό.

Τι φοβάσαι για το παρόν και το μέλλον του παιδιού σου;

Δεν φοβάμαι καθόλου για το γεγονός ότι μεγαλώνουν μέσα στην κρίση και κάποιοι λένε «τα καημένα τι θα κάνουν;». Αντιθέτως, εγώ νομίζω ότι μεγαλώνοντας ένα παιδί σε συνθήκες δύσκολες, επειδή αυτές τις συνθήκες θα γνωρίζουν ως πραγματικότητα, θα είναι πιο καλά προσαρμοσμένα από μας σε αυτό που ζουν και τους περιβάλλει. Για μας είναι δύσκολα τα πράγματα, γιατί είχαμε μάθει αλλιώς, ήμασταν καλομαθημένοι. Αν κάτι, όμως, φοβάμαι είναι μήπως δεν καταφέρω με τη στάση μου να του εμφυσήσω μια γενναία στάση απέναντι στη ζωή. Θέλω να βγαίνει έξω και να αντιμετωπίζει τα πράγματα ως έχουν, να μην είναι παθητικός σε ό,τι του συμβαίνει.

Τι χρειάζεται ένα παιδί για να μεγαλώσει καλά;

Ειλικρινά, δεν ξέρω να σου απαντήσω, γιατί κι εγώ παλεύω μέσα μου, δεν ξέρω αν τον μεγαλώνω καλά. Αλλά, ειλικρινά, είμαι περίεργη για το αποτέλεσμα, έπειτα από μερικά χρόνια. Να δω πώς θα εξελιχθεί αυτό το πλάσμα και τι στο καλό έκανα τόσο καιρό. Γιατί, όπως λένε και οι ειδικοί, μέχρι τα τέσσερα ό,τι κάνεις. Μετά, η μπίλια έχει καθίσει. Πάντως, τα παιδιά δεν χρειάζονται πολλά χρήματα για να μεγαλώσουν καλά. Συναισθηματικό πλούτο και δόσιμο χρειάζονται.

Πριν γεννήσεις, βίωσες έναν θάνατο, το κλείσιμο του «Αμόρε».

Τώρα πια αποτελεί παρελθόν. Έχει περάσει η περίοδος του πένθους. Αλλά τότε, ναι, με είχε πειράξει πολύ. Το θυμάμαι με νοσταλγία, αλλά όχι πια με στενοχώρια ή θυμό. Ίσως βοήθησε ότι το «Αμόρε» έκλεισε πάνω στην ακμή του. Δεν παρήκμασε. Γιατί όλα τα πράγματα κάνουν έναν κύκλο. Κι αν δεν έκλεινε τότε, μπορεί να έκλεινε τώρα, με την οικονομική κρίση.

Ως καλλιτέχνης λειτουργείς πάντα σε ένα «οικογενειακό» πλαίσιο («Αμόρε», Μοσχόπουλος – Καλογεροπούλου). Τι σου προσφέρει αυτή η συνθήκη και τι μπορεί να σου στερεί;

Μου προσφέρει την απαιτούμενη για μένα χαλαρότητα μέσα στην οποία δεν χρειάζεται να αποδείξω τι είμαι. Ως χαρακτήρας, μου είναι πολύ δύσκολο να αποδεικνύω κάθε φορά ότι αξίζω κάτι. Βέβαια, επειδή τίποτα δεν έχει μόνο μία όψη, μπορεί να μην υπάρχει σε αυτές τις επαγγελματικές σχέσεις η ορμή του πρωτόγνωρου. Αλλά υπάρχει σίγουρα μια δυναμική.

Νέα γυναίκα, μητέρα, καλλιτέχνης, εν καιρώ κρίσης…

…κοντεύει να τα παίξει! Ομολογώ ότι δεν καταλαβαίνω πολλά πράγματα από τη χρηματοπιστωτική διάσταση της κρίσης, όσο και να μου τα εξηγούν. Έτσι, σκέφτομαι τα χειρότερα δυνατά σενάρια ανέχειας και φτώχειας, σαν αυτά που συνέβησαν στην Αργεντινή. Δεν είμαι επίσης σε θέση να ξέρω ποιους ακριβώς πλήττει αυτή η κρίση, αλλά είμαι σίγουρη ότι εγώ, η οικογένειά μου και οι φίλοι μου είμαστε ακριβώς στο στόχαστρο. Φοβάμαι πολύ. Από την άλλη, όμως, με το παιδί, εκ των πραγμάτων, αναγκάζομαι να εστιάζω στη στιγμή, στο τώρα. Δεν έχω την πολυτέλεια να σκέφτομαι το μακρινό μέλλον. Κι αυτό είναι καλό.

Θα έλεγες ότι το θέατρο, η αθηναϊκή σκηνή, αντανακλά την ευρύτερη οικονομική και κοινωνική κρίση;

Η αλήθεια είναι ότι δεν προλαβαίνω να παρακολουθήσω όσα θα ήθελα από αυτά που συμβαίνουν στο θέατρο. Μόνο ό,τι ακούω, διαβάζω ή μου λένε οι φίλοι μου. Η μοναδική παράσταση που είδα φέτος ήταν ο «Οδυσσεβάχ». Όμως, δεν μπορώ να πω ότι είμαι κατά της πληθώρας των θεαμάτων που ανεβαίνουν. Σίγουρα τίθεται ένα θέμα σε ποιους απευθύνονται όλες αυτές οι παραστάσεις, αλλά πώς μπορείς να περιορίσεις την ανάγκη για δημιουργία κι έκφραση κάποιου. Εξάλλου, τα πράγματα θα οδηγηθούν εκεί που είναι να οδηγηθούν από τις ίδιες τις συνθήκες. Ό,τι είναι να αντέξει, θα αντέξει.

 

INFO: «Πού είναι;», θέατρο «Πόρτα», Μεσογείων 59, τηλ.: 210-7711333.
«Κεκλεισμένων των θυρών», «Θέατρον», Πειραιώς 254, τηλ.: 212-2540300