«Θα πρέπει οι συμπολίτες μας να καταλάβουν ότι φέτος η μεταφορά και υποδοχή του Αγίου Φωτός είναι πιο συμβολική από ποτέ», δηλώνει στον «Ελεύθερο Τύπο» της Κυριακής ο Κωνσταντίνος Βλάσης, υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τον Απόδημο Ελληνισμό.

Μπροστά στον κίνδυνο να «τιναχτεί» όλη η προσπάθεια που κάνει το διάστημα αυτό η Πολιτεία για τον περιορισμό της εξάπλωσης του Covid-19, το Αναστάσιμο Φως, για πρώτη φορά, θα παραμείνει, ως φαίνεται, στην Αθήνα. Δεν θα «ταξιδέψει» σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια και οι πιστοί θα προσευχηθούν στο σπίτι τους, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός στις εκκλησίες.

«Οφείλουμε να έχουμε ως απόλυτη προτεραιότητα την υγεία τη δική μας αλλά και των συνανθρώπων μας», τονίζει ο υφυπουργός Εξωτερικών και εξηγεί ότι η σημερινή τελετή υποδοχής του Αγίου Φωτός θα είναι ιδιαίτερα λιτή και συμβολική με γνώμονα τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση του Covid-19.

Είναι γεγονός ότι το φετινό Πάσχα θα είναι διαφορετικό εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορονοϊού. Οι πιστοί καλούνται να κάνουν Ανάσταση και Πάσχα στο σπίτι, μια που στο πλαίσιο των μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας οι Ιερές Ακολουθίες τελούνται κεκλεισμένων των θυρών. Μεγάλο ζήτημα προέκυψε και με το Αγιο Φως, το οποίο, όπως έχετε δηλώσει, θα έρθει κανονικά στη χώρα μας. Μπορείτε να μας περιγράψετε τη διαδικασία μεταφοράς και άφιξής του στην Ελλάδα;

Υπήρξαν συνεχείς διαβουλεύσεις όλο αυτό το διάστημα με τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και τις ισραηλινές αρχές, προκειμένου να διευθετηθεί το θέμα της μεταφοράς του Αγίου Φωτός. Τελικά καταλήξαμε ότι η μεταφορά θα γίνει μέσω μίας ειδικής πτήσης της Aegean, που θα πάει από την Αθήνα στο Tελ Αβίβ. Στο αεροπλάνο θα επιβαίνει μόνο ο έξαρχος του Παναγίου Τάφου στην Αθήνα, αρχιμανδρίτης κ. Δαμιανός με τον βοηθό του. Θα παραλάβουν το Aγιο Φως δίχως να αποβιβαστούν από το αεροσκάφος και θα επιστρέψουν στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», όπου θα έχω την ευλογία, την τιμή και τη χαρά να είμαι αυτός που θα το υποδεχθεί ως εκπρόσωπος της ελληνικής Πολιτείας. Η φετινή τελετή παραλαβής θα είναι λιτή και συμβολική, με γνώμονα τα μέτρα προφύλαξης που οφείλουμε να τηρήσουμε. Θα αποδοθούν τιμές από ένα μικρό άγημα 8 ατόμων, ενώ θα είναι παρούσα 9μελής μπάντα μαζί με τον επικεφαλής του ΥΠΕΘΑ.

Θα υπάρχει τηλεοπτική κάλυψη;

Θα υπάρχει τηλεοπτική κάλυψη από την ΕΡΤ.

Το Aγιο Φως θα φτάσει σε όλους τους προορισμούς, ακόμη και στο πιο απομακρυσμένο χωριό; Και, αν ναι, με ποιον τρόπο;

Αρχικά υπήρχαν σκέψεις για τη μεταφορά του Αγίου Φωτός μέσω πτήσεων σε κάποιες πόλεις και νησιά της Ελλάδας, όμως φοβηθήκαμε ότι θα προέκυπταν ενδεχομένως καταστάσεις συνωστισμού από τους αξιωματούχους και τους πιστούς, οι οποίοι θα ήθελαν να το υποδεχθούν. Γι’ αυτό αποφασίσαμε ότι το καλύτερο είναι να παραμείνουμε πιστοί σε αυτά που εφαρμόζουμε όλο αυτό το διάστημα, να ακολουθήσουμε τις συμβουλές των ειδικών και να κάνουμε κι εμείς από την πλευρά μας ό,τι μπορούμε προκειμένου να μη δημιουργηθούν καταστάσεις πολυκοσμίας.

Θα μπορούν οι πιστοί να πάνε στις εκκλησίες και να πάρουν το Αγιο Φως;

Θα πρέπει οι συμπολίτες μας να καταλάβουν ότι φέτος η μεταφορά και υποδοχή του Αγίου Φωτός είναι πιο συμβολική από ποτέ. Ναι μεν το Αγιο Φως θα έρθει απευθείας από τον Πανάγιο Τάφο, αλλά δεν θα είναι εφικτό να το έχει στη λαμπάδα του ο κάθε πιστός. Στη δύσκολη συγκυρία που βιώνουμε, οφείλουμε να έχουμε ως απόλυτη προτεραιότητα την υγεία τη δική μας αλλά και των συνανθρώπων μας. Οφείλουμε να τηρήσουμε πιστά τα μέτρα που έχουν ληφθεί, ώστε του χρόνου να γιορτάσουμε τις ημέρες αυτές μαζί με τους δικούς μας ανθρώπους και να ζήσουμε μαζί την εβδομάδα των Παθών του Κυρίου, να τη ζήσουμε κανονικά, στις εκκλησιές των πόλεων και των χωριών μας και να κάνουμε την Ανάσταση όλοι μαζί.

Τι θα λέγατε σε εκείνους που διαμαρτύρονται για το κλείσιμο των ναών;

Επειδή κι εγώ προσωπικά βρίσκομαι κοντά στην Eκκλησία κατανοώ και σέβομαι απόλυτα τη δυσαρέσκειά τους, ωστόσο πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι οφείλουμε να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να διαφυλάξουμε τη δημόσια υγεία. Οι τεράστιες προσπάθειες που έχει καταβάλει η Πολιτεία, αλλά και η ατομική προσπάθεια του καθενός από εμάς έχουν μέχρι στιγμής αποτέλεσμα. Θα ήταν κρίμα να «δυναμιτίσουμε» τις προσπάθειες αυτές και να βρεθούμε αντιμέτωποι με δυσάρεστες καταστάσεις. Η πανδημία του κορονοϊού έχει επηρεάσει τις ζωές όλων μας, έχει διαταράξει την καθημερινότητά μας και σίγουρα αυτό δεν είναι ευχάριστο. Οφείλουμε όμως να κάνουμε λίγη υπομονή ακόμη για να αφήσουμε πίσω μας τα δύσκολα.

Αυτό το Πάσχα καλούμαστε να το γιορτάσουμε μακριά από τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στους Ελληνες;

Το φετινό Πάσχα σίγουρα θα είναι διαφορετικό. Δεν θα το ζήσουμε όπως θα θέλαμε τηρώντας τα πατροπαράδοτα έθιμά μας και ευρισκόμενοι κοντά στα αγαπημένα μας πρόσωπα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να κλονιστεί η πίστη μας. Το μήνυμα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης του Ιησού Χριστού είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Μετά τα Πάθη και μέσα από αγώνα και πίστη έρχεται το Φως και η Ανάσταση. Ετσι θα τα καταφέρουμε κι οι Ελληνες, τόσο εμείς που ζούμε στην πατρίδα όσο και οι απανταχού Ελληνες που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της Γης και ζουν κι εκείνοι δύσκολες στιγμές. Θέλω να ξέρουν ότι τους έχουμε πάντα στο μυαλό μας και ότι είμαστε δίπλα τους. Εύχομαι σε όλους καλή Ανάσταση με υγεία, ελπίδα και πίστη. Εύχομαι του χρόνου όλοι μαζί υγιείς να γιορτάσουμε τις μέρες αυτές με τη λαμπρότητα που τους αρμόζει.

«Κάνω το σπιτικό μου “οίκο” του Θεού»

Αλλες χρονιές, απόψε το βράδυ, οι πιστοί θα συγκεντρώνονταν στις εκκλησίες και θα γιόρταζαν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα την Ανάσταση, κρατώντας λαμπάδες με το Αγιο Φως. Ομως, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό να συμβεί, μια που ο νέος κορονοϊός με τους χιλιάδες νεκρούς παγκοσμίως ανέτρεψε την καθημερινότητα σε τέτοιο βαθμό ώστε όλοι μας καλούμαστε να ζήσουμε την Ανάσταση και το Πάσχα κάτω από εντελώς διαφορετικές και πρωτόγνωρες συνθήκες.

Εν μέσω της πανδημίας, η Πολιτεία και η Εκκλησία δεν θα μπορούσαν παρά να λάβουν μια σειρά από περιοριστικά μέτρα, ανάμεσά τους και το κλείσιμο των ναών, για την προστασία της δημόσιας υγείας.

«Μένω στο σπίτι και είμαι σίγουρος ότι ο Χριστός θα έλθει στο σπιτικό μου και θα το μεταμορφώσει σε “οίκο” Θεού. Μέσα σε αυτό τον “οίκο” θα κάνω Πάσχα», διαμηνύει η Ιερά Σύνοδος της Ελλαδικής Εκκλησίας, καλώντας απόψε το βράδυ τους πιστούς να τηρήσουν «με ευλάβεια» τα περιοριστικά μέτρα και να μη συγκεντρωθούν στους ναούς.

Αλλωστε, είναι γνωστό ότι η Αναστάσιμη Λειτουργία (σ.σ.: θα μεταδοθεί από την τηλεόραση) θα τελεστεί κεκλεισμένων των θυρών, αποκλειστικά και μόνο από τον ιερέα και το βοηθητικό προσωπικό. Εάν και εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες, οι εκκλησιαζόμενοι, σύμφωνα με την Ιερά Σύνοδο, θα έχουν τη δυνατότητα να ψάλουν το «Χριστός Ανέστη» στις 26 Μαΐου.

«Ευχόμαστε και προσευχόμαστε ο κίνδυνος να περάσει σύντομα, ώστε όλοι μαζί (Κλήρος και λαός) να αξιωθούμε να εορτάσουμε τη Λαμπροφόρο Ανάσταση του Κυρίου μας με πανηγυρική Αναστάσιμη Παννυχίδα, κατά την Απόδοση της Μεγάλης Εορτής του Πάσχα, δηλαδή κατά το μεσονύκτιο μεταξύ Τρίτης 26 προς Τετάρτη 27 Μαΐου 2020», επεσήμανε στην τελευταία της συνεδρίαση η Ιερά Σύνοδος.

Κεκλεισμένων των θυρών

Ομως, η πανδημία του Covid-19, εκτός από την Ελλαδική Εκκλησία, δημιούργησε ειδικές συνθήκες και στις υπόλοιπες ορθόδοξες Εκκλησίες, οι οποίες, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και τους επιστήμονες της χώρας όπου ποιμαίνουν, αποφάσισαν να λάβουν μια σειρά από μέτρα ώστε να μην εξαπλωθεί ο φονικός ιός.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο από την πρώτη στιγμή χαρακτήρισε δίκαιη την επιβολή αυστηρών περιοριστικών μέτρων λόγω του κορονοϊού, από τις 18 Μαρτίου έχει αναστείλει όλες τις εκκλησιαστικές τελετές και εκδηλώσεις. Η απαγορευτική απόφαση ισχύει και για τις Επαρχίες του Οικουμενικού Θρόνου σε όλο τον κόσμο, όπως για παράδειγμα στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής.

Στο Φανάρι όλες οι Ιερές Ακολουθίες τελούνται κεκλεισμένων των θυρών και όπως είχε επισημάνει σε εγκύκλιό του ο κ.κ. Βαρθολομαίος με τα περιοριστικά μέτρα «δεν θίγεται η πίστη μας» και «δεν μειώνεται διόλου η κεντρική θέση του ναού και των τελουμένων εν αυτώ στη ζωή των πιστών».

Στη μακρινή Ρωσία, ο Πατριάρχης Κύριλλος έχει απευθύνει κάλεσμα στους πιστούς να μην επισκέπτονται τις εκκλησίες, ενώ στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας όλες οι Ιερές Ακολουθίες τελούνται κεκλεισμένων των θυρών, όπως και στην Εκκλησία της Κύπρου.

Το ίδιο συμβαίνει και στο Πατριαρχείο Ρουμανίας. Μάλιστα, απόψε η Αναστάσιμη Λειτουργία θα τελεστεί χωρίς τη συμμετοχή των πιστών. Η ορθόδοξη Εκκλησία της Ρουμανίας τούς καλεί να ανάψουν κεριά και λαμπάδες, να βγουν στα μπαλκόνια και στις αυλές, τηρώντας απόσταση δύο μέτρων ο ένας από τον άλλον και να ψάλουν το «Χριστός Ανέστη».

Τις οδηγίες των ειδικών ακολουθεί και το Πατριαρχείο της Αντιοχείας, το οποίο και αποφάσισε (όπως και η Εκκλησία της Ελλάδος) να γιορταστεί η Ανάσταση με πανηγυρική Αναστάσιμη Παννυχίδα στις 27 Μαΐου 2020.