Γράφει ο Νίκος Καρινόπουλος Ψάχνει το χώρο της η κεντροαριστερά. Ψάχνει το νέο τρόπο έκφρασής της. Αναζητεί το νέο της αυτοπροσδιορισμό. Δεν πρόκειται να βρει τίποτε από αυτά όμως. 

Του Νίκου Καρινόπουλου

Γράφει ο Νίκος Καρινόπουλος Ψάχνει το χώρο της η κεντροαριστερά. Ψάχνει το νέο τρόπο έκφρασής της. Αναζητεί το νέο της αυτοπροσδιορισμό. Δεν πρόκειται να βρει τίποτε από αυτά όμως. Γιατί δεν έχουν χαθεί, απλά δεν υπήρξαν ποτέ ως οριοθετημένα, αυτόνομα και συγκεκριμένα. Ανέκαθεν η κεντροαριστερά ή σοσιαλδημοκρατία παραμύθιαζε τον κόσμο ότι μπορεί και η πίτα να είναι γεμάτη και ο σκύλος χορτάτος, ότι ο καπιταλισμός «μεταρρυθμίζεται, βελτιώνεται και δεν είναι αναγκαίο να ανατραπεί». Και με τους καπιταλιστές και με τους εργαζόμενους. Επειδή, λοιπόν, η κρίση είναι του καπιταλισμού και οξύνονται οι ταξικές αντιθέσεις η κεντροαριστερά έχει χάσει τη δυνατότητα να πείθει τον κόσμο της δουλειάς και όσους πλήττονται απ’ την κρίση. Η κεντροαριστερά ή σοσιαλδημοκρατία είναι το σημαντικότερο επίτευγμα των καπιταλιστών σε ολόκληρο τον κόσμο. Αποτελεί τον Δούρειο Ίππο των καπιταλιστών στο εργατικό κίνημα. Και ο ρόλος της κρίνεται ως ύπουλος, παραπλανητικός, και εν τέλει καταστροφικός για τις δυνάμεις της εργασίας. Θα έλεγα μάλιστα ότι υπό αυτό το πρίσμα, οι κεντροδεξιοί είναι πολύ πιο έντιμοι και ειλικρινείς. Ξέρεις ότι είναι εκπρόσωποι της ολιγαρχίας και των εργοδοτών, αλλά το ξέρεις και είσαι σίγουρος γι’ αυτό. Οι κεντροαριστεροί προσπαθούσαν πάντοτε να πείσουν τον κόσμο της δουλειάς ότι γίνεται να περνάμε καλά όλοι. Και οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι. Απέκρυψαν μάλιστα σκόπιμα και συνειδητά την αλήθεια, αποφεύγοντας να μιλήσουν με όρους ταξικής πάλης και σύγκρουσης, στον απλό κόσμο της εργασίας. Επιχείρησαν να συμβιβάσουν τα συμφέροντα τα δύο τάξεων, της αστικής και της εργατικής. Και κρίνονται ως ένοχοι, γιατί πέτυχαν να κάνουν τον απλό εργαζόμενο να πιστέψει ότι αυτά τα δύο συμβιβάζονται. Από τον Κάουτσκι και το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό SPD ως τα τώρα. Σε μια περίοδο ευημερίας όμως, ήταν εύκολο να το επικοινωνήσεις με την πλειοψηφία του λαού και να τον πείσεις ότι γίνεται να περνάμε όλοι καλά. Έτσι εξηγούνται οι κεντροαριστερές κυβερνήσεις σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο τις δεκαετίες της ευημερίας και της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Τώρα που ο καπιταλισμός είναι σε κρίση και την πληρώνει μόνο η μία πλευρά, δηλαδή αυτή των εργαζόμενων, η ζωή αποδεικνύει ότι δε γίνεται να κερδίζουμε όλοι. Κάποιος χάνει κάποιος κερδίζει. Η κεντροαριστερά επέλεξε ότι θα πάει με την ολιγαρχία και τους εργοδότες. Γιατί αυτούς εκπροσωπούσε και αυτό επιθυμούσε πάντα. Θα έχετε παρατηρήσει ότι πολλές φορές λένε πως «είμαστε αναγκασμένοι ν’ ακολουθήσουμε αυτή τη νεοφιλελεύθερη πολιτική γιατί οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι συντηρητικές και οι συσχετισμοί δεν μας βοηθούν». Είναι όντως αναγκασμένοι ν’ ακολουθήσουν αυτή την πολιτική, γιατί δεν έχουν άλλη πολιτική. Γιατί έχουν παραδεχτεί εδώ και δεκαετίες πως ο καπιταλισμός είναι το καλύτερο κοινωνικοοικονομικό σύστημα. Γιατί ήταν πάντοτε ρεφορμιστές και καιροσκόποι. Γιατί δε μπορούσαν ποτέ, ούτε και τώρα βέβαια να συνταχθούν με τον εργαζόμενο λαό και να συγκρουστούν με την αστική τάξη. Πατούσαν σε δύο βάρκες και τώρα που η ζωή και η κρίση, απέδειξαν ότι δε γίνεται να είναι όλοι ευχαριστημένοι, οι «κεντροαριστεροί» έχασαν τη γη κάτω από τα πόδια τους. Δεν έχουν πλέον ζωτικό χώρο. Και ούτε πρόκειται να τον βρουν όσο κρατάει η καπιταλιστική κρίση και όσο οι αντιθέσεις μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας οξύνονται. Οι ίδιοι βέβαια γνώριζαν ότι δεν γινόταν να είσαι και με τους δύο. Διάβαζαν Μαρξ και Ένγκελς στα φοιτητικά τους χρόνια. Και παρότι το γνώριζαν, πέρασαν την ψευδαίσθηση στη συνείδηση του κόσμου ότι γίνεται να ευημερούμε όλοι. Σε αυτό βοήθησε, όλα τα περασμένα χρόνια, όπως είπα, η καπιταλιστική ανάπτυξη που γέννησε φούσκες. Πέταξαν, έτσι, τα ψαροκόκκαλα, απ’ τα ακριβά τραπέζια των καπιταλιστών με τους οποίους δειπνούσαν, στους εργαζόμενους, και τους είπαν έμμεσα ότι «γίνεται να είμαστε όλοι νικητές». Η αλήθεια είναι ότι ο καπιταλισμός είναι ένα οικονομικοκοινωνικό σύστημα πολύ ελαστικό, πολύ εύκαμπτο. Φανταστείτε τον σαν ένα ακορντεόν. Όταν ανοίγει μπορεί να χωρέσει μέσα του, τους περισσότερους. Γιατί μην τρελαθούμε, ακόμα και στα χρόνια της καπιταλιστικής ανάπτυξης, υπήρχαν φτωχοί, άνεργοι και άστεγοι. Όταν όμως «κλείνει», αυτοί που συμπιέζονται και πεθαίνουν από ασφυξία είναι οι εργαζόμενοι. Και πεθαίνουν γιατί πρέπει να μείνουν μόνον οι δυνατοί και ικανοί, που θα μπορούν να επιβιώνουν με 350 ευρώ το μήνα. Πρέπει να γίνει ένα «ξεσκαρτάρισμα». Όσοι είναι αδύναμοι θα πεθάνουν από ασφυξία, θα «ποδοπατηθούν» από τους δυνατούς. Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός είναι περίπου παρόμοια ιστορία με το ναζισμό κι έχουν ως μήτρα τους, τον κοινωνικό δαρβινισμό. Κι όσοι θα πουν, ότι ο ναζισμός είχε εκατομμύρια νεκρούς, έχω να τους πω ότι στην Αφρική, οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν από κάποιους παράφρονες ναζιστές, αλλά πληρώνουν το τίμημα της καπιταλιστικής ανάπτυξης της εξευγενισμένης Δύσης. Άρα, μάλλον έχουν πολλά κοινά καπιταλισμός και ναζισμός. Μένουν λοιπόν, μόνον όσοι μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Μένουν μόνο οι καθαροί και οι δυνατοί. Αυτοί που καταφέρνουν να υπηρετήσουν με ευλάβεια το θηριώδες σύστημα, ζώντας ως χαμάληδες και δούλοι. Όσοι δεν τα καταφέρουν, τους συμπιέζει το ακορντεόν και τους λιώνει. Γίνονται λίπασμα στα χωράφια των καπιταλιστών. Έτσι δουλεύει το σύστημα. Και η κεντροαριστερά φανέρωσε το κενό του ιδεολογικού της υπόβαθρου. Το κενό των λόγων της. Φανέρωσε επίσης με ποιανού το μέρος είναι. Διέλυσε έτσι τις ψευδαισθήσεις όσων αφελών, πίστευαν πως η κεντροαριστερά έχει κάτι αριστερό μέσα της. Αυτό επιβεβαιώνεται και απ΄ την υπηρεσία που προσέφερε στο lifestyle των περασμένων ετών. Ας δούμε για παράδειγμα, τι συνέβη στην ελληνική έκδοση του καπιταλισμού. Όλοι οι πασόκοι, δήθεν αριστεροί, έπιασαν θέσεις, έγιναν εκδότες κουτσομπολίστικων περιοδικών που διαφήμιζαν πουτάνες. Είναι αλήθεια όμως ότι η αφρόκρεμα των ελληνικού καπιταλισμού είχε περάσει απ’ το κομμουνιστικό κόμμα στα νιάτα της. Όλοι ήταν «αγωνιστές». Άλλοι από το μετερίζι του «Ριζοσπάστη», άλλοι από το Πολυτεχνείο. Στη συνέλευση του Πολυτεχνείου, όμως, υπήρχαν και οι πιο μετριοπαθείς και διαλλακτικοί. Ήταν κάτι σαν το 17χρονο λυκειόπαιδο που είναι κόντρα στην κατάληψη ή σαν τον απεργοσπάστη στην απεργία. Όμως στην κατάληψη έκατσαν όλοι. Άλλοι επειδή το ‘λεγε η καρδιά τους κι άλλοι επειδή αναγκάστηκαν. Το πρόβλημα είναι όμως ότι όπως ο απεργοσπάστης γεύεται τα κέρδη του αγώνα των απεργών, έτσι κι αυτοί γεύτηκαν τα επόμενα χρόνια τη νίκη των όσων ήταν με την ψυχή τους υπέρ της κατάληψης. Έφτιαξαν όνομα στην αριστερά, βάπτισαν εαυτούς αγωνιστές και μας έκατσαν στο σβέρκο για 40 χρόνια. Η ηρωϊκή εκείνη πράξη της κατάληψης του Πολυτεχνείου, έδωσε το δικαίωμα σε πολλούς μέσα κι έξω απ’ το Πολυτεχνείο να δηλώνουν αργότερα αγωνιστές, καπηλευόμενοι τον αγώνα των λίγων πραγματικών αγωνιστών. Άλλοι, από τη μήτρα που λέγεται Κ.Κ.Ε. και άλλοι από το Πολυτεχνείο λοιπόν, έγιναν οι μετέπειτα υπηρέτες του ελληνικού καπιταλισμού και υπηρέτησαν με κάθε τρόπο τη γκλαμουριά του lifestyle. Ξεπουλήθηκαν και ξεπούλησαν. Όλοι αυτοί υπηρέτησαν αργά ή γρήγορα την κεντροαριστερά. Ήταν της μόδας να είσαι κεντροαριστερός και να διαβάζεις lifestyle περιοδικά, να πηγαίνεις το βράδυ στα μπουζούκια και να κάνεις εκπομπή στην τηλεόραση. Και για να μην παρεξηγηθώ, δεν αναφέρομαι στον κόσμο της δουλειάς. Δεν κατηγορώ τους εργαζόμενους. Όλοι εκείνοι που πούλησαν σε καλή τιμή, τον δήθεν αγώνα τους για να κάνουν καριέρα έδωσαν το στίγμα της εποχής. Τους μάζεψε στους κόλπους του, το ΠΑΣΟΚ και τους όρισε διαμορφωτές του κυρίαρχου ήθους. Της ψευτομαγκιάς, της γκλαμουριάς, της επανάστασης από τον καναπέ. Όλοι ήταν στο Πολυτεχνείο εκείνη τη νύχτα. Όλοι. Ακόμα κι αυτοί που είχαν συμβιβαστεί και αποδεχτεί το καθεστώς έχουν πιστέψει ότι ήταν μέσα στην κατάληψη. Είμαι σίγουρος πως οι σημερινοί 60άρηδες έλεγαν μέχρι προσφάτως, στα παιδιά τους πώς ήταν εκείνη η νύχτα, και πόσο επαναστάτες ήταν στα νιάτα τους. Τώρα που έσκασε η φούσκα και πρέπει κάποιος να την πληρώσει, εκείνοι που με τόση ευκολία έλεγαν ότι ήταν επαναστάτες και έπλεκαν το μύθο της γενιάς τους, τώρα με την ίδια ευκολία λένε πως για όλα φταίει η «γενιά του Πολυτεχνείου». Είναι αυτοί, οι ίδιοι. Όλοι οι πικραμένοι πασόκοι, που έφαγαν τον αγλέορα τα προηγούμενα 35 χρόνια και βούλιαξαν αυτή τη χώρα, το παίζουν τώρα μεταρρυθμιστές αριστεροί, ψηφίζουν Δημ. Αρ. κουνάνε το δάχτυλο στους 25άρηδες που δουλεύουν για 500 ευρώ και κατηγορούν συλλήβδην την ελληνική κοινωνία ότι έφαγε και ότι δικαίως πληρώνει το «λογαριασμό». Είναι οι ίδιοι που με μανία και πάθος καλύπτουν ξανά το πρόβλημα, που είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός, ενοχοποιώντας τους νέους, τους εργαζόμενους, τους φτωχούς, όλους. Είναι αυτοί που πάντα έβρισκαν δουλειά και πάντα ήταν αυλικοί της εκάστοτε εξουσίας. Τώρα βγαίνουν στα κανάλια, μας ιστορούν πώς καταστράφηκαν οικονομικά και μας υποδεικνύουν τι πρέπει ν’ αλλάξει. Η αλήθεια είναι ότι αυτό που πρέπει ν’ αλλάξει και να εξαφανιστεί είναι οι ίδιοι. Οσφυοκάμπτες και υποτακτικοί της εξουσίας, πάντα. Υπηρέτησαν το ΠΑΣΟΚ, το Μπόμπολα, το Λαμπράκη, τον Αλαφούζο, κι άλλους δολοφόνους της χώρας αυτής. Υπηρέτησαν τις δέκα οικογένειες που κυβέρνησαν και κυβερνούν την Ελλάδα. Και φυσικά να εξαφανιστεί η «κεντροαριστερά». Η μεγαλύτερη απάτη στην ιστορία του εργατικού κινήματος. Το χρησιμότερο εργαλείο των απανταχού καπιταλιστών.

Ο Νίκος Καρινόπουλος είναι φοιτητής στο τμήμα Διεθνών κ’ Ευρωπαϊκών σπουδών, Πανεπιστημίου Μακεδονίας

(Τα κείμενα των «Ρεπόρτερ στο δρόμο» δεν υφίστανται επεξεργασία και εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους)