Χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι σημαδεύονται με τατουάζ και χρησιμοποιούν το σώμα τους σαν καμβά για να ζωγραφίσουν, να γράψουν μηνύματα σε θεούς, δαίμονες, εραστές, να εκφράσουν αγάπες, θαυμασμό, πολιτικές ή θρησκευτικές απόψεις, να μιλήσουν για όσα τους ενθουσιάζουν ή όσα τους πλήγωσαν, να τρομάξουν τους εχθρούς τους ή απλώς να γοητεύσουν.

Χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι σημαδεύονται με τατουάζ και χρησιμοποιούν το σώμα τους σαν καμβά για να ζωγραφίσουν, να γράψουν μηνύματα σε θεούς, δαίμονες, εραστές, να εκφράσουν αγάπες, θαυμασμό, πολιτικές ή θρησκευτικές απόψεις, να μιλήσουν για όσα τους ενθουσιάζουν ή όσα τους πλήγωσαν, να τρομάξουν τους εχθρούς τους ή απλώς να γοητεύσουν. Ανάλογα με την εποχή και τον πολιτισμό τους.

Τι κοινό έχουν ο ηλικίας 5.300 ετών Ότζι των Πάγων με τον 35χρονο Γιώργο που λιάζεται στη διπλανή ξαπλώστρα; Η βασίλισσα Βικτωρία με την Ατζελίνα Τζολί; Ο βασιλιάς Ξέρξης με τον Ντέιβιντ Μπέκαμ;

Γραμμές, τρίγωνα, τετράγωνα και σταυρούς, δράκους και αετούς, λουλούδια και καρδούλες, μαχαίρια και αστέρια, τον Χριστό, τον Τσε Γκεβάρα, «Σ’ αγαπώ μαμά, μπαμπά, Μαιρούλα, Αζόρ…», «Ζήτω η επανάσταση» και πολλά – πολλά άλλα χαραγμένα στο κορμί τους.

Ο νεολιθικός Ότζι, ο Άνθρωπος των Πάγων, όταν ανακαλύφθηκε πριν από λίγες δεκαετίες, θύμιζε τον πρωταγωνιστή της σειράς «Prison Break». Είχε στο σώμα του 57 διαφορετικά τατουάζ, γραμμές και τριγωνάκια, τετράγωνα και μεγάλους σταυρούς. Το πιθανότερο είναι πως πίστευε ότι όλα αυτά τα σύμβολα ήταν μαγικά και τα έκανε ελπίζοντας πως, χαράζοντας πόδια, χέρια, πλάτη και στήθος, θα θεραπευόταν από διάφορες αρρώστειες.

Μια κατά πολύ νεότερή του (300 π.Χ.) μούμια που βρέθηκε στην Αίγυπτο μάλλον στόλιζε το κορμί της για θρησκευτικούς λόγους, ενώ στους Σκύθες οι αρχηγοί ξεχώριζαν τα διάφορα τέρατα που είχαν ζωγραφισμένα στα μπράτσα τους.

Πληβείοι και βασιλιάδες έβαφαν το κορμί τους

Αντιθέτως, στην Κίνα τα τατουάζ δεν προορίζονταν για ηγέτες, αλλά για τις πολύ χαμηλότερες τάξεις. Τα έκαναν συνήθως κλέφτες, δολοφόνοι, φυλακισμένοι, αλλά και σκλάβοι. Το ίδιο συνέβαινε αρχικά και στην Ιαπωνία. Αργότερα όμως τα τατουάζ έγιναν αγαπημένη συνήθεια των σαμουράι και πολύ μετά των μαφιόζων.

Δούλοι ήταν εκείνοι στους οποίους χαράζονταν σημάδια στο σώμα και στην αρχαία Ελλάδα. «Μα, πώς είναι έτσι!» ήταν, περίπου, η αντίδραση των Αθηναίων όταν αντίκρισαν ζωγραφιές στα μπράτσα του Ξέρξη. Στην Περσία όμως τα τατουάζ, το πίρσινγκ, το βάψιμο του σώματος ήταν μια πολύ παλιά παράδοση, η οποία διατηρήθηκε εκατοντάδες χρόνια. Το πιο διάσημο λογοτεχνικό ντοκουμέντο για αυτό είναι ένα ποίημα του Ρουμί με θέμα έναν άνδρα που ζητούσε να του χαράξουν ένα λιοντάρι στο στήθος για να γίνει έτσι πιο δυνατός.

Σύμβολα ρώμης ήταν και για τις διάφορες γερμανικές, κέλτικες και άλλες φυλές της Ευρώπης τα τατουάζ. Άλλοι, όπως οι Ρως, σκεπάζονταν με αυτά από την κορυφή ώς τα νύχια, άλλοι στόλιζαν τα χέρια τους, άλλοι μόνο τον λαιμό τους, μερικοί τα έβαφαν μπλε, όπως περιγράφει ο μάλλον όχι τόσο ενθουσιασμένος με το θέαμα Ιούλιος Καίσαρας. Στη δική του αυτοκρατορία μόνο οι δούλοι σημαδεύονταν. Και όταν αυτή η αυτοκρατορία έγινε χριστιανική, σχεδόν κανένας δεν χάραζε το σώμα του, καθώς κάτι τέτοιο θεωρείτο παγανιστική συνήθεια.

Σήμα κατατεθέν των ναυτικών και των γαλαζοαίματων

Πολλοί, ωστόσο, από τους αξιωματικούς και τους ναύτες του Κουκ επέστεψαν στην πατρίδα τους με χαραγμένες ζωγραφιές στα μπράτσα. Σιγά – σιγά τα τατουάζ έγιναν το σήμα κατατεθέν όλων των ναυτικών του κόσμου. Αλώβητοι όμως δεν έμειναν ούτε οι γαλαζοαίματοι. Ένας πολεμιστής Ομάι που έφερε ο Κουκ από την Ταϊτή εντυπωσίασε τη βρετανική αυλή. Μερικά χρόνια αργότερα, λίγο πριν ταξιδέψει στους Αγίους Τόπους, ο Γεώργιος Ε’ χάραξε στο μπράτσο του τον «Σταυρό της Ιερουσαλήμ». Πλάι του προστέθηκε, κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στην Ιαπωνία, ένας γιαπωνέζικος δράκος.

Τατουάζ στην Ιαπωνία έκαναν και οι δύο πρίγκιπες γιοι του και από ’κεί και πέρα το χάραγμα συμβόλων στο μπράτσο κατέληξε οικογενειακή παράδοση. Τατουάζ είχαν και επιδείκνυαν ακόμα οι Γερμανοί Κάιζερ, ο τσάρος Νικόλαος, ο Αλφόνσος της Ισπανίας.

Γυναίκες εστεμμένες φαίνεται πως απέφευγαν το σημάδεμα. Μόνο μία φημολογείται πως το τόλμησε. Η βασίλισσα Βικτωρία λέγεται πως είχε μια μικρή ζωγραφιά, σε απόκρυφο σημείο.

Στο ντιβάνι του ψυχίατρου

«Όλα αυτά δεν είναι παρά σημάδια επιστροφής σε μια κτηνώδη κατάσταση» έλεγε ο Γκαίτε, ενώ ο Κάφκα διέκρινε πίσω από τα τατουάζ ενοχικά σύνδρομα.
Πολλοί ψυχίατροι εντόπισαν, κατά καιρούς, και άλλα προβλήματα προσπαθώντας να διαβάσουν όλα αυτά τα μηνύματα στο κορμί: άκρατο ναρκισισμό, μαζοχισμό, διάθεση αυτοτραυματισμού, ψυχοπαθητικές προσωπικότητες, παραβατικές τάσεις, αισθηματικά τραύματα που δεν έχουν επουλωθεί.

Για πολλά χρόνια τα τατουάζ αντιμετωπίζονταν με πολύ μεγάλη επιφύλαξη. Στα διάφορα εξωτικά νησιά οι ιθαγενείς εξακολουθούσαν να διατηρούν την πολύ παλιά αυτή παράδοση, στον δυτικό κόσμο όμως το να χαράζεις σύμβολα, λέξεις, ζωγραφιές στο σώμα σου αφορούσε σχεδόν αποκλειστικά «φρικιά» του τσίρκου, απατεώνες, εγκληματίες, ψυχασθενείς, ανθρώπους χαμηλότατου κοινωνικού και μορφωτικού επιπέδου.

Κάποτε στη Δύση

Το τατουάζ της βασίλισσας μπορεί να το απολάμβαναν λίγοι και εκλεκτοί της, τις διάφορες ζωγραφιές στα σώματα γυναικών στο Φαρ Ουέστ όμως τις έβλεπαν όλοι. Οι πρώτες Αμερικανίδες με σχέδια στο σώμα αποτελούσαν θέαμα, μαζί με τη «Γυναίκα με τα γένια» σε τσίρκο. Την πιο παλιά από αυτές, την Όλιβ Ότμαν, γύρω στα 1850, όταν ήταν πολύ μικρή, την είχαν απαγάγει Ινδιάνοι. Εκείνοι ήταν που ζωγράφισαν, ακολουθώντας πολύ παλιές παραδόσεις τους, διάφορα σύμβολα στο κορμί της. Χάρη σε αυτά έγινε αμέσως διάσημη, όταν, στα 19 της πια, σώθηκε από την αιχμαλωσία. Θύμα απαγωγής από Ινδιάνους λέγεται πως υπήρξε και η Νόρα Χίλντεμπεργκ. Αργότερα όμως αποκαλύφθηκε πως τα τατουάζ της τα έκανε ο άντρας της για να κερδίζουν χρήματα από παραστάσεις τσίρκου. To παράδειγμά της, στη συνέχεια, ακολούθησαν και άλλες πολλές.