Ανήμπορη η ανθρωπότητα βλέπει να εκτυλίσσεται από τις 20 Απριλίου η μεγαλύτερη οικολογική και οικονομική καταστροφή που έχει συμβεί ποτέ στην αμερικάνικη ιστορία. Είκοσι ένα χρόνια μετά, η τρομακτική καταστροφή που προκάλεσε το πετρελαιοφόρο «Εξόν Βαλντέζ» όταν προσέκρουσε σε ύφαλο στην Αλάσκα, αρχίζει να φαντάζει πταίσμα μπροστά στην ολική καταστροφή που συνεχίζει να επιφέρει, ενάμιση μήνα μετά, η έκρηξη της πλωτής εξέδρας άντλησης πετρελαίου στον Κόλπο του Μεξικού.

Ανήμπορη η ανθρωπότητα βλέπει να εκτυλίσσεται από τις 20 Απριλίου η μεγαλύτερη οικολογική και οικονομική καταστροφή που έχει συμβεί ποτέ στην αμερικάνικη ιστορία.

Είκοσι ένα χρόνια μετά, η τρομακτική καταστροφή που προκάλεσε το πετρελαιοφόρο «Εξόν Βαλντέζ» όταν προσέκρουσε σε ύφαλο στην Αλάσκα, αρχίζει να φαντάζει πταίσμα μπροστά στην ολική καταστροφή που συνεχίζει να επιφέρει, ενάμιση μήνα μετά, η έκρηξη της πλωτής εξέδρας άντλησης πετρελαίου στον Κόλπο του Μεξικού.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, από το «Εξόν Βαλντέζ», διέρρευσαν στη θάλασσα 11 εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου, τη στιγμή που από την έκρηξη της πλωτής εξέδρας της ΒΡ υπολογίζεται ότι έχουν διαρρεύσει από 17 ώς 39 εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου.

Οι οικολογικές και οικονομικές επιπτώσεις θα περάσουν πολλά χρόνια για να εκτιμηθούν στην πραγματική τους βάση, αυτό όμως που έγινε αμέσως αντιληπτό είναι ότι η εξάρτηση από το πετρέλαιο και η κυριαρχία του χωρίς κατά το δυνατόν ασφαλείς όρους και προϋποθέσεις μπορούν να τινάξουν στον αέρα το οικοσύστημα του πλανήτη και τους κεντρικούς πυλώνες της οικονομίας ολόκληρων κρατών.

Πολιτικές εξαρτήσεις και πετρέλαιο

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα υπέπεσε σε μια από τις μεγαλύτερες γκάφες της πολιτικής του ζωής, εάν δεν απειλούνταν άμεσα με οικολογική και οικονομική καταστροφή τέσσερις αμερικάνικες πολιτείες, η αλιευτική και τουριστική βιομηχανία της περιοχής και βέβαια 30 εκατομμύρια πολίτες. Γιατί μόλις στις αρχές Απριλίου, λίγες ημέρες πριν εκραγεί η εξέδρα Deepwater Horizon της BP, ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωνε περιχαρής ότι οι σύγχρονες θαλάσσιες εξέδρες άντλησης πετρελαίου «δεν προκαλούν πετρελαιοκηλίδες»… Το ότι διαψεύστηκε οικτρά, λίγο απασχολεί τα εκατομμύρια των πολιτών που βλέπουν τη ζωή τους να καταστρέφεται, αφού εκείνη η δήλωση του Ομπάμα ήταν αποτέλεσμα της πλήρους εξάρτησης που όλες οι χώρες έχουν από το πετρέλαιο. Ο «πράσινος» Ομπάμα ήταν άλλωστε εκείνος που έδωσε το «πράσινο» φως για νέες γεωτρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Αλάσκα παρά τις αντιδράσεις επιστημόνων και περιβαλλοντικών οργανώσεων που του επισήμαναν τους κινδύνους που εγκυμονεί η διαιώνιση αυτής της πολιτικής. Και είναι αυτή η πολιτική εξάρτηση που καλλιεργεί εδώ και δεκαετίες την εικόνα μιας «αθώας» και «ασφαλούς» βιομηχανίας. Οι καταγγελίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας για την έκρηξη στην πλωτή εξέδρα στο Νέο Μεξικό αποκαλύπτουν με τον πιο τραγικό τρόπο ότι οι επικεφαλής της εταιρείας αγνόησαν τις ενδείξεις που είχαν λίγο πριν από την έκρηξη. Περιβαλλοντικές οργανώσεις καταγγέλλουν, μάλιστα – και απομένει να αποδειχθεί όταν κάποτε δοθούν απαντήσεις για το τι προκάλεσε την καταστροφή – ότι όλα έγιναν γιατί δεν επενδύθηκαν 500.000 ευρώ!

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, το ζήτημα δεν είναι να περάσει κανείς από την εξάρτηση στη γραφικότητα, υποστηρίζοντας ότι ο πλανήτης μπορεί να απαγκιστρωθεί από τη χρήση του πετρελαίου. Εκείνο, όμως, που μπορεί να γίνει είναι να μπουν αυστηροί όροι και κανόνες και να επενδυθούν χρήματα για την προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών από μια καταστροφή που μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή.

Για παράδειγμα, επιστήμονες και περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν:

– Να απαγορευθούν οι νέες υπεράκτιες γεωτρήσεις.

– Να τεθούν σε ισχύ πιο αυστηροί κανονισμοί για τις βιομηχανίες άνθρακα και πετρελαίου, ώστε να γίνουν ασφαλέστερες και πιο υπεύθυνες για τις βλάβες που προκαλούν.

– Να θεσμοθετηθούν συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις για το υποχρεωτικό πέρασμα σε μια άλλη «κουλτούρα» καθαρής ενεργειακής πολιτικής.

Η περιβαλλοντική καταστροφή

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου που διέρρευσαν στον Κόλπο του Μεξικού έχουν επιβαρύνει ανεπανόρθωτα όλη τη θαλάσσια περιοχή αλλά και την ακτογραμμή της Λουιζιάνα, της Αλαμπάμα και του Μισισιπή.

Οι όποιες προσπάθειες απορρύπανσης της θαλάσσιας περιοχής είναι σταγόνα στον ωκεανό, αφού μπορεί να αντληθεί μόνον έως και το 20% της ποσότητας που έχει διαρρεύσει.

Στις περιοχές αυτές βρίσκουν καταφύγιο, αφού εκεί αποδημούν και αναπαράγονται, εκατοντάδες πολύτιμα είδη, όπως θαλάσσιες χελώνες, φάλαινες, δελφίνια και σπάνια είδη πουλιών που απειλούνται με εξαφάνιση.

Για να καταλάβουμε πώς μπορεί να συντελεστεί η απόλυτη καταστροφή, αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι η ποσότητα πετρελαίου που έχει διαρρεύσει έχει δημιουργήσει χείμαρρους μήκους 16 χιλιομέτρων και πλάτους 1,6 χιλιομέτρων, ενώ σε μερικά σημεία το πάχος φτάνει τα 100 μέτρα!

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Greenpeace, επισημαίνουν ότι τα θαλάσσια θηλαστικά, όπως οι φάλαινες και τα δελφίνια, που βρίσκονται στην περιοχή της πετρελαιοκηλίδας, μπορεί να δηλητηριαστούν από την έκθεσή τους στο πετρέλαιο και να υποστούν οργανικές βλάβες, έλκη ή εσωτερικές αιμορραγίες, ενώ «ακόμα και οι αναθυμιάσεις του πετρελαίου στην επιφάνεια του νερού μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς στα θαλάσσια θηλαστικά με το να βλάψουν το αναπνευστικό τους σύστημα, κάτι που θα δυσκολέψει την αναπνοή τους».

Η οικονομική καταστροφή

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η άμεση οικονομική καταστροφή από τα εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου που διέρρευσαν υπολογίζεται σε πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια. Η πραγματική, όμως, διάσταση της οικονομικής καταστροφής θα μπορέσει να γίνει αντιληπτή όταν συνυπολογιστούν οι συνέπειες από τις επιπτώσεις στην αλιευτική και τουριστική βιομηχανία. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι μόνο στη Λουιζιάνα ο τομέας της αλιείας υπολογίζεται ότι έχει κύκλο εργασιών πάνω από 4 δισεκατομμύρια δολάρια, χωρίς να μπορεί κανείς να υπολογίσει πόσες θέσεις εργασίας αναμένεται να χαθούν το επόμενο διάστημα.

Οι διαστάσεις θα είναι ακόμα μεγαλύτερες εάν υπολογίσει κανείς ότι μόνον οι επιπτώσεις στον ερυθρό τόνο του Βορείου Ατλαντικού, που βρίσκεται ήδη στα όρια της εξαφάνισης λόγω της υπεραλίευσης, θα είναι πλέον καταστροφικές, ενώ αναμένεται να επηρεαστούν και οι οικονομίες άλλων χωρών. Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, η πετρελαιοκηλίδα εστιάζεται κοντά σε ένα από τα σημεία όπου ο ερυθρός τόνος συνηθίζει να αναπαράγεται, αφού ωοτοκεί στον Κόλπο του Μεξικού από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο.