Ευκαιρία για ανάσα εξαγγέλλοντας επενδύσεις, βλέπουν στο Μαξίμου την επίσκεψη των Κινέζων.

Κίτρινος πυρετός έχει πιάσει την κυβέρνηση για την προγραμματιζόμενη για τις 18-19 Ιουνίου επίσκεψη στην Ελλάδα του πρωθυπουργού της Κίνας Λι Κετσιάνγκ, που θα έρθει στη χώρα μας με στόχο να «τονώσει» το επενδυτικό (και πολιτικό) κλίμα.

Πού είναι το πρόβλημα; Ότι ναι μεν στην κυβέρνηση βλέπουν την επίσκεψη των Κινέζων σαν μια ευκαιρία για να πάρουν ανάσα εξαγγέλλοντας έργα και επενδύσεις, αλλά το κακό είναι ότι πολλά από τα προγράμματα στα οποία συμμετέχουν Κινέζοι έχουν βαλτώσει, ενώ σε κάποια άλλα οι τελευταίες εξελίξεις έχουν μετατρέψει τις ευκαιρίες σε… πολιτικές παγίδες.

Και τώρα η «φιέστα» της επίσκεψης κινδυνεύει να μετατραπεί σε φιάσκο, ακόμη σοβαρότερο και από αυτό της επίσκεψης του Σαμαρά πέρυσι στο Πεκίνο, που δεν έβγαλε ούτε μισή είδηση…

Δεν ήταν καθόλου τυχαίο που ο Σαμαράς ανακοίνωσε την έλευση του Κινέζου πρωθυπουργού και της κουστωδίας του σε προεκλογική του ομιλία. Η στόχευση είναι καθαρά πολιτική. Ο πρωθυπουργός γνώριζε από τότε ότι αμέσως μετά τις εκλογές τα εύσημα των δανειστών θα μετατρέπονταν σε τρίτο πακέτο και μνημόνιο, και ήθελε τους Κινέζους πώς και τι. Πράγματι, εν μέσω της πίεσης τόσο για τον ανασχηματισμό όσο και για τα «ξαφνικά» κακά μαντάτα που ήρθαν για την οικονομία μία ακόμη επανάληψη για την… ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία μέσω των κινεζικών επενδύσεων μπορεί πράγματι να προσφέρει μια επικοινωνιακή ανακούφιση. Έστω και για μερικές ημέρες…

Κάπως έτσι λοιπόν στο Μαξίμου έβαλαν το ταξιδάκι των Κινέζων για τα μέσα του Ιουνίου, πιστεύοντας ότι θα πιάσουν και λίγο πολιτικό χρόνο μέχρι τα… μπάνια. Η ατζέντα που είχαν στον νου τους περιλαμβάνει πράγματι αρκετά σημεία τα οποία συνιστούν και τις αιχμές του ενδιαφέροντος των Κινέζων στην Ελλάδα.

Επιγραμματικά, τα σοβαρότερα προγράμματα αφορούν:

1 Το ενδιαφέρον για συμμετοχή στον διαγωνισμό για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου, ο οποίος προωθείται με σύμβαση παραχώρησης.
2 Το ανάλογο ενδιαφέρον για το ποσοστό του Δημοσίου στην Αερολιμήν Αθηνών, που διαχειρίζεται το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».
3 Το ενδιαφέρον για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον της COSCO για την απόκτηση στον Πειραιά του 67% της ΟΛΠ Α.Ε.
4 Την κινεζική συμμετοχή για την αποκρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ.
5 Την εμπλοκή της Fosun στην κοινοπραξία υπό τη Lamda Development που έχει αναλάβει την ανάπτυξη του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό.

Πριν από μερικούς μήνες, ένας τέτοιος σχεδιασμός θα έδινε αυτό που στο ποδόσφαιρο λέμε νίκη με γκολ από τα αποδυτήρια. Τον Ιούνιο του 2014 όμως τα πράγματα δεν θα είναι τόσο απλά. Και ας δούμε το γιατί, ξεκινώντας με τα εύκολα…

Αρένα ανταγωνισμών

Οι κυβερνητικοί παπαγάλοι έχουν αρχίσει ήδη να διαρρέουν πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η κινεζική αντιπροσωπεία θα ταξιδεύσει μέχρι την Κρήτη για να επιβεβαιώσει συμβολικά το ενδιαφέρον της κρατικής κατασκευαστικής της Κίνας στον διαγωνισμό για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου.

Μάλιστα, ο «βομβαρδισμός» με σχετικές ειδήσεις περιέλαβε και άλλες «επιχειρήσεις», όπως η ενημέρωση πως προ εβδομάδων είχε υπάρξει συνάντηση ανώτατων στελεχών της China State Construction Engineering Corporation, της μεγαλύτερης κατασκευαστικής εταιρείας του κόσμου, με τον Σαμαρά για το συγκεκριμένο θέμα.

Οι πληροφορίες δεν έμειναν εκεί, αλλά προχώρησαν ακόμη περισσότερο, κάνοντας γνωστό πως ο κινεζικός κολοσσός σχεδιάζει να αντλήσει περί τα 4 δισ. ευρώ μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης για να χρηματοδοτήσει επενδυτικά σχέδια ανά τον κόσμο.

Κάτι σαν να λέμε ένα επενδυτικό «πάρτι» με επίκεντρο την Ελλάδα. Πολύ ωραία όλα αυτά. Με τη διαφορά ότι οι κυβερνητικές πληροφορίες δεν έχουν διευθετήσει το αρκετά σοβαρό πρόβλημα ότι «φαβορί» για το έργο θεωρείται ήδη η γαλλική Vinci και ο εν Ελλάδι εταίρος της, ο Ελλάκτωρ, που για κάποιον λόγο θεωρούν το έργο «βέβαιο». Και βεβαίως για το έργο θα γίνει διεθνής διαγωνισμός, αλλά στην Ελλάδα κάποια πράγματα μιλούν από μόνα τους.

Αυτό το κατάλαβαν ήδη κάποιοι άλλοι επενδυτές από την Ανατολή που δεν γνώριζαν τις «μπίζνες α λα Γκρέκα» και τελικά πιάστηκαν στον ύπνο ως… Κινεζάκια. Ο λόγος για δύο άλλους κινεζικούς ομίλους, τη Shenzen Airport και τη Friedmann Pacific Asset Management, που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για το ποσοστό του Δημοσίου στο «Ελ. Βενιζέλος».

Οι αναγνώστες με καλή μνήμη θα θυμούνται ότι ανώτατα στελέχη του οικονομικού επιτελείου σε επώνυμες δηλώσεις τους μιλούσαν για «ιδιαίτερα σοβαρούς» επενδυτές που κομίζουν αντίστοιχα σοβαρές προτάσεις και λαμβάνονται ιδιαίτερα σοβαρά υπ’ όψιν από την κυβέρνηση. Όλα αυτά όμως συνέβαιναν μέχρι που… σταμάτησαν να συμβαίνουν, όταν τα ίδια υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη άλλαξαν γνώμη και είπαν ότι η Ελλάδα θα προτιμούσε το αεροδρόμιο στο πλαίσιο της ιδιωτικοποίησης να περάσει σε κεφάλαια μιας «ανεπτυγμένης οικονομίας».

Έτσι, οι Κινέζοι της κοινοπραξίας των Friedmann Pacific Asset Management και Shenzhen Airport δοκίμασαν μία μάλλον δυσάρεστη έκπληξη όταν πριν από περίπου δύο μήνες αποφάσισαν να κάνουν επίσημο το ενδιαφέρον τους για το «Ελ. Βενιζέλος» και οργάνωσαν συνέντευξη Τύπου για να ανακοινώσουν το επενδυτικό τους ενδιαφέρον.

Σε μια πραγματικά απίστευτη εξέλιξη, στην πρόσκληση απάντησε το… ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο, αφού ευχαρίστησε την κοινοπραξία για το ενδιαφέρον της να επενδύσει στον ΔΑΑ, εξέφρασε… απορία για τον λόγο της συνέντευξης καθώς, όπως επισημαίνεται στην επιστολή, δεν έχει προχωρήσει ακόμα στην έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας για την πώληση της κρατικής συμμετοχής στο αεροδρόμιο. Οι Κινέζοι, από την πλευρά τους, μάλλον απόρησαν, μια και ακόμη και από τις… εφημερίδες μπορούσαν να «διαπιστώσουν» ότι το αεροδρόμιο βγαίνει προς πώληση. Τι έγινε στην πραγματικότητα;

Η ισχύουσα σύμβαση παραχώρησης του ΔΑΑ προβλέπει ότι για κάθε πώληση ποσοστού που υπερβαίνει το 25% πρέπει να προϋπάρχει συμφωνία των μετόχων. Και τέτοια συμφωνία δεν υφίσταται ακόμη και είναι άγνωστο εάν θα υπάρξει αφού στο παιχνίδι μπήκαν οι Καναδοί του PSP Investment Fund που, αν και απέκτησαν από «σπόντα» το 26,7% του ΔΑΑ, κατάλαβαν ότι πρόκειται για μια ελληνική «χρυσοτόκο όρνιθα» και αποφάσισαν να τη βάλουν να… κλωσσήσει.

Και βέβαια δεν πρόκειται να την αφήσουν στους Κινέζους. Το PSP, εκτός από το 26,7% του ΔΑΑ που απέκτησε στο πλαίσιο της εξαγοράς των αεροδρομίων της Hochtief Airports, βρέθηκε και με τη δυνατότητα ανάδειξης του management, όπως προκύπτει από τη σύμβαση παραχώρησης που είχε γίνει επ’ ωφελεία της Hochtief. Έτσι, οι περισσότερες κινήσεις πρέπει να έχουν τη σύμφωνη γνώμη των Καναδών…

Το ζήτημα λοιπόν για τους κυβερνητικούς είναι πως θα πρέπει να εξηγήσουν στην κινεζική αποστολή πως ούτε το αεροδρόμιο της Αθήνας «παίζει» για αποκρατικοποίηση. Όσο κι αν εκείνοι ενδιαφέρονται…

Γόρδιοι… δεσμοί

Καταρχάς στον ΟΛΠ. Με την COSCO να βρίσκεται μεταξύ των επτά ενδιαφερομένων για το πλειοψηφικό πακέτο του οργανισμού, το ενδιαφέρον των Κινέζων δεν περιορίζεται μόνο στο λιμάνι, αλλά επεκτείνεται στους τομείς των σιδηροδρόμων και των μεταφορών.

Οι Κινέζοι υποστηρίζουν πως θα προχωρήσουν στην περαιτέρω αναβάθμιση του λιμανιού ως κόμβου διαμετακομιστικού εμπορίου ενώ υπόσχονται και εκατομμύρια σε νέες επενδύσεις. Εκεί βάζουν ως θέμα και την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου, μια και θεωρούν πως ο Πειραιάς χάνει πόντους εξαιτίας των γνωστών αδυναμιών στο σιδηροδρομικό δίκτυο.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι πολλοί δεν θέλουν και ακόμη περισσότεροι βλέπουν «πρόβλημα» στην πώληση.

Το πρώτο ζήτημα: Η διαδικασία της πώλησης προχωράει χωρίς την οριστική διευθέτηση του φιλικού διακανονισμού που για τους γνωρίζοντες περιλαμβάνει και τα… εκατομμύρια των Κινέζων. Η συμφωνία φιλικού διακανονισμού μεταξύ ΟΛΠ και COSCO διαφοροποιεί την υφιστάμενη σύμβαση σε πολύ σημαντικά πεδία. Η τρέχουσα σημερινή σύμβαση υπολογίζεται σε αξία στα 478 εκατ. ευρώ αλλά περιλαμβάνει και το εγγυημένο αντάλλαγμα.

Δηλαδή γίνονται, δεν γίνονται δουλειές, το Δημόσιο πληρώνεται. Ο φιλικός διακανονισμός ανεβάζει την αξία στα 678 εκατ. ευρώ (ανάλογα με την αύξηση των διακινούμενων εμπορευματοκιβωτίων μπορεί να ανέβει και στο 1 δισ. ευρώ, αλλά αυτό είναι όλο στη θεωρία), με μία τεράστια διαφορά: παραχωρεί στους Κινέζους τον πλήρη έλεγχο και τη διαχείριση της Προβλήτας 3. Με δυο λόγια, τους εκχωρεί πρακτικά όλο το λιμάνι, οπότε και το αντικείμενο της ιδιωτικοποίησης πάει περίπατο, μια και η απόκτηση των μετοχών του ΟΛΠ θα είναι πλέον μόνο ένα συμβολικό αντάλλαγμα για την ελληνική κυβέρνηση.

Το δεύτερο: Με τους Κινέζους να κρατάνε και το καρπούζι και το μαχαίρι (οι της COSCO έχουν συνδέσει την προοπτική αγοράς του πακέτου του 67% των μετοχών του ΟΛΠ με τη θετική έκβαση της υπόθεσης του διακανονισμού, αλλιώς μπορούν να πάνε το Δημόσιο σε διεθνή διαιτησία), το ερώτημα είναι τι θα κάνουν όλοι αυτοί τώρα που η νέα δημοτική αρχή του Πειραιά έχει εκφράσει την κάθετη διαφωνία της με την πώληση του ΟΛΠ. Και πόσο μπορεί ο νέος δήμαρχος να εγκαινιάσει τη θητεία του με ένα πυροτέχνημα την περίοδο της επίσκεψης του Κινέζου πρωθυπουργού βάζοντας βέτο στην πώληση του Οργανισμού Λιμένος;

Ακριβώς ένα αντίστοιχο «πρόβλημα» υπάρχει στην επένδυση στο Ελληνικό. Με την Fosun να έχει δεσμευτεί σε μια μεγάλη επένδυση στο πλαίσιο της κοινοπραξίας της Lamda, το ερώτημα είναι εάν η νέα αρχή στην περιφέρεια θα βάλει «θέμα» για το ΕΣΧΑΔΑ και πόσο κάτι τέτοιο θα ενοχλήσει τους Κινέζους.

Στη θεωρία (δηλαδή όταν η συμφωνία έκλεισε επί Σγουρού) η επενδυτική πρόταση για το Ελληνικό, εφ’ όσον επικυρωθεί από τη Βουλή η τελική συμφωνία, θα πάρει τη μορφή Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ), με Προεδρικό Διάταγμα των συναρμόδιων υπουργών, χωρίς να «χρειάζεται» να γνωμοδοτήσουν το Κεντρικό Συμβούλιο Χωροταξίας, η περιφέρεια και άλλοι αρμόδιοι φορείς.

Ήδη όμως το σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών για τον αιγιαλό έχει ξεσηκώσει μεγάλο κύμα αντιδράσεων. Με βάση το σχέδιο θα γίνουν επιχωματώσεις από τα 700.000 κυβικά μέτρα των μπάζων από τον διάδρομο του παλαιού αεροδρομίου. Και βέβαια δεν είναι μόνο ότι τα μπάζα πρέπει να μεταφερθούν, αλλά ότι τα… μπάζα αυτά συνιστούν και κεντρικό στοιχείο του σχεδίου της Lamda.

Το υπουργείο απέναντι στο κύμα των αντιδράσεων ανακοίνωσε ότι «επιχωματώσεις επιτρέπονται μόνο σε τουριστικές μονάδες που έχουν ενταχθεί στις Στρατηγικές επενδύσεις ή σε ΕΣΧΑΣΕ-ΕΣΧΑΔΑ, δηλαδή αφορούν μεγάλη επενδυτική δραστηριότητα, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως τέτοια από την ελληνική πολιτεία με βάση προβλεπόμενες σε νόμο διαδικασίες και προϋποθέσεις.

Η δημιουργία ξηράς θα αποτελεί υποχρεωτικά αιγιαλό, δηλαδή κοινόχρηστη περιουσία του Δημοσίου, και θα μισθώνεται σύμφωνα με το άρθρο 16 του σχεδίου νόμου.

Με δυο λόγια, μας λέει ότι, αν δεν προχωρήσει η επιχωμάτωση, τινάζεται στον αέρα η επένδυση, η οποία όμως καλύπτεται από το ΕΣΧΑΔΑ, για το οποίο δεν πρέπει να έχει γνώμη η περιφέρεια… Πάντως, μέχρι την αλλαγή της νομοθεσίας οι επιχωματώσεις αυτές δεν επιτρέπονται και έτσι το σχέδιο του Ελληνικού είναι ευάλωτο σε προσφυγές στο ΣτΕ.

Πώς είπατε; Όλα αυτά παραμονές της επίσκεψης των Κινέζων. Πολύ λογικό να έχει πέσει κίτρινος πυρετός στο κυβερνητικό στρατόπεδο…

Οι Κινέζοι δεν κάνουν… τον Κινέζο

Για να μην ξεχνιόμαστε, η ίδια διαρροή που λέει ότι ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ θα μεταβεί και στην Κρήτη, συνδέει την «κάθοδο» όχι μόνο με το Καστέλι, αλλά και με την προσπάθεια της ελληνικής πλευράς να προσελκύσει ιδιώτες αγοραστές ακινήτων μέσω του προγράμματος χορήγησης πενταετούς άδειας παραμονής στην περίπτωση που η επένδυση ξεπερνά τα 250.000 ευρώ.

Μόνο που και εδώ υπάρχει πρόβλημα. Οι Κινέζοι το «έπιασαν» ήδη: οι αγοραστές δυσκολεύονται επειδή η ελληνική πλευρά ζητεί να καταβληθεί προκαταβολικά το σύνολο των 250.000 ευρώ και στη συνέχεια να εκδώσει την πενταετή άδεια παραμονής. Έτσι η κίτρινη αντιπροσωπεία, λίγες μέρες πριν φτάσει στην Αθήνα, συνέστησε στους συνεργάτες του Σαμαρά να παραδειγματιστούν από την Κύπρο που εφαρμόζει πιο ελαστικούς όρους ενώ διαθέτει και τα συγκροτήματα που προσελκύουν σοβαρό αγοραστικό ενδιαφέρον από Κινέζους.

Και εδώ λοιπόν πρόβλημα, που κατά τις ενδείξεις θα περιορίσει το κινεζικό ενδιαφέρον στα κλασικά: στην αύξηση των εξαγωγών βασικών ελληνικών προϊόντων, όπως λάδι, μάρμαρα, γουναρικά, κρασί… Θρίαμβος!

Και στην αποκρατικοποίηση στην ενέργεια όμως τα πράγματα δεν είναι απλά. Η κινεζική εταιρεία China State Grid είναι μεταξύ των υποψηφίων για την αποκρατικοποίηση των δικτύων του ηλεκτρικού ρεύματος (ΑΔΜΗΕ) και (όπως πάλι προεξοφλούν τα παπαγαλάκια) θα περάσει στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, όπου θα κληθεί να καταθέσει δεσμευτική προσφορά για την εξαγορά του 66% της εταιρείας.

Το κακό προηγούμενο των ΕΥΔΑΠ – ΕΥΑΘ δεν αποκλείεται να μας «συμβεί» και σε αυτήν την περίπτωση λόγω του στρατηγικού χαρακτήρα των δικτύων. Και τότε θα πρέπει να πούμε πάλι ένα ευγενικό «όχι» στους Κινέζους. Μας συγχωρείτε, κύριοι επενδυτές, κάναμε λάθος…