Δημήτρης Παπαϊωάννου. Ο ηγεμόνας που καίγεται

Δημήτρης Παπαϊωάννου. Ο ηγεμόνας που καίγεται

Δεν μπορείς να κοροϊδεύεις συνέχεια το κοινό, δεν μπορείς επ’ άπειρον να πουλάς τη δεξιοτεχνία ως συγκίνηση. Θα σε καταλάβουν

Η πορεία του προς την επιτυχία ήταν κοπιαστική. Με την Ομάδα Εδάφους, αυτός και οι συνεργάτες του, άνοιξαν δρόμους στον ελληνικό χορό. Στη διαδρομή, όμως, είχε την τύχη του Γκαστόνε, του εξάδερφου του Ντόναλντ Ντακ στα κόμικς Ντίσνεϊ, καθώς επελέγη να σκηνοθετήσει αυτός την τελετή των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Η επιλογή του ήταν ρίσκο, αλλά ο Δημήτρης Παπαϊωάννου τα κατάφερε. Ιδίως η τελετή έναρξης έκανε σχολή. Φυσικά, ένα τόσο μεγάλης εμβέλειας θέαμα απαιτούσε από τον δημιουργό του να βάλει νερό στο (ιδεολογικό) κρασί του: ο Παπαϊωάννου προσαρμόστηκε, στηρίχθηκε στον εθνικό μύθο προκειμένου να μιλήσει για την Ελλάδα και, σχεδόν αυτόματα, έγινε και ο ίδιος τμήμα αυτού του μύθου. Έγινε ο εθνικός μας χορογράφος, αδιαφιλονίκητος ηγεμόνας μιας τέχνης που μόνο αποσπασματικά καλλιεργήθηκε στη χώρα μας – έστω κι έτσι όμως βγήκε στο μεγάλο προσκήνιο, στην αγορά, ένας σημαντικός καλλιτέχνης. Αλλά δεν έζησαν όλοι καλά κι εμείς καλύτερα… Διότι όταν ο Δημήτρης Παπαϊωάννου έγινε πρωταγωνιστής στο δικό του παραμύθι της επιτυχίας, άλλαξε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο χορογραφεί. Αντί να έχει αυτός το πάνω χέρι των επιλογών, αντί δηλαδή να πορευτεί βάσει ενός προσωπικού καλλιτεχνικού αιτήματος, αρκέστηκε να εισπράττει τους φόρους της εθνικής του αναγόρευσης. Ανοίξαμε και σας περιμένουμε. Τη σβούριξε στον υπουργό Πολιτισμού να κάνει χάι, πανάκριβα εγκαίνια του Μουσείου της Ακρόπολης για αυτοδιαφήμιση και για μια ρεπετισιόν του εθνικού παραμυθιού; Ο Παπαϊωάννου διατίθεται. Θέλησε ο επιχειρηματίας Κώστας Γιαννίκος μεγάλο όνομα για να επιβάλει το Παλλάς στην αγορά των θεαμάτων; Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου παρών – και με αξούριστο το μουστάκι. Επιδίωξε να δώσει αίγλη στο ανακαινισμένο Εθνικό Θέατρο ο Γιάννης Χουβαρδάς; Η αίγλη περισσεύει από το εθνικό μας είδωλο… Το θέμα, φυσικά, δεν είναι τι θέλει ο υπουργός, ο επιχειρηματίας, ο διευθυντής. Αυτοί, τη δουλειά τους κάνουν (έστω κι αν ο κ. Χουβαρδάς, π.χ., θα περίμενε κανείς να έχει μια πιο θεατρική επίσημη πρώτη, να μη ζητιανεύει αίγλη στον χορό). Το θέμα είναι τι κάνει ο αποδέκτης των παραγγελιών, πόσο κομμάτι της ψυχής του παραδίδει στα μέτρα του παραγγελιοδόχου. Ας μείνουμε στην τελευταία παραγγελία που δέχτηκε, στο «Πουθενά» που παρουσιάζεται στην κεντρική σκηνή του Εθνικού. Η προσαρμογή μιας ολόκληρης χορογραφίας στις τεχνικές δυνατότητες της σκηνής είναι δεξιοτεχνική. Είναι όμως και δημιουργική; Ανεβοκατεβαίνουν οι σκαλωσιές και οι χορευτές περνάνε από μέσα, τις αποφεύγουν, λυγίζουν, κυλιούνται κάτω… Ε, και; Αν η κυρία που ήρθε ταξίδι από την Κηφισιά, αν το ζευγάρι που ταξίδευε όλο το απόγευμα από την Καλαμάτα δεν καταφέρει να συγκινηθεί, να τη βράσει τη δεξιοτεχνία. Δεν θα ξανάρθει. Ο Παπαϊωάννου, χάρη και στην εθνική αίγλη, είναι σίγουρο εμπορικό χαρτί, αλλά κάνει ό,τι μπορεί για να το κάψει. Δεν πας όπου σε καλούν επειδή σε καλούν. Και δεν μπορείς να κοροϊδεύεις το κοινό, δεν μπορείς επ’ άπειρον να πουλάς τη δεξιοτεχνία ως συγκίνηση. Θα σε καταλάβουν. ΥΓ. Διαβάζω ότι στην επίσημη πρεμιέρα, με προσκεκλημένους τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Αρχιεπίσκοπο, οι γυμνοί εκ των χορευτών του «Πουθενά» θα φορούν βρακάκι. Μεγάλοι καλλιτέχνες, σου λέει, μετά, που υπερασπίζονται την ελευθερία της έκφρασης και την ακεραιότητα της δουλειάς τους. Τέτοιος οπορτουνισμός;

Αχινοί

1.  Η κυκλοφορία του νέου δίσκου του Γιάννη Πάριου ως ένθετο εφημερίδας (της «Real News») και η κυκλοφοριακή εκτίναξη του φύλλου μπορεί να περιέχει μερικά διδακτικά μηνύματα. Πρώτο, το μεγάλο κοινό συνεχίζει να ψάχνει νέα τραγούδια για να εκφραστεί. Δεύτερο, η τιμή των CD στην τσουρουφλισμένη δισκογραφική αγορά είναι πανάκριβη, κι αυτός είναι σοβαρός λόγος το κοινό να μην αγοράζει: η εφημερίδα τιμάται 4 ευρώ (και όχι 15), ποσό που καλύπτει το κόστος παραγωγής και αφήνει και σοβαρά κέρδη. Τρίτο, βασικός κανόνας του μάρκετινγκ: όταν δεν έρχεται σε σένα ο πελάτης, πας εσύ σ’ αυτόν.

2. Τώρα που ο νέος υπουργός Πολιτισμού Παύλος Γερουλάνος εξήγγειλε, μάλιστα από τη Βουλή στην κατάθεση των προγραμματικών δηλώσεων της νέας κυβέρνησης, την πρόθεσή του να ψηφιστεί επειγόντως νέος νόμος για τον κινηματογράφο, αναρωτιέται κανείς τι θα κάνουν οι λεγόμενοι «Κινηματογραφιστές στην Ομίχλη»; Θα σπεύσουν να διεκδικήσουν παράταση για να στείλουν τις ταινίες τους στη Θεσσαλονίκη και στα κρατικά βραβεία; Κι αν όχι, πώς θα δικαιολογήσουν την άρνησή τους; Θα βρουν νέα επαναστατικά επιχειρήματα; Θα θελήσουν, δηλαδή, να πείσουν και τους πιο καχύποπτους ότι η ομίχλη δεν περιέχει μόνο την επαναστατική σύγχυση αλλά και, κάποια, όχι πολύ θεμιτά κίνητρα;

Λία Παραλία