Ήδη από την περασμένη Δευτέρα τα σχολεία άνοιξαν, για να ακολουθήσει μια ακόμη σχολική χρονιά δίχως καμιά ελπίδα και κανένα περιθώριο αλλαγής στον ευαίσθητο, όπως αρεσκόμαστε να τον χαρακτηρίζουμε, τομέα της Παιδείας.

Ήδη από την περασμένη Δευτέρα τα σχολεία άνοιξαν, για να ακολουθήσει μια ακόμη σχολική χρονιά δίχως καμιά ελπίδα και κανένα περιθώριο αλλαγής στον ευαίσθητο, όπως αρεσκόμαστε να τον χαρακτηρίζουμε, τομέα της Παιδείας. Δεκαετίες τώρα, η κοινωνία, όταν θέλει να διατυπώσει την «εκτίμησή» της στο εκπαιδευτικό σύστημα, διατυμπανίζει με επίσημο και σοφό ύφος ότι «όλα είναι ζήτημα Παιδείας». Παραδόξως, σ’ αυτήν τη διαπίστωση συμφωνούν οι πάντες, από τον αδαή σε θέματα Παιδείας πολίτη έως τον πλέον εξειδικευμένο σ’ αυτά.

Τι συμβαίνει λοιπόν κι ένα ζήτημα που επιφέρει τη, σπάνια για την ιδιοσυγκρασία μας και το φλογερό μας ταπεραμέντο, εθνική ομοψυχία, δεν μπορεί να βρει τον δρόμο του; Τι γίνεται και από χρονιά σε χρονιά, η Παιδεία όχι μόνο χάνει τον προσανατολισμό της, αλλά αλλοιώνεται εγκληματικά ο χαρακτήρας της; Πόσο εθισμένοι και χυδαίοι καταναλωτές έχουμε γίνει, έτσι ώστε με λίγα ή πολλά χρήματα να εξαγοράζουμε το τυπικό της μέρος περιφρονώντας προκλητικά το περιεχόμενό της;

Ο Έλληνας εκ παραδόσεως και πεποιθήσεως εξακολουθεί μέσα του να ταυτίζει «τα γράμματα» με την πενία, με την… ψάθα (εκεί όπου αφήνουν την τελευταία τους πνοή οι εγγράμματοι) και με την ανυποληψία… Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι το πτυχίο, και ουδόλως το περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Δεν νοιάζεται που ο νεαρός βλαστός του είναι γεμάτος πτυχία, διδακτορικά, μεταδιδακτορικά, λαμπρές διατριβές αλλά παραμένει εγκληματικά αγράμματος, σχεδόν αναλφάβητος. Η Παιδεία γι’ αυτόν είναι το πτυχίο, και το πτυχίο είναι κάτι σαν ένα καλό αυτοκίνητο· τον καταξιώνει κοινωνικά. Η Παιδεία ως καταναλωτικό αγαθό είναι στις ύψιστες προτεραιότητες των Ελλήνων· ως ουσία, στις έσχατες…

Δεκαετίες μετά τη μεταπολίτευση, η ελληνική πολιτεία αδυνατεί να παρουσιάσει ένα διδακτικό βιβλίο επαρκέστερο από τις φωτοτυπίες που μοιράζει το τελευταίο επαρχιακό φροντιστήριο. Δεκαετίες τώρα οι εξοργιστικά ανεύθυνες και εγκληματικές στην πολιτική της Παιδείας ελληνικές κυβερνήσεις δεν κατάφεραν να λυτρώσουν τα ελληνικά σχολεία και τα Ελληνόπουλα από τη βάσανο της παπαγαλίας, την όλο και διογκούμενη αγλωσσία, τα εξοντωτικά ωράρια, την προκλητική ανεπάρκεια των εκπαιδευτικών… Δεκαετίες ολόκληρες ο λεγόμενος χώρος της παραπαιδείας απομυζά το μεγαλύτερο κομμάτι από το εισόδημα του Έλληνα πολίτη, ο οποίος το εκχωρεί με τη βαθύτατη ελπίδα ότι τα λεφτά του θα πιάσουν τόπο – για το δικό του παιδί! Δεκαετίες τώρα το σύνολο του πολιτικού μας κόσμου δεν έχει καταθέσει μια ουσιαστική πρόταση για την εκ θεμελίων αλλαγή του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Αντίθετα από αυτό που θα περίμενε κανείς, η Αριστερά όλα αυτά τα χρόνια, απέναντι στο θεμελιώδες για κάθε κοινωνία τρίπτυχο Εκπαίδευση – Παιδεία – Πολιτισμός, πέρα από κάποιες στερεότυπες επισημάνσεις, καλλιεργούσε και καλλιεργεί στο μέτρο των δυνατοτήτων της μια νεφελώδη γενική πολιτισμική αξία, η οποία εκφράζεται μέσα από τα κομματικά φεστιβάλ, τις συναυλίες των κομματικά εκλεκτών της αοιδών, τα θεατρικά… δρώμενα που χρηματοδοτεί το Δημόσιο και κάθε λογής σαχλαμάρα που δημιουργεί εύκολες εντυπώσεις, πανηγυρική ατμόσφαιρα και προσελκύει εύπιστους ψηφοφόρους.

Η Παιδεία ουσιαστικά έχει τεθεί εκτός πολιτιστικού περιβάλλοντος. Εδώ καλείται το ιδιότυπο κοινωνικό κράτος πρόνοιας της κάθε οικογένειας να ιεραρχήσει τις ανάγκες και να «τα χώσει» χοντρά στην παραπαιδεία, η οποία, σημειωτέον, στο μεγαλύτερο μέρος της υπηρετείται από τους πλέον φανατικούς «προοδευτικούς» αυτής της χώρας.

Απολαμβάνουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα όπου ουσιαστικά έχει καταργηθεί το Λύκειο (με τη σιωπηρή συναίνεση και συνενοχή όλων μας, πολιτείας, εκπαιδευτικής κοινότητας, γονιών – πολιτών), τα μαθήματα του οποίου παρακολουθούν οι μαθητές ως αβαρία – και από αυτά, μόνο της κατεύθυνσής τους – έχοντας στην ουσία στραμμένη την προσοχή τους στις εισαγωγικές εξετάσεις διότι εξακολουθούν εις μάτην να πιστεύουν ότι ένα πτυχίο θα τους εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή. Δυστυχώς, κάθε χρόνο, όλοι μας αρκούμαστε σε κάποιες διατυπώσεις, αφήνοντας αυτό το πολλαπλώς μείζον εθνικό θέμα να αποτελεί τον πιο αληθινό καθρέφτη της αθλιότητάς μας, την οποία βιώνουμε βυθισμένοι στις ανέσεις μας, ιδιαζόντως ανάλγητοι απέναντι στα ίδια μας τα παιδιά.