Ο πόλεμος της μίζας στο σκάνδαλο των εξοπλιστικών καλά κρατεί, όμως θα πρέπει να πιάσει κανείς από την αρχή όλη την ιστορία με τις αμυντικές δαπάνες, για να διαπιστώσει…

Ο πόλεμος της μίζας στο σκάνδαλο των εξοπλιστικών καλά κρατεί, όμως θα πρέπει να πιάσει κανείς από την αρχή όλη την ιστορία με τις αμυντικές δαπάνες, για να διαπιστώσει από τα ατράνταχτα στοιχεία πώς «χτίστηκε» πάνω τους σε μεγάλο βαθμό το δημόσιο χρέος και τι ρόλο έπαιξαν στην – ουσιαστική – χρεοκοπία του 2010.

Είναι χαρακτηριστικό, μάλιστα, ότι βάρεσαν κανόνι στην οικονομία τους τα τελευταία χρόνια τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία, δηλαδή οι δυο «ανταγωνίστριες» χώρες με εκ των υψηλότερων δαπανών μεταπολεμικά στην παγκόσμια κούρσα των εξοπλισμών.
Σήμερα, λοιπόν, θα παρουσιάσουμε τις αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας από το 1949 μέχρι και το τέλος της δεκαετίας του ’70, με αριθμούς που καταδεικνύουν τι ακριβώς έχει συμβεί από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ύστερα.
Υπενθυμίζουμε ότι στις 9 Ιανουαρίου 2014 το «Π» είχε εμβαθύνει με σειρά από αποκαλυπτικά στοιχεία σ’ αυτό το θέμα, αναφέροντας και την παραδοχή του 2003 από τον τότε υπουργό Οικονομίας Ν. Χριστοδουλάκη, κατά τη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό της Βουλής, ότι «τουλάχιστον 25 μονάδες του δημόσιου χρέους οφείλονται στις δικαιολογημένες μεν, αλλά ιδιαιτέρως αυξημένες αμυντικές δαπάνες της χώρας μας». Δηλαδή, το ένα τέταρτο του χρέους!
Μεταξύ άλλων, το «Π» ανέφερε αναλυτικά ότι για τους εξοπλισμούς από το 1974 μέχρι σήμερα θα πρέπει να συνυπολογιστεί πως αυτά τα χρήματα προέρχονταν σχεδόν αποκλειστικά από δανεισμό, ενώ η συντριπτική πλειονότητα αυτών των προγραμμάτων είναι ενταγμένη στις επιχειρησιακές ανάγκες του ΝΑΤΟ. Με τη συμβατική υποχρέωση των χωρών – μελών της Συμμαχίας να καταβάλλουν τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ τους σε αμυντικές δαπάνες! Και την «πρόθυμη» Ελλάδα, βέβαια, να το ξεπερνά σταθερά.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από το SIPRI, που ήδη παρουσιάσαμε σε προηγούμενα φύλλα, οι αμυντικές δαπάνες, από τα 1,1 δισ. ευρώ που ήταν το 1988, ξεπέρασαν τα 7 δισ. το 2010, ενώ σε ποσοστό του ΑΕΠ κυμάνθηκαν όλα αυτά τα χρόνια μεταξύ 2,6-4,2%.
Οι αριθμοί, λοιπόν, στο διάστημα από τη Μεταπολίτευση μέχρι και τις μέρες μας είναι διαφωτιστικοί, αφού οι δαπάνες της Ελλάδας συγκεκριμένα για εισαγωγές όπλων έφτασαν στα 32 δισ. ευρώ (σταθερές τιμές 1990), ενώ το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο μισό ΑΕΠ της ίδιας χρονιάς (1990) που ήταν 66,7 δισ.
Γυρίζοντας, όμως, τον χρόνο κι άλλο πίσω, στο διάστημα από τη λήξη του πολέμου μέχρι και τη δεκαετία του ’70, θα είναι ευκολότερο να ξετυλιχθεί ακόμα περισσότερο το κουβάρι, έτσι ώστε να έχει ο καθένας μπροστά του ολοκληρωμένο πια το παζλ.

Βαρύ τίμημα

Το δημόσιο χρέος, λοιπόν, δεν σταμάτησε ούτε χρονιά να διογκώνεται από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αξίζει να αναφερθεί ότι από τα 3,3 δισ. δρχ. που ήταν το 1958 εκτινάχθηκε επί χούντας, το 1970, στα 63,7 δισ. και το 1974 στα 114 δισ. (20,8% επί του ΑΕΠ). Με τον μέσο όρο ετήσιας αύξησης του χρέους να είναι μεσοσταθμικά σε όλο αυτό το διάστημα στο 20%.
Στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», στις 24.1.1980, βρίσκουμε ένα ντοκουμέντο με ενδεικτικούς πίνακες για το τι ακριβώς είχε συμβεί με τις αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας από το 1949 μέχρι και το 1979. Στην κρίσιμη 30ετία, δηλαδή, μετά τη λήξη του πολέμου.
Και μόνο ο τίτλος του ρεπορτάζ λέει πολλά: «Το βαρύ τίμημα της τουρκικής απειλής. Επικεφαλής η Ελλάδα σε αναλογία αμυντικών δαπανών μεταξύ όλων των χωρών του ΝΑΤΟ. Απορροφούν το 6,5% του ΑΕΠ έναντι 6% των ΗΠΑ και 13% (!) της ΕΣΣΔ. Είναι από τις βασικές αιτίες του πληθωρισμού στη χώρα μας».
Τη στιγμή, δηλαδή, που κορυφωνόταν ο Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ των δυο υπερδυνάμεων ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, η Ελλάδα συναγωνιζόταν αυτά τα δυο μεγαθήρια στα… ίσια για τους εξοπλισμούς βάσει ποσοστού επί του ΑΕΠ.
Εκείνη την εποχή είχε ξεκινήσει η εγκατάσταση των νέων πυραύλων Πέρσινγκ – Κρουζ στην Ευρώπη, με το ΝΑΤΟ να αποφασίζει στη σύνοδο των υπουργών Άμυνας – Εξωτερικών τον εκσυγχρονισμό του οπλοστασίου της Συμμαχίας. Με το συνολικό κόστος στα 23 δισ. δολάρια για τα κράτη – μέλη.
Οι πίνακες που παρουσιάζονται αφορούν το διάστημα 1949-1979 και τις αμυντικές δαπάνες των μελών του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης φυσικά και της Ελλάδας. Τα στοιχεία προέρχονται από επίσημη έκθεση του ΝΑΤΟ που παρουσιάστηκε την 1.12.1979 με τίτλο «Financial and Economic Relating to NATO Defense».
Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται οι δαπάνες ανά χώρα κι εθνικό νόμισμα. Για την Ελλάδα τα διαθέσιμα στοιχεία είναι μέχρι το 1975, οπότε και το ύψος των αμυντικών δαπανών αγγίζει τα 43,9 δισ. δρχ.! Το 1974 ήταν στα 24,1 δισ. όταν το δημόσιο χρέος εκείνη τη χρονιά ανερχόταν στα 114 δισ. δρχ., όπως ήδη αναφέραμε. Ο διπλασιασμός των αμυντικών δαπανών από το 1974 μέχρι το 1975 έχει μια εξήγηση κι ακούει στο όνομα Αττίλας.
Είναι κομβική μια σημείωση του «Οικονομικού Ταχυδρόμου»: «Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέγα ποσοστό του πληθωρισμού στη χώρα μας πρέπει να οφείλεται στο τεράστιο ύψος των αμυντικών δαπανών, πράγμα που επιμελώς αγνοείται και από τους επικριτές της κυβέρνησης της Ν.Δ., αλλά περιέργως κι από την τελευταία». Αποσιώπηση, δηλαδή, απ’ όλες τις πλευρές.
Οι αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας το 1949 έφταναν στα 1,6 δισ. δρχ., το 1954 ήταν στα 3,4 δισ., το 1970 στα 14,2 δισ. και το 1973 στα 19,8 δισ.
Το ίδιο διάστημα η Τουρκία ξεκινώντας από τα 556 εκατ. τουρκικές λίρες το 1949 είχε εκτοξευθεί στα 15,8 δισ. το 1974.

Πρώτοι και… καλύτεροι
Στον Πίνακα 2 παρουσιάζονται οι αμυντικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ κάθε χώρας. Εκεί βλέπουμε την Ελλάδα να εμφανίζεται με το μεγαλύτερο ποσοστό το 1975 στο 6,5% και για την περίοδο 1970-1974 στο 4,4%. Γενικά σε όλο τον πίνακα, για όλες τις χώρες του ΝΑΤΟ και για το σύνολο της δεκαετίας του ’70, ποσοστό ανάλογο του ελληνικού υπέρογκου 6,5% συναντάμε μόνο στην περίπτωση της Πορτογαλίας (6,9 το διάστημα 1970-1974) και των ΗΠΑ (6,7 για την ίδια τετραετία).
Ακόμα, σύμφωνα με την έκθεση του ΝΑΤΟ, για την Ελλάδα το 1976 αναφέρεται ότι απασχολούσε το 6,7% του εργατικού δυναμικού στην άμυνά της (στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό), με το ποσοστό πάλι να είναι το υψηλότερο σε όλο το ΝΑΤΟ! Η Τουρκία, για παράδειγμα, ήταν στο 4,4% και ο μέσος όρος στην Ευρώπη μόλις στο 2,6%.
Εδώ, όμως, θα πρέπει να πούμε ότι τα μεταπολεμικά καμπανάκια περί αμυντικών δαπανών και ειδικά για την περιβόητη αμερικάνικη «βοήθεια» δεν ήταν λίγα. Από τη στιγμή, άλλωστε, που οι όποιες αγορές εξοπλιστικών γίνονταν ανέκαθεν με δανεικά, είναι λογικό ότι το δημόσιο χρέος μπήκε εξαρχής στο ασανσέρ της διόγκωσης.
Χαρακτηριστικά, όπως ανέφερε στις 19.4.2012 ο «Guardian», με αφορμή την υπόθεση Τσοχατζόπουλου, μεταφέροντας δήλωση της Κατερίνας Τσουκαλά, ειδικής σε θέματα ασφαλείας και με βάση στις Βρυξέλλες: «Από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και ύστερα η Ελλάδα έχει ξοδέψει 216 δισ. ευρώ σε στρατιωτικές δαπάνες. Αν και είμαι 100% σίγουρη ότι οι αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας είναι πολύ μεγαλύτερες απ’ ό,τι δείχνουν τα επίσημα έγγραφα, λόγω των αποκαλούμενων κρυφών κονδυλίων στα οποία έχει πρόσβαση η πολιτεία».
Η πρώτη φορά που είχαν ταραχθεί αρκετά τα νερά γι’ αυτό το θέμα ήταν τον Οκτώβριο του 1963, όταν είχε έρθει στην Ελλάδα ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Στίκερ, ο οποίος, όπως διαβάζουμε στον ημερήσιο Τύπο, «συνιστά αύξηση των αμυντικών δαπανών» και ζητά από την κυβέρνηση με αυστηρό τρόπο να αυξήσει την εξ ιδίων πόρων χρηματοδότηση για στρατιωτικές δαπάνες.

Δάνεια για το ΝΑΤΟ

Λίγο νωρίτερα, στις 5.9.1963, γράφει ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος»: «Είναι γνωστό ότι κατά το τρέχον έτος προβλεπόταν χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης ‘‘σε είδος’’ εκ μέρους των χωρών του ΝΑΤΟ ανερχόμενη σε 705 εκατ. δρχ. Η εκτέλεση των αμυντικών δαπανών πραγματοποιείται μέχρι τώρα με βάση την πρόβλεψη της κάλυψης αυτής. (…)
Ενώ, όμως, υπολείπεται μόνο ένα τετράμηνο για τη λήξη του χρόνου, μόνο ένα ασήμαντο μέρος του ποσού αυτού έχει εξασφαλιστεί. Και συγκεκριμένα 150 εκατ. δρχ. εκ του αμερικανικού ΔΑΝΕΙΟΥ και περί τα 36 εκατ. δρχ. από συνεισφορά του Καναδά. Θα παραμείνει επομένως ακάλυπτο το ποσό που υπερβαίνει τα 500 εκατ. δρχ. το οποίο προφανώς θα αφαιρεθεί από τα προοριζόμενα για άλλους σκοπούς υπερέσοδα. (…)
Και το πρόβλημα αυτό μοιραίως θα εμφανισθεί πολύ οξύτερο κατά το προσεχές έτος, οπότε είναι ενδεχόμενο να περικοπή η καθαρά στρατιωτική βοήθεια. Από το επόμενο έτος κατά συνέπεια οι αμυντικές δαπάνες θα απορροφούν ποσοστό υπερβαίνον του σημερινού 35,7% του συνόλου των καταναλωτικών δαπανών του προϋπολογισμού. Εφόσον, λοιπόν, δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα το πρόβλημα αυτό, η συμβολή του προϋπολογισμού στις δημόσιες επενδύσεις θα περιοριστεί στο ελάχιστο και ολόκληρο το πρόγραμμα θα εκτελείται από δανειακούς πόρους, με αποτέλεσμα να προκύψει σαφές αδιέξοδο». Με λίγα λόγια, εκτόξευση του δανεισμού! Και για αμυντικές δαπάνες, αλλά και για δημόσιες επενδύσεις!
Όλο αυτό ήρθε ως συνέχεια όσων προηγήθηκαν το 1962, όταν άρχισε να τίθεται το θέμα «δωρεάν βοήθεια αντί δανείων» πιο επιτακτικά από την ελληνική πλευρά. Κάτι που, βέβαια, κόπηκε μαχαίρι, όπως είδαμε, από τους Αμερικάνους. Τότε, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας για το 1961 ήταν 5,3 δισ. δρχ., με τη χορηγηθείσα αμερικάνικη βοήθεια στα 540 εκατ. δρχ. Δηλαδή στο 10,1%.
Το ζήτημα, μάλιστα, ανάβει για τα καλά στις 31.10.1963, όταν πλέον τίθενται ερωτήματα όπως «ποιο είναι το πραγματικό ύψος των αμυντικών δαπανών;»: «Οι δαπάνες για την εσωτερική ασφάλεια απορροφούν το 30% του κρατικού προϋπολογισμού και το 6,5% του εθνικού εισοδήματος».
Επισημαίνεται, μάλιστα, και το αδιαφανές τοπίο που κάνει ακόμα πιο δύσκολους τους υπολογισμούς: «Καθαρώς αμυντικές δαπάνες βρίσκονται ενταγμένες και στους επί μέρους προϋπολογισμούς πολλών άλλων υπουργείων (σ.σ.: εκτός από το Αμύνης). Απ’ αυτούς, άλλοι είναι εμφανείς, άλλοι όχι».
Εν κατακλείδι, αυτό που γίνεται ολοφάνερο μεταπολεμικά είναι ότι η Ελλάδα ουσιαστικά υποχρεώθηκε αρχικά από τους Αμερικάνους και στη συνέχεια κι από τους Γαλλογερμανούς να δανείζεται διαρκώς για να ανταποκρίνεται εξοπλιστικά στην αιώνια διαμάχη με την Τουρκία.

 
«Το αμερικανικό ταμείο της Δήλου»
 
Περί της συμβολής των εξοπλιστικών δαπανών στο δημόσιο χρέος και τελικά στη χρεοκοπία της χώρας οι αναγνώστες του «Ποντικιού» δεν είναι ανύποπτοι, καθώς επανειλημμένα και σε ανύποπτο χρόνο έχουμε αναδείξει το θέμα. Μάλιστα την προσεχή βδομάδα το «Ποντίκι» προσφέρει στους αναγνώστες του το βιβλίο του Δημήτρη Μηλάκα «Η απόρρητη Ιστορία του Αιγαίου», όπου υπάρχει σχετικό κεφάλαιο με τίτλο «Το αμερικανικό ταμείο της Δήλου». Εκεί περιγράφεται παραστατικά ο ιστός των πολεμικών βιομηχανιών (αμερικάνικων και ευρωπαϊκών) στον οποίο είναι παγιδευμένη μεταπολεμικά η χώρα καταβάλλοντας τρομακτικά ποσά εν είδει προστασίας. Αυτά τα ασύλληπτα σε μέγεθος ποσά εξασφαλίστηκαν με δανεισμό, οικοδομώντας το τεράστιο χρέος, και καταβλήθηκαν για την αγορά εξοπλισμού που θα προστάτευε τη χώρα πρώτα από τους κομμουνιστές, κατόπιν από την Τουρκία και διαρκώς υπέρ των συμβατικών υποχρεώσεών της στη σύγχρονη «αθηναϊκή συμμαχία», το ΝΑΤΟ.
Το δυστύχημα μάλιστα για την Ελλάδα είναι ότι, παρά τις αστρονομικές δαπάνες που δανειζόμενη κατέβαλλε, δεν κατάφερε να θωρακίσει την άμυνά της, καθώς γνώμονας των προμηθειών υπήρξε η συμβατότητα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων με το ΝΑΤΟ και κυρίως η διακίνηση του μαύρου χρήματος της μίζας που, όπως αποκαλύπτεται, ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για να πάρει μπροστά το κάθε εξοπλιστικό πρόγραμμα. Τα αποτελέσματα των εξοπλιστικών επιλογών των τελευταίων δεκαετιών είναι πλέον πασιφανή καθώς η πτωχευμένη Ελλάδα διαπιστώνει τα τρομακτικά κενά και τις ελλείψεις στις αμυντικές της υποδομές, σε μια περίοδο μάλιστα που της είναι περισσότερο απαραίτητες από ποτέ…

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.