Αυτό που καταγράφεται ως πρώτο και γενικό συμπέρασμα με το ξέσπασμα της επιδημίας είναι ότι το Δημόσιο δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί (ή τουλάχιστον δυσκολεύτηκε αφόρητα) στην υποχρέωσή του να εξασφαλίσει το αγαθό της υγείας στο σύνολο των πολιτών.

Ειδικά στις εξελιγμένες δυτικές κοινωνίες, με το υψηλό προσδόκιμο επιβίωσης, το Δημόσιο εμφανίζεται ανίκανο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που συνεπάγεται η ανάγκη παροχής ιατρικής φροντίδας σε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού τρίτης ηλικίας. Αυτές οι προηγμένες κοινωνίες ήδη αντιμετώπιζαν ως βάρος την τρίτη ηλικία – ως μη παραγωγική…

Έχει ενδιαφέρον ότι, για να αντιμετωπιστεί αυτή η αδυναμία του Δημοσίου, έγινε ακαριαία η μετατόπιση προς την ιδιωτική ευθύνη. Τα απαγορευτικά μέτρα και οι καραντίνες ήταν η μια από τις δύο επιλογές που υπήρχαν προκειμένου να μην καταρρεύσουν τα συστήματα Υγείας. Η δεύτερη επιλογή, προς την οποία αμφιταλαντεύτηκε το Δημόσιο (σε κάποιες περιπτώσεις, όπως στη Σουηδία, την υιοθέτησε) ήταν να αφήσουν την «αγέλη» ελεύθερη και όποιος (προφανώς οι νεότεροι και οι πιο δυνατοί) επιζήσει…

Ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος με τον οποίο επιβάλλεται η επιλογή των απαγορεύσεων. Εδώ το Δημόσιο έσπευσε να αξιοποιήσει το τεχνολογικό του οπλοστάσιο, το οποίο επιτρέπει τη λεπτομερή επόπτευση της καθημερινότητας των πολιτών. Σε χώρες όπως η Κίνα ή η Νότια Κορέα οι τεχνολογικές «εφαρμογές» καταγραφής της παρουσίας και των κινήσεων των ατόμων αξιοποιήθηκαν απόλυτα και προβάλλονται ως ένα από τα βασικά όπλα που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάσχεση της επιδημίας.

Ο φόβος, που δικαίως έχει καταλάβει τις «κοινωνικές αγέλες», δεν χωρά αμφιβολία ότι θα αξιοποιηθεί ευρύτερα μετά την πανδημία, καθώς θα είναι περισσότερο έτοιμες να αποδεχτούν την υπονόμευση δικαιωμάτων τους στο όνομα κάποιου ασαφούς «δημοσίου συμφέροντος», το οποίο κατά περίπτωση θα ορίζεται από έναν ολοένα και πιο στενό πυρήνα εξουσίας…