Ζούμε τραγικές ώρες. Όπως και πέρσι, όπως και πρόπερσι, όπως κάθε χρόνο. Φωτιές και πλημύρες καταστρέφουν σπίτια, περιουσίες και τοπία.  Ζημιές τοπικών οικοσυστημάτων   ανυπολόγιστες,  ανυπολόγιστες και οι καταστροφές των περιουσιών. Αφελές -αν μη τι άλλο- να θεωρήσουμε πως τα προβλήματα επιλύονται με ιδιωτικές ασφαλίσεις, όπως ακούμε εσχάτως και εμφατικώς.  

Άλλωστε, βάσει του Συντάγματος, άρθρο 21, παράγραφος 4  « H απόκτηση κατοικίας από αυτούς που την στερούνται ή που στεγάζονται ανεπαρκώς, αποτελεί αντικείμενο ειδικής φροντίδας του Kράτους».

Ποιος φταίει; Μα κατ’ αρχάς και κατ’ εξοχήν φταίει η Δημόσια Διοίκηση της χώρας, δηλαδή οι πολιτικές αρχές. Φταίνε οι κυβερνήσεις, τα κόμματα, όλα τα κόμματα και η δήθεν Βουλή (δήθεν γιατί ουδείς βουλευτής εντός αυτής βουλεύεται: οι νόμοι -κατά περίπου απόλυτο κανόνα- ψηφίζονται όπως προστάξει ο αρχηγός). Ας δούμε σύντομα και απλά τις προφανείς αιτίες των φυσικών -αλλά και των….αφύσικων- καταστροφών μας. Αιτίες που ουδείς μπορεί να  αμφισβητήσει.

-Αρχικώς φταίνε τα εκάστοτε Υπουργεία Χωροταξίας -ή όπως αλλιώς κατά καιρούς τα ονομάζουν- και τα όποια «συναρμόδια υπουργεία», γιατί συχνά, αν όχι κατά κανόνα, οι αρμοδιότητες είναι μοιρασμένες και μπερδεμένες.  Το Μάτι, π.χ., κάηκε σε μεγάλο βαθμό εξ’ αιτίας του τρόπου που είχε κτιστεί με αυθαίρετα, τα οποία είχαν στη συνέχεια νομιμοποιηθεί. Τεράστια η ευθύνη του υπουργείου αυτού, όλων των κυβερνήσεων, που ανέχτηκαν την ανέγερσή τους και στη συνέχεια τα νομιμοποίησαν,  αρχής γενομένης από τον ψηφοθήρα υπουργό-πολεοδόμο, με την επιστολή του που άρχιζε με το καλόπιασμα των ψηφοφόρων του: «φίλε αυθαιρετούχε». Αλλά τέτοια «Μάτια», υπάρχουν δεκάδες στη χώρα και είναι ευτύχημα που δεν έχουμε, ακόμα, ανάλογα φαινόμενα και σε αυτά. Οι επιστήμονές μας, χωροτάκτες, πολεοδόμοι, μηχανικοί, κ.α., που στελεχώνουν τη Δημόσια Διοίκηση της χώρας, δύσκολα αντιλαμβάνονται πως αν δεν επεκταθούν τα σχέδια πόλεων, με σωστούς όρους δόμησης και σωστό πολεοδομικό σχεδιασμό, θα κτιστούν αυθαίρετα κτίσματα και οικισμοί, με σχεδόν ανύπαρκτο ρυμοτομικό σχέδιο. Εμμένουν οι δήθεν ειδικοί στις θεσμοθετημένες «δασικές εκτάσεις», που υποτίθεται υποστηρίζουν και αδυνατούν να σκεφτούν συνθετότερα ως επιστήμονες. Έτσι, αυτά τα «δάση»  καίγονται και βιαίως  αλλάζουν χρήση -παρά τα διακηρυττόμενα περί αναγκαστικής αναδάσωσής τους- ενώ με ευθύνη   των τοπικών αστυνομικών αρχών και εργολάβων, κτίζονται σπίτια και φτιάχνονται δρόμοι όπως-όπως. Η Σαρωνίδα, π.χ., είναι πλήρης τέτοιων αυθαίρετων και αυτοσχέδιων πολιτειών. Το αρμόδιο υπουργείο δεν ξέρει τίποτα και οι πολιτικοί περιμένουν να νομιμοποιήσουν τα πάντα, πριν τις εκλογές, το ίδιο περιμένουν και οι  «φίλοι αυθαιρετούχοι».

-Τα δάση μας είναι απροστάτευτα, κυριολεκτικώς. Ακατανόητο γιατί δεν έχουμε πέντε χιλιάδες πυροσβεστικά αυτοκίνητα, πεντακόσια αεροπλάνα και είκοσι χιλιάδες εποχικούς πυροσβέστες (τυχαίοι οι αριθμοί). Με ευθύνη κατ’ αρχάς των Δήμων. Θέμα κόστους; Μα δεν έχει ουδείς υπολογίσει τις ζημιές κάθε χρόνο; Τελικώς, γιατί ουδέποτε ικανοποιούνται έστω τα βασικά γι’ αυτό αιτήματα των Δήμων; Θα μου πείτε κάθε χρόνο, μετά τις καταστροφές, οι εκάστοτε πολιτικοί αυτό διακηρύττουν, σε λίγους μήνες όμως το ξεχνούν. Το ξεχνούν με και μείς,  άλλωστε αρχίζει η νέα σειρά του survivor.

– Επί πλέον, γιατί δεν φροντίζουν οι Δήμοι ή οι όποιοι καθ’ ύλην αρμόδιοι, για τον καθαρισμό των δασών από   την καύσιμη ύλη που αφήνεται κατά γης;  Αλλά και γιατί  δεν προφυλάσσουμε, με κατάλληλα έργα, τις πόλεις μας και τα χωριά μας από τις φωτιές και τις πλημμύρες, προτού αυτές συμβούν; Πού είναι οι  επιστήμονες των Δημοσίων Υπηρεσιών;  Αλλά και γιατί αυτή η μανία με τα πεύκα, που καίγονται εύκολα; Γιατί, όπως είχε γράψει ο Καθηγητής Μάργαρης, με τα πευκοδάση έχουμε αλλοιώσει την εικόνα των ελληνικών τοπίων; Τόση ασχετοσύνη!

–Βρήκαν, όλοι ανεξαιρέτως οι πολιτικοί μας,   σαν αιτία των φυσικών   καταστροφών,   την «κλιματική αλλαγή».  Επιχείρημα ημιμαθών. Κλιματική αλλαγή επισυνέβαινε σε όλη την ιστορία του πλανήτη μας, είναι κάτι που δεν μπορούμε -επί του παρόντος- να επηρεάσουμε ουσιαστικά, όσες ανεμογεννήτριες και να βάλουμε. Το λιώσιμο των πάγων της Προϊστορίας, π.χ., δεν οφειλόταν στο CO2 των εργοστασίων τους.  Άρα τι κάνουμε; Μα να ετοιμαστούμε για τις   κλιματικές αλλαγές που θα έρθουν και που προβλέπουμε και τις όποιες φυσικές καταστροφές,  που επίσης πρέπει να προβλέψουμε, σχεδιάζοντας τις πόλεις και τα σπίτια μας με «ανθεκτικότητα».   Γι’ αυτήν την «resilience», σύμφωνα με τον αγγλικό όρο, θα έπρεπε να μεριμνούν οι επιστήμονες των διαφόρων αρμόδιων και συναρμόδιων Υπουργείων.

Αλλά δυστυχώς, ο τρόπος που τα σημερινά κόμματα βλέπουν τις φυσικές -και τις αφύσικες, ας μη το παραβλέπουμε αυτό- καταστροφές, τρόπος πρωτίστως «επικοινωνιακός», δηλαδή ψηφοθηρικός, δείχνει και τις προτεραιότητες τους, αλλά και  τις δυνατότητές τους. Τόσο τις δικές τους, όσο και των εντέχνως ντρεσαρισμένων οπαδών τους, που αποτελούν την κρίσιμη μάζα των ψηφορόρων τους…..  

* Ο Δρ. Νικήτας Χιωτίνης είναι Αρχιτέκτων, Καθηγητης Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής

Διαβάστε επίσης:

Ο αντιδραστικός χαρακτήρας της «απελευθέρωσης» της Ενέργειας

Όλοι ίδιοι είναι;

Δεν μπορούμε ούτε τα αυτονόητα…