Ανησυχητικά ευρήματα έρευνας σε μόλις τέσσερις μεγάλες αγορές

Τροφή για- μάλλον, έντονο- προβληματισμό δίνουν τα ευρήματα νέας έρευνας για την εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης στις ειδήσεις των οργανισμών ενημέρωσης.

Ακόμα και οι εξειδικευμένοι ερευνητές του ινστιτούτου Reuters του πανεπιστημίου της Οξφόρδης που διεξήγαγαν την έρευνα, μάλλον εξεπλάγησαν από κάποια ευρήματα.

Οι θεωρητικοί των ΜΜΕ είχαν ως δεδομένη την δυσπιστία των πολιτών απέναντι στις ειδήσεις. Όμως η έρευνα εστιασμένη σε τέσσερις χώρες με εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά μεταξύ τους- στο πλαίσιο άλλης που είναι σε διαρκή εξέλιξη (on going) και σε ευρύτερη κλίμακα για την αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη στους ψηφιακούς οργανισμούς Ειδήσεων – έδειξε ότι εκείνοι που γενικά δυσπιστούν (στις ειδήσεις) έχουν και λιγότερες απόψεις, δηλαδή δεν τους πολυνοιάζει για το πώς παρουσιάζονται οι ειδήσεις /ή πού επικεντρώνουν.

«Η αδιαφορία και όχι η εχθρικότητα, είναι η πρωταρχική πρόκληση για τους δημοσιογράφους εκείνους που τους απασχολεί η αύξηση της εμπιστοσύνης στις ειδήσεις και άρα στην δουλειά τους», σημειώνουν οι ερευνητές.

Οι Μπέντζαμιν Τοφ, Σουμίτρα Μπαντρινάθαν, Καμίλα Μονταλβέρν, Έιμι Ρος Αργκουέδας, Ρίτσαρντ Φλέτσερ και Ράσμους Νίλσεν, εξέχοντα μέλη της διεθνούς πανεπιστημιακής κοινότητας που μελετά τα μίντια και τα νέα μέσα σε όλο τον κόσμο σφυγμομέτρησαν αντιδράσεις σε Βραζιλία, Ινδία, Βρετανία και ΗΠΑ.

Οι απαντήσεις ανά χώρα είναι δείκτες τού τί συμβαίνει στην ενημέρωση σε κάθε μία από αυτές, ίσως και να απηχούν μια γενικότερη τάση.

Για παράδειγμα στο ερώτημα αν οι οργανισμοί Ειδήσεων θα πρέπει να δίνουν «βήμα» στους πολίτες ώστε να εκφράζουν την γνώμη τους σε θέματα του δημόσιου βίου, σε γενικές γραμμές οι αντιδράσεις σε ΗΠΑ και Αγγλία ήταν πολύ χλιαρές. Αντιθέτως εκείνοι που πήραν μέρος στην έρευνα σε Βραζιλία και Ινδία πριμοδότησαν την πρόταση με θέρμη, ακόμα και οι αδιάφοροι.

Όταν ζητήθηκε η γνώμη για το αν πρέπει οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί να προσφέρουν αναλύσεις και ερμηνείες σε σύνθετα προβλήματα, οκτώ στους δέκα στην Ινδία και επτά στους δέκα στη Βρετανία έδωσαν θετική απάντηση.
Στους αμφισβητίες των ειδήσεων τα ποσοστά είναι πιο χαμηλά σε σχέση με το μέσο όρο κάθε χώρας. Η αδιαφορία είναι πιο έντονη σε Βρετανία και ΗΠΑ.

Αν και η κοινή γνώμη σε Βραζιλία και Ινδία με επιτακτικότητα θέλει τα δελτία ειδήσεων να ενημερώνουν με εύληπτο και κατανοητό τρόπο -ακόμα και στους δύσπιστους καταγράφονται υψηλά ποσοστά- σε Αγγλία και ΗΠΑ η κοινή γνώμη μάλλον ικανοποιημένη εμφανίζεται -σε συγκριτική παρατήρηση με τους μέσους όρους των άλλων χωρών- όμως οι αδιάφοροι των δυτικών ισχυρών χωρών, τηρουμένων των αναλογιών εκφράστηκαν μάλλον οριακά πάνω από το μέσο όρο της κατηγορίας τους.

Στο ερώτημα τέλος αν οι ειδήσεις πρέπει να «φωτίζουν» θετικά γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο και όχι μόνον τα άσχημα, τα υψηλά ποσοστά (πάνω από 75%) σε Βραζιλία και Ινδία δείχνουν ξεκάθαρα την επιθυμία για μια θετική ειδησεογραφία, ακόμα και στους απογοητευμένους καταναλωτές των ΜΜΕ. Είναι κοινή επιθυμία και στους πολίτες των ΗΠΑ και της Αγγλίας η πρόταση αυτή, όμως οι δύσπιστοι εμφανίστηκαν συγκρατημένοι (64% και 65% αντιστοίχως).

Οι ερευνητές από τα ευρήματα τους διαμόρφωσαν -πιθανόν να είχαν και δημογραφικά δεδομένα- συνέθεσαν το προφίλ εκείνων που αμφισβητούν τις ειδήσεις. Τους εντοπίζουν ανάμεσα στους ηλικιωμένους, όχι ιδιαίτερα μορφωμένους, ενδιαφέρονται ελάχιστα για την πολιτική και μάλλον είναι αποκομμένοι από τα αστικά κέντρα.

Στην Ινδία και την Βρετανία, όσοι αξιολόγησαν θετικά τον Ινδό πρωθυπουργό, Ναρέντα Μόντι ή τον Βρετανό ομόλογο του, Μπορίς Τζόνσον, έδειξαν να εμπιστεύονται τις ειδήσεις. Αυτή η δυναμική είναι αντιστρόφως ανάλογη σε Βραζιλία και ΗΠΑ, καθώς η θετική αξιολόγηση του Ζαΐρ Μπολσονάρο ή του Ντόναλντ Τράμπ σχετίζονταν με το έλλειμα εμπιστοσύνης.

Η έρευνα εξάλλου έδειξε ότι οι άνθρωποι εμπιστεύονται περισσότερο τις πηγές που χρησιμοποιούν σε σχέση με εκείνες που δεν χρησιμοποιούν- επιλέγουν για την ενημέρωση τους.

Έντονο προβληματισμό προκαλεί η διαπίστωση ότι ο κόσμος είναι κυνικός απέναντι στους δημοσιογράφους και τον τρόπο που κάνουν τη δουλειά τους. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρεται η Βραζιλία, στην οποία ο κόσμος (επτά στους δέκα) πιστεύει ότι οι δημοσιογράφοι προσπαθούν να «σκεπάσουν» λάθη, τρείς στους δέκα θεωρούν ότι χρηματίζονται από πηγές και ένα 35% πιστεύει ότι δίδεται περισσότερος χώρος στις απόψεις παρά στην κάλυψη των γεγονότων.

Διαβάστε επίσης

Iβάν Σαββίδης: Δεν πωλείται το OPEN TV

Από τον ΣΚΑΪ στο Open ο Θέμης Γεωργαντάς

Αλεξάνδρα Καϋμένου: Απαντά στα δημοσιεύματα που τη θέλουν να «έφαγε» τη θέση της Μάριον Μιχελιδάκη (video)