Δεν χωρά αμφιβολία ότι η Τουρκία βρίσκεται στη δίνη μιας πραγματικά ασυνήθιστης νομισματικής κρίσης.

Ενώ η τουρκική οικονομία παρουσιάζει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και για δεύτερο μήνα πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, η λίρα κατρακυλά ολοένα και περισσότερο. Η κατρακύλα αυτή δεν οφείλεται σε δομικά προβλήματα της Τουρκικής οικονομίας και τα αίτια φέρουν αποκλειστικά το ονοματεπώνυμο του Προέδρου της.

Είναι γεγονός ότι η πολιτική των χαμηλών επιτοκίων που υιοθετεί ο Ταγίπ Ερντογάν τονώνει την ανάπτυξη, ωθεί τις εξαγωγές της γειτονικής χώρας και μετατρέπει την Τουρκία πιο ελκυστικό τουριστικό προορισμό. Η ανάπτυξη όμως αυτή δεν βασίζεται στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας, αλλά στην φτωχοποίηση των τούρκων πολιτών, που ταλαιπωρούνται από την εκτίναξη του κόστους των βασικών αγαθών. Την ίδια στιγμή το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων, που έχει συναφθεί κατά κανόνα σε δολάρια ή ευρώ, εκτινάσσεται στα ύψη, λυγίζοντας τους προϋπολογισμούς ολοένα και περισσότερων εξαγωγέων, που δυσκολεύονται πλέον να προμηθευτούν πρώτες ύλες με πίστωση. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με το εξωτερικό δημόσιο χρέος: η εξυπηρέτησή του γίνεται ολοένα και πιο ακριβότερη, λόγω της πτώσης της λίρας.

Η επιμονή του Προέδρου να κατευθύνει τη νομισματική πολιτική και να διατηρεί χαμηλά επιτόκια εξαντλεί πλέον την εμπιστοσύνη εντός και εκτός συνόρων για τις πραγματικές αντοχές της οικονομίας. Ποιος επενδυτής θα δανείσει σήμερα σε λίρες την Τουρκική κυβέρνηση, ξέροντας ότι κάθε ημέρα που περνά θα απομειώνεται η αξία της επένδυσής του; Και ενώ ο Ερντογάν κατηγορεί δυνάμεις του εξωτερικού για την πτώση της αξίας της λίρας, ολοένα και περισσότεροι επενδυτές αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από την Άγκυρα. Πράγματι, η διεθνής συγκυρία δεν είναι ευνοϊκή για την λίρα. Τα περισσότερα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών είχαν κακή απόδοση έναντι του δολαρίου φέτος, λόγω της εκτίμησης για μείωση των προγραμμάτων στήριξης λόγω Covid19 από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ.

Ο πληθωρισμός καταγράφει διαρκώς νέα ρεκόρ, έχοντας ήδη ετήσιο ρυθμό 20%, που σημαίνει ότι τα πραγματικά επιτόκια είναι αρνητικά περίπου 5%. Η συνέχιση της πολιτικής αυτής θα οδηγήσει αναπόφευκτα στην περαιτέρω μείωση της αξίας του τουρκικού νομίσματος και θα ωθεί ολοένα και περισσότερους απλούς πολίτες και επενδυτές σε ξένα νομίσματα. Σε μία απότομη αύξηση της ζήτησης των κεφαλαίων από τις Τουρκικές τράπεζες, ο περιορισμός των αναλήψεων θα καταστεί μονόδρομος.

Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ο Ερντογάν προτάσσει το προσωπικό του πολιτικό μέλλον, έναντι των μακροπρόθεσμων αναγκών της Τουρκικής Οικονομίας. Είναι βέβαιο ότι αν δεν αλλάξει η οικονομική πολιτική στη γειτονική χώρα, το μόνο ερώτημα που θα αντιμετωπίζει η Τουρκία θα είναι το μέγεθος της ζημιάς, που θα προκαλεί η παραμονή Ερντογάν στην εξουσία.

*Ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος είναι διεθνολόγος

Διαβάστε επίσης:

Η κυβερνητική παράλυση, ο Σκέρτσος και η αβεβαιότητα

Έκθεση βιβλίου με μάσκες!

Προϋπολογισμός διεύρυνσης των ανισοτήτων και ανακατανομής σε βάρος των πολλών