Τον… τετραγωνισμό του κύκλου μοιάζει να επιδιώκει η κυβέρνηση όσον αφορά την ενεργειακή κρίση, καθώς ο χειμώνας πλησιάζει επικίνδυνα και παραμένει το ερώτημα αν, τελικά, και η Ελλάδα θα υποχρεωθεί να βάλει «δελτίο» στο ρεύμα.

Καθώς οι διεθνείς τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου συνεχίζουν την τρελή κούρσα τους και ο πόλεμος στην Ουκρανία μοιάζει να μπαίνει σε νέα κλιμάκωση, μετά την απόφαση Πούτιν για μερική επιστράτευση στη Ρωσία, αλλά και το κλείσιμο της ροής ρωσικού φυσικού αερίου, η κυβέρνηση επιχείρησε χθες, παρουσιάζοντας τα σχέδια του ΥΠΕΝ για τις επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος να πετύχει δύο στόχους:

● Από τη μια να διαβεβαιώσει τους πολίτες ότι η ουσιαστική στήριξη για την ενεργειακή κρίση θα συνεχιστεί χωρίς «μα και μου».

● Από την άλλη να εισαγάγει και κίνητρα, προκειμένου να υπάρξει περιορισμός στην κατανάλωση του ρεύματος, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος αναγκαστικών διακοπών.

Κίνητρα και κλίμακες

Τα νέα μέτρα μπορείτε να τα δείτε αναλυτικά στη σελίδα 24 του σημερινού φύλλου του «Ποντικιού». Για την ώρα το ουσιαστικό είναι ότι, τουλάχιστον όσον αφορά το ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας, η κυβέρνηση επιχειρεί να χρησιμοποιήσει μόνο την «τακτική του καρότου», δηλαδή, να επιδοτεί με επιπλέον 50 ευρώ τη μεγαβατώρα στους λογαριασμούς των νοικοκυριών που επιτυγχάνουν μείωση κατανάλωσης κατά 15% (υπενθυμίζεται ότι από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός είχε κάνει λόγο για «κίνητρα και αντικίνητρα» με στόχο τον περιορισμό της κατανάλωσης. Φαίνεται ότι, προς το παρόν, βρισκόμαστε στη φάση των κινήτρων).

Ωστόσο, με την κλιμακωτή επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος που καθιερώνεται, ανάλογα με το μέγεθος της κατανάλωσης, γίνεται εμφανές ότι το βάρος εκ μέρους της κυβέρνησης πέφτει πλέον στα πιο αδύναμα νοικοκυριά και σε νοικοκυριά με πιο περιορισμένες ενεργειακές ανάγκες, όπου θα καταγράφεται και η μεγαλύτερη μείωση στο κόστος της ενέργειας (έκπτωση 80% – 90% της αύξησης στους λογαριασμούς).

Όσον αφορά τα εμπορικά τιμολόγια, κι εκεί η έμφαση δίνεται στους πιο μικρούς, ενώ για καταναλώσεις άνω των 2.000 KWh αλλά και για τα μη οικιακά τιμολόγια χαμηλής, μέσης και υψηλής τάσης, η επιδότηση ανέρχεται σε 230 ευρώ ανά MWh.

Η κυβέρνηση έχει πολλάκις πει ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να περάσει σε υποχρεωτικά μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης της ενέργειας στη χώρα. Ωστόσο, με δεδομένη την κατάσταση που διαμορφώνεται διεθνώς, οι πιο απαισιόδοξες προβλέψεις δεν αποκλείουν πλέον το «δελτίο» στο ρεύμα σε ολόκληρη την Ε.Ε., ήτοι υποχρεωτικές διακοπές, προκειμένου να εξοικονομηθεί ενέργεια.

Πολλώ δε μάλλον αν λάβει κάποιος υπόψη ότι ήδη από τις ΗΠΑ – οι οποίες και είχαν δεσμευτεί να στηρίξουν την Ευρώπη στην προσπάθειά της να απεξαρτηθεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα – έρχονται μηνύματα ότι δεν υπάρχει προς το παρόν δυνατότητα (ούτε ενδιαφέρον) για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Το… συζητάει ακόμα η Ε.Ε.

Την ίδια στιγμή η Ε.Ε. επιχειρεί να βρει τη «χρυσή τομή» και να καταλήξει σε ένα συνολικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.

Στο πλαίσιο αυτό, στις 30 του μήνα, θα πραγματοποιηθεί και νέα σύνοδος των υπουργών Ενέργειας της Ένωσης στην Πράγα, με πρωτοβουλία της προεδρεύουσας Τσεχίας, προκειμένου να συζητηθούν οι προτάσεις της Κομισιόν, που περιλαμβάνουν επιβολή έκτακτου φόρου στα υπερκέρδη των εταιρειών καυσίμων, επιβολή πλαφόν στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν στην χονδρική τιμή του φυσικού αερίου, ανεξαρτήτως προέλευσης.

Γενικά το τελευταίο διάστημα στην Ε.Ε. επικρατεί κινητικότητα για το ζήτημα της ενεργειακής κρίσης, ωστόσο οι έως τώρα εξελίξεις στο πεδίο της εξεύρεσης λύσης στο πρόβλημα δεν είναι ιδιαίτερα ευοίωνες, δεδομένου ότι το όλο σύστημα που η Ένωση έχει καθιερώσει για την ενέργεια επικεντρώνεται στο ζήτημα της ανελλιπούς προσφοράς και όχι στο ζήτημα της τιμολόγησής της.

Επίσης σχεδόν εξαρχής κατεγράφησαν «χάσματα» στις απόψεις των χωρών – μελών σχετικά με τον τρόπο της αντιμετώπισης της κρίσης, διαφορές που ακόμα και σήμερα δεν δείχνουν να μπορούν να γεφυρωθούν εύκολα και να βρεθεί ένα consensus, παρά τις πιέσεις «από κάτω» που ασκούνται στις κυβερνήσεις.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το γερμανικό περιοδικό «Spiegel» αναφέρει ότι ενώπιον του σχεδίου της Κομισιόν οι κυβερνήσεις διαφόρων χωρών εκφράζουν αντιρρήσεις και ζητούν εξαιρέσεις επικαλούμενες τις πολιτικές που ήδη εφαρμόζουν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και απαιτώντας μεγαλύτερη «ευελιξία», ιδίως σε ζητήματα όπως η οριζόντια φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών παραγωγής ενέργειας, που περιλαμβάνει τους πάντες.

Ταυτόχρονα απορρίπτουν την υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, ζητώντας εθελοντική εφαρμογή των όποιων μέτρων, ενώ ουσιαστικά το βάρος των αποφάσεων περνά στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., που θα συγκληθεί στις 20-21 Οκτωβρίου.

Αβεβαιότητα

Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ένα κλίμα αβεβαιότητας στην Αθήνα, η οποία προσπαθεί σε συνεργασία με άλλες χώρες να πιέσει στην κατεύθυνση των προτάσεών της (πλαφόν στη χονδρική του φυσικού αερίου, αποσύνδεση της τιμής του ρεύματος από αυτή του αερίου κ.λπ.) και, ταυτόχρονα, μετράει και ξαναμετράει το «ταμείο» από την πολύ καλή τουριστική περίοδο, προκειμένου να διαπιστώσει τον δημοσιονομικό χώρο που δημιουργείται, ώστε να συνεχίσει τα προγράμματα στήριξης των πολιτών.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι αναμένεται και η παρουσίαση του σχεδίου για τη μείωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης «στην αντλία», με τον ΥΠΟΙΚ Χρήστο Σταϊκούρα να δίνει από τον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 τρεις «ειδήσεις»:

● Πρώτον, ότι «είναι πιθανόν να χρειαστεί η επέκταση στην επιδότηση 0,25 ευρώ το λίτρο του επιδόματος θέρμανσης και μετά την 31η Δεκεμβρίου», ήτοι το επίδομα θέρμανσης θα επεκταθεί και μέσα στο 2023.

● Δεύτερον, ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν θα υπάρξει νέο Fuel Pass («δεν έχει πει κάτι ο πρωθυπουργός και σας θυμίζω ότι έχει πέσει σημαντικά η τιμή των καυσίμων»).

● Τρίτον, ότι παύει να ισχύει από την 1η Οκτωβρίου η επιδότηση απευθείας στην αντλία ύψους 0,15 ευρώ για το πετρέλαιο κίνησης.

Ανεβαίνουν οι προεκλογικές στροφές

Από την άλλη, πάντως, η κυβέρνηση «ανεβάζει στροφές» προεκλογικού χαρακτήρα, κάτι που φάνηκε ξεκάθαρα μετά την ομιλία και τη συνέντευξη του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα στο πλαίσιο της ΔΕΘ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της εισαγωγικής του τοποθέτησης στο τελευταίο briefing στο να ασκήσει σφοδρότατη κριτική στο πρόγραμμα που παρουσίασε ο Τσίπρας από τη συμπρωτεύουσα, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ «το Σάββατο κατάφερε να κάνει το αλήστου μνήμης “πρόγραμμα Θεσσαλονίκης” που είχε άλλοτε παρουσιάσει, να φαντάζει έως και μίζερο. Και την Κυριακή συνέχισε ακάθεκτος υποσχόμενος ακόμα περισσότερα».

Ένα βήμα παραπέρα

Μάλιστα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος πήγε τα πράγματα ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας ότι «τα όσα εξήγγειλε, όσα μέτρα είπε, με μαθηματική βεβαιότητα αν ποτέ εφαρμόζονταν, θα οδηγούσαν τη χώρα σε μια νέα χρεοκοπία από την εκτίναξη του ελλείμματος και την κοινωνία θα την οδηγούσαν σε μια κρίση χειρότερη από εκείνη των μνημονίων» και προσθέτοντας ότι «ο κ. Τσίπρας ή λέει ψέματα ή υπονοεί νέα βαρύτερη φοροεπιδρομή στις τσέπες των Ελλήνων ή προτείνει νέα μνημόνια, όπως ακριβώς έκανε και το 2014 χωρίς κανένα σεβασμό για τις θυσίες των Ελλήνων».

Σε αντιπαραβολή, υπογράμμισε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη ΔΕΘ παρουσίασε ένα καλά μελετημένο, απόλυτα ρεαλιστικό και προσεκτικά κοστολογημένο σχέδιο ώστε να μειωθούν – στο μέτρο πάντοτε του εφικτού – οι επιπτώσεις της ακρίβειας στα αγαθά και στην ενέργεια, ο οποίος πλήττει την Ευρώπη και αναμένεται να ενταθεί στη διάρκεια του επόμενου χειμώνα.

«Το σχέδιο αυτό συνδυασμένο με νέες δυνατότητες και εργαλεία που αναμένουμε και απ’ την Ε.Ε. θα μας δώσει τη δυνατότητα να συνεχίσουμε και να εντείνουμε τα μέτρα στήριξης και ανακούφισης της κοινωνίας και των επιχειρήσεων», τόνισε.

Στόχος η πόλωση

Στην ουσία η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι μετά το τέλος της ΔΕΘ και τις εξαγγελίες των πολιτικών αρχηγών η χώρα μπαίνει κανονικά σε προεκλογική περίοδο, οπότε το επόμενο διάστημα αναμένεται να εντείνει και να κλιμακώσει τις επιθέσεις της στον ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά στον Τσίπρα.

Ο στόχος της είναι να αυξήσει κατά το δυνατόν την πόλωση και να θέσει με όλο και μεγαλύτερη ένταση στο εκλογικό σώμα τα διλήμματα των επερχόμενων εκλογών, δίνοντας μεγάλη – τη μεγαλύτερη δυνατή – έμφαση στην πρώτη αναμέτρηση με το σύστημα της απλής αναλογικής, η οποία, όπως και ο ίδιος ο Μητσοτάκης παραδέχθηκε, θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό και τη δεύτερη.

Ταυτόχρονα, σε επίπεδο κόμματος, πολλαπλασιάζονται οι εξορμήσεις στελεχών και υπουργών σε διάφορα σημεία της χώρας, στο πλαίσιο των επαφών με τους πολίτες και τους φορείς, αλλά και της «διαφήμισης» του έως σήμερα κυβερνητικού έργου.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι «έξοδοι» αυτές προς τους πολίτες θα πολλαπλασιαστούν το επόμενο διάστημα, σε μια προσπάθεια η κυβέρνηση να αμβλύνει τη δυσαρέσκεια – που καταγράφεται και στις δημοσκοπήσεις – λόγω της ακρίβειας, αλλά και να αποτραπούν «φυγόκεντρες» τάσεις ψηφοφόρων είτε προς τα αριστερά της Ν.Δ. (δηλαδή προς ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ) είτε προς τα δεξιά της (π.χ. προς την Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου).

Μάλιστα οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι στο «παιχνίδι» αυτό θα μπει σύντομα με μεγαλύτερη έμφαση και ο πρωθυπουργός, ο οποίος θα αυξήσει τις περιοδείες του στην περιφέρεια της χώρας, αλλά και σε κρίσιμες εκλογικές περιφέρειες.

Διαβάστε επίσης:

Σε κάθοδο η αγορά

Kαλωσορίσατε στον Ψυχρό Πόλεμο, έστω και χωρίς κομμούνια

Ιστορίες ανάγνωσης