Θυμάμαι το βράδυ που ετοίμαζα, βάσει μιας αυστηρής λίστας, τα ρούχα μου για να παρουσιαστώ την επόμενη φαντάρος.

Είχα αφήσει για το τέλος και έναν πολυσέλιδο τόμο με τα ποιήματα ενός αγαπημένου μου ποιητή εκείνης της εποχής. Πριν προλάβω να τακτοποιήσω το βιβλίο ανάμεσα στα ασπρόρουχα και τα ξυριστικά, χτύπησε η πόρτα και εισέβαλε ο αείμνηστος Κωστής Παπαγιώργης για να με αποχαιρετήσει.

Η ματιά του έπεσε πάνω στον τόμο και, καταλαβαίνοντας ότι ετοιμαζόμουν να τον πάρω για τη… σκοπιά, που λένε, πήγε στη βιβλιοθήκη μου, κατέβασε την «Ιλιάδα» σε μετάφραση Πολυλά που είχα και μου είπε: «αν θες, σώνει και καλά, να διαβάσεις ποίηση, διάβασε κάτι καλό». Έπειτα, μου είπε να τον περιμένω και πετάχτηκε στην οδό Σμολένσκι που έμενε τότε, για να γυρίσει πίσω σε ένα τέταρτο με μια Βίβλο στο χέρι. «Ορίστε, διάβασε και την Παλαιά Διαθήκη, δεν θα σε πειράξει, πίστεψέ με»! Έπειτα απομάκρυνε το δικό μου βιβλίο σαν να ήθελε να σιγουρευτεί ότι δεν θα κάνω καμιά ζαβολιά και με χαιρέτησε.

24 μήνες αργότερα, στις ατέλειωτες ελεύθερες ώρες μου (καθώς ήμουν σιτιστής και όλη τη μέρα την είχα δική μου όπως και δικό μου δωμάτιο – γραφείο) διάβασα όλη την «Ιλιάδα» με την ησυχία μου και τα περισσότερα κεφάλαια της Παλαιάς Διαθήκης. Δεν ξέρω αν θα πρότεινα σήμερα σε έναν νέο εικοσάρη να ξεκινήσει από αυτά τα βιβλία τα διαβάσματά του. Εμένα όμως με καθόρισαν, όχι τόσο γιατί κατάλαβα σε βάθος αυτά τα δυο κορυφαία αριστουργήματα του παγκόσμιου πολιτισμού αλλά γιατί μου δημιούργησαν, πιστεύω, αναγνωστικό αισθητήριο.

Ύστερα από λίγα χρόνια επανήλθα και, μέσα από βοηθήματα, προσέγγισα την «Ιλιάδα», κυρίως, πιο απαιτητικά. Θυμάμαι ότι πολύ με βοήθησε το δίτομο έργο του WolfgangSchadewaldt «Από τον κόσμο και το έργο του Ομήρου», σε μετάφραση Φάνη Ι. Κακριδή, εκδόσεις ΜΙΕΤ.

Ο πρώτος τόμος έφερε τον υπότιτλο «Το ομηρικό ζήτημα» και ο δεύτερος «Ομηρικές σκηνές». Ένα άλλο βοήθημα υπήρξε το έργο του DenysL. Page «Η Ιλιάς και η Ιστορία», εκδόσεις Δημ. Ν. Παπαδήμα. Επίσης το βιβλίο του FaustoCodino «Εισαγωγή στον Όμηρο», εκδόσεις Δημ. Ν. Παπαδήμα, Ακόμα, το έργο των A. Wace & Fr. Stubbings, «Όμηρος, A Companion to Homer», εκδόσεις Καρδαμίτσα και της JacquelineDeRomilly, «Σημερινές προοπτικές για το Ομηρικό Έπος ή πώς μπορεί η έρευνα να ανανεώσει την ανάγνωση των κειμένων», εκδόσεις Καρδαμίτσα.

Τέλος, τα βιβλία των Ι.Θ. Κακριδή «Ο ποιητής και η μυθική παράδοση», Αθήνα 1980, Ολγας Κομνηνού – Κακριδή, «Σχέδιο και τεχνική της Ιλιάδας», εκδόσεις Εστία 1986, και Κώστα Τρυπάνη «Τα ομηρικά Έπη», Αθήνα 1975.

Είχα όμως τη μεγάλη τύχη να παρακολουθήσω από κοντά τη διαδικασία του γραψίματος της «Ομηρικής Μάχης» του Κωστή Παπαγιώργη (εκδόσεις Καστανιώτη, 1993). Ατέλειωτες συζητήσεις, ψαξίματα σε βιβλιοπωλεία για κάποιο σχετικό βιβλίο…

Κυρίως, όμως, έζησα όλον αυτόν τον αναγνωστικό ενθουσιασμό του Κωστή καθώς ανακάλυπτε μέσα από μια λέξη, έναν στίχο, μια σκηνή, όλη τη σοφία του ομηρικού κειμένου και τις σπάνιες γεύσεις της αναγνωστικής απόλαυσης και της δημιουργικής επεξεργασίας της. Ήταν μια περίοδος δυο χρόνων – και σίγουρα η πιο συναρπαστική και ολοκληρωμένη αναγνωστική μου εμπειρία από κάθε άποψη!

Το ερώτημα που προκύπτει, είναι αν σήμερα ένας νέος έχει την ευκαιρία – και πολύ περισσότερο εκείνα τα πολιτισμικά ερεθίσματα – για μιαν απαιτητικότερη ανάγνωση και μια σίγουρα διαφορετική αναγνωστική εμπειρία…

ΥΓ: Για όσους θέλουν να ρίχνουν και μια ματιά στο πρωτότυπο, καλό είναι να προσθέσω στα «βοηθήματα» και το «Λεξικονομηρικόν» του Ευάγγελου Κοφινιώτη, εκδόσεις Μπάυρον!

Διαβάστε επίσης:

Πρόταση βιβλίου: H ελληνική λογοτεχνία τα τελευταία σαράντα χρόνια

Βιβλίο: Το 1821 δια χειρός αγωνιστών

Οι θαυμαστές αθέατες όψεις της πραγματικότητας…