Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της χρήσης και παράνομης διακίνησης ναρκωτικών έχει πλέον καθιερωθεί να εορτάζεται την 26η Ιουνίου για να υπενθυμίζει σε όλους μας τις οδυνηρές επιπτώσεις της μάστιγας των ναρκωτικών, τόσο για τον ίδιο τον εξαρτημένο και την οικογένειά του, όσο και για την κοινωνία.

Δυστυχώς, την πρώτη θέση στη ζοφερή λίστα των χρηστών κρατούν σταθερά οι νέοι. Σύμφωνα, δε,  με τον ΟΗΕ, σε παγκόσμιο επίπεδο, πάνω από 296 εκατομμύρια άνθρωποι κατανάλωσαν ναρκωτικά το 2021, με σημειούμενη αύξηση 23% σε 10 χρόνια και με την κάνναβη να παραμένει μακράν το ναρκωτικό με την ευρύτερη χρήση.

Στην ελληνική έννομη τάξη, η διακίνηση ναρκωτικών συνιστά κατά το άρθρο 20 του Ν. 4139/2013, κακούργημα, με προβλεπόμενο πλαίσιο ποινής από 8 έως 15 έτη κάθειρξης και με χρηματική ποινή έως 300.000 ευρώ. Ως έγκλημα διακίνησης ναρκωτικών νοείται κάθε πράξη με την οποία συντελείται η κυκλοφορία ναρκωτικών ουσιών και ιδίως εισαγωγή, εξαγωγή, πώληση, αγορά, διάθεση, αποστολή, παράδοση, αποθήκευση, κατοχή, μεταφορά κλπ ναρκωτικών. Αν περισσότερες πράξεις διακίνησης αφορούν την ίδια ποσότητα ναρκωτικών, συντρέχει μόνο ένα έγκλημα διακίνησης.

Κατ’ άρθρο 22 του Ν. 4139/2013, για τις διακεκριµένες παραλλαγές μείζονος ποινικής απαξίας, απειλούνται ποινές κάθειρξης τουλάχιστον δέκα ετών και σωρευτικά χρηµατική ποινή από 50.000 µέχρι 500.000 ευρώ. Στο άρθρο αυτό εμπίπτουν επί της ουσίας περιπτώσεις όπως η τέλεση διακίνησης από υπάλληλο που νόµιµα ασχολείται µε τα ναρκωτικά, η τέλεση διακίνησης για διευκόλυνση ή απόκρυψη άλλων κακουργηµάτων ή σε ευαίσθητους χώρους (στρατόπεδα, καταστήµατα κράτησης, σχολεία κ.λπ.). Όπως επίσης περιπτώσεις που ο δράστης ενεργεί στο πλαίσιο εγκληµατικής οργάνωσης, καθώς και όταν ο δράστης είναι υπότροπος. Ιδιαίτερα διακεκριμένες περιπτώσεις διακίνησης, προβλέπονται και τιμωρούνται στο άρθρο 23 του Ν. 4139/2013,  με ισόβια κάθειρξη ή με πρόσκαιρη κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, καθώς και με χρηματική ποινή από 50.000 ευρώ που μπορεί να φτάσει έως  το 1.000.000 ευρώ.

Περιπτώσεις διακίνησης ναρκωτικών που εμφανίζουν ελαττωμένη ποινική απαξία τυποποιούνται στο άρθρο 21 του Ν. 4139/2013. Ειδικώς, όποιος διακινεί μικροποσότητες ναρκωτικών, με σκοπό να εξασφαλίσει την κάλυψη των καθημερινών ατομικών του αναγκών χρήσης και είναι εξαρτημένος ή διαθέτει ναρκωτικά χωρίς κέρδος σε οικείους του, με σκοπό να καλύψει τις άμεσες ανάγκες χρήσης τους, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης μέχρι τρία έτη.  Στο δε άρθρο 29 του Ν. 4139/2013 προβλέπεται και τιμωρείται, σε βαθμό πλημμελήματος, η κατοχή για αποκλειστικά ιδία χρήση.

Έτσι, όποιος, για δική του αποκλειστικά χρήση, με οποιονδήποτε τρόπο προμηθεύεται ή κατέχει ναρκωτικά, σε ποσότητες που δικαιολογούνται μόνο για την ατομική του χρήση ή κάνει χρήση αυτών ή καλλιεργεί φυτά κάνναβης σε αριθμό ή έκταση που δικαιολογούνται μόνο για την ατομική του χρήση, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι πέντε μηνών. Τέλος, στο άρθρο 30 του Ν. 4139/2013 προβλέπεται το στοιχείο της τοξικοεξάρτησης του κατηγορουμένου, το οποίο αποτελεί κατ’ουσίαν λόγο άρσης ή μείωσης του καταλογισμού του δράστη, που οδηγεί είτε σε απαλλαγή είτε σε μείωση ποινής.

Αδιαμφισβήτητα, η ποινική καταστολή της διακίνησης ναρκωτικών δεν αποτελεί per se πανάκεια για την πάταξη του φαινομένου. Αντίδοτο στη μάστιγα των ναρκωτικών θα αποτελέσει η κοινή δράση όλων, πολιτείας, κοινωνικών φορέων και πολιτών, δοθέντος ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα με βαθύτερα κοινωνικά αίτια (φτώχεια, ανεργία, κοινωνική αποξένωση).

Στην εκστρατεία κατά των ναρκωτικών θα πρέπει πρωτίστως να διασφαλισθεί η ακώλυτη πρόσβαση κάθε συμπολίτη μας σε υπηρεσίες πρόληψης, θεραπείας, μείωσης της βλάβης και κοινωνικής υποστήριξης. Η ανάπτυξη σύγχρονης και στοχευμένης πολιτικής πρόληψης συνιστά θεμέλιο σε μία εθνική στρατηγική στη μάχη κατά των ναρκωτικών.

Ούτως, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην πρόληψη του φαινομένου, με συνεχείς δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των νέων για τις καταστροφικές συνέπειες της χρήσης ναρκωτικών ουσιών, σε σχολεία, αλλά και μέσω των Μ.Μ.Ε και του διαδικτύου. Προσέτι, πρωταρχική σημασία ενέχει η υιοθέτηση μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης στις πολιτικές για τις παράνομες ουσίες, με έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην καταπολέμηση του στιγματισμού. Η Πολιτεία θα πρέπει να παράσχει ουσιαστικά κίνητρα στους εξαρτημένους για απεξάρτηση. 

Προς τούτο, απαιτείται η έμπρακτη υποστήριξη των απεξαρτημένων σε ό,τι αφορά στη στέγη, στην εργασία, στην εκπαίδευση και στην αποφυγή της υποτροπής, με επιστέγασμα την επανένταξη τους στην κοινωνία. 

Η εξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες αποτελεί έναν αργό θάνατο. Όλοι μας οφείλουμε να σταθούμε πλάι στους συνανθρώπους μας που είναι εγκλωβισμένοι στην μέγγενη των ναρκωτικών και να τους απευθύνουμε ένα ηχηρό κάλεσμα για ζωή.

Ο Παναγιώτης Γκανιάτσος είναι Δικηγόρος Αθηνών, παρ’ Αρείω Πάγω, LLM Ποινικού Δικαίου, μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Αν. Τομεάρχης Αθλητισμού του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ.

Διαβάστε επίσης:

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανάγκη από νέες ιδέες αν δεν θέλει να αποδειχτεί παρένθεση

Ακροδεξιά (πολιτικά) υποπροϊόντα 

Συνεχίζουμε για μαχητική 100% λαϊκή αντιπολίτευση