Υπό τη σκιά της εκρηκτικής ακρίβειας και της υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης που έχουν κυριολεκτικά συμπιέσει το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, η κυβέρνηση αναπροσαρμόζει την τακτική της και αποφασίζει να μην προχωρήσει –τουλάχιστον έως το 2027– σε καμία αλλαγή στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων.

Η απόφαση αυτή έρχεται ως έμμεση παραδοχή ότι η αγορά ακινήτων και γενικότερα η οικονομία δεν αντέχουν άλλες επιβαρύνσεις, ενώ ενδεχόμενη αύξηση των τιμών ζώνης θα προκαλούσε «ντόμινο» επιβαρύνσεων σε φόρους, τέλη και συναλλαγές, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τους ήδη πιεσμένους πολίτες.

Μια ενδεχόμενη νέα αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, ειδικά σε περιοχές όπου η ψαλίδα με τις εμπορικές τιμές έχει ανοίξει σημαντικά, θα επιβάρυνε άμεσα το κόστος μεταβιβάσεων – όπως αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές – οδηγώντας σε αύξηση των εξόδων συμβολαιογράφων, μεσιτών, τελών μεταγραφής και φυσικά του ΕΝΦΙΑ. Επιπλέον, θα δημιουργούσε ασύμμετρες πιέσεις σε σειρά άλλων φόρων που συνδέονται με την ακίνητη περιουσία, μετατρέποντας τα ακίνητα σε αντικείμενο φορολογικής εξόντωσης.

Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις ακινήτων σε αστικές περιοχές όπως το Κολωνάκι και τα Εξάρχεια, όπου η απόκλιση μεταξύ αντικειμενικής και εμπορικής τιμής υπερβαίνει σε πολλές περιπτώσεις το 50%. Για παράδειγμα, διαμέρισμα στο Κολωνάκι 180 τ.μ., κατασκευής 1950, πουλήθηκε προς 1,2 εκατ. ευρώ (6.642€/τ.μ.) ενώ η αντικειμενική αξία φθάνει τα 4.150€/τ.μ.. Αντίστοιχα, στα Εξάρχεια, ακίνητο 119 τ.μ., κατασκευής 1967, μεταβιβάστηκε για 405.000 ευρώ (3.403€/τ.μ.), με την αντικειμενική να κυμαίνεται στα 2.200€/τ.μ.

Η διαφορά αυτή έχει οδηγήσει σε νέες μορφές στρέβλωσης στην αγορά και, όπως παρατηρούν έμπειροι παράγοντες του κλάδου, αυξάνεται το φαινόμενο «συμβολαίων αντικειμενικής αξίας» με υπολείμματα τιμήματος να καταβάλλονται εκτός τραπεζικού συστήματος – φαινόμενο που ενισχύει τη σκιά της παραοικονομίας και φέρνει από την πίσω πόρτα το «μαύρο χρήμα» στις αγοραπωλησίες.

Τι αποφεύγεται με το πάγωμα

Η επιλογή αυτή αποτρέπει μια σειρά από σοβαρές φορολογικές και οικονομικές συνέπειες για τα νοικοκυριά.

Μεταξύ των φόρων και τελών που παραμένουν σταθερά, περιλαμβάνονται:

• Τεκμήρια κατοικίας και επαγγελματικής στέγης
• ΕΝΦΙΑ και συμπληρωματικός φόρος
• ΦΠΑ στην αγορά νεόδμητων και στην αντιπαροχή
• Φόροι μεταβίβασης, κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών
• Πολεοδομικά πρόστιμα και εισφορές σε γη και χρήμα
• Τέλη κτηματογράφησης, μεταγραφής και δημοτικοί φόροι μεταβίβασης

Με άλλα λόγια, το «πάγωμα» των αντικειμενικών αξιών αποτρέπει ένα νέο κύμα δημοσιονομικής πίεσης στους ιδιοκτήτες ακινήτων, τη στιγμή που το εισόδημά τους ήδη διαβρώνεται από το κόστος ζωής και τη γενικευμένη ανατίμηση.

Επέκταση σε νέες περιοχές

Παράλληλα, το Υπουργείο Οικονομικών εστιάζει στην επέκταση του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών, ώστε να καλύψει το υπόλοιπο 1,5% της επικράτειας. Σε πρώτη φάση, περί τις 500 περιοχές, από τις 2.167 συνολικά, αναμένεται να αποκτήσουν επίσημη αντικειμενική τιμή. Οι περιοχές αυτές βρίσκονται σήμερα εκτός συστήματος λόγω ελλιπών πολεοδομικών δεδομένων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται στρεβλώσεις στη φορολογητέα βάση και προνομιακή μεταχείριση συγκεκριμένων φορολογουμένων.

Αντίστοιχα, σε αναμονή για επανεκτίμηση τιμών βρίσκονται 12 δήμοι σε όλη τη χώρα, για 36 συνολικά περιοχές. Παρότι έχουν γίνει αποδεκτές οι ενστάσεις τους από το ΥΠΟΙΚ, οι ιδιώτες εκτιμητές που ανέλαβαν την επικαιροποίηση δεν έχουν ακόμη υποβάλει προτάσεις, προκαλώντας καθυστερήσεις στη διαδικασία.

Διαβάστε επίσης:

«Φρένο» στην οικοδομική δραστηριότητα τον Ιανουάριο

Αντιδράσεις φέρνει η διάταξη που βγάζει εκτός οικοδομής τα ακίνητα κάτω των 2 στρεμμάτων

ΑΑΔΕ – myPROPERTY: Επεκτείνεται η ψηφιακή υποβολή δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων