Η εξέγερση της λογικής έχει πρόσωπο: Ο Σάντσες αρνείται τη ΝΑΤΟϊκή τρέλα του 5% - Όπλα αντί κοινωνικό κράτος και περιβάλλον
Μεγάλα δυτικά ενημερωτικά μέσα, επηρεασμένα από τις κυβερνητικές επιλογές των χωρών τους, που ταυτίζονται πλήρως – ενίοτε μέχρι θλιβερού σημείου – με την επιταγή του Ντόναλντ Τραμπ για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% εντός του ΝΑΤΟ, έσπευσαν να επιτεθούν στον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσες.
Ο Σάντσες είχε ξεκαθαρίσει αρκετά πριν τη σύνοδο ότι η Ισπανία δεν πρόκειται να αυξήσει τις εξοπλιστικές δαπάνες, καθώς προτιμά να χτίσει νοσοκομεία και να δώσει τα χρήματα για πολιτικές πρόνοιας.
Στην ίδια τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Χάγη όλοι οι ηγέτες, πλην του Σλοβάκου πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο, ο οποίος αντιτάχθηκε επίσης στην παράλογη κούρσα των εξοπλισμών, που υπαγορεύει ο Τραμπ, είναι απέναντι στον Σάντσες και τον αντιμετωπίζουν όντως ως… πρόβλημα.
Ευρωπαίος αξιωματούχος, πιθανόν θιασώτης του γενικού γραμματέα Μαρκ Ρούτε, που επιδόθηκε σε αηδιαστικές κολακείες προς τον Αμερικανό πρόεδρο, δήλωνε «δεν έχω λόγια να εκφράσω την αηδία μου», αναφερόμενος στον Σάντσες.
Ένας Βρετανός βουλευτής, δηλαδή μίας χώρας που επέλεξε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και να σαμποτάρει την ιδέα της ενιαίας Ευρώπης, είχε μόνο φαρμάκι για τον Σάντσες: «Σοσιαλιστές… Δείτε τη στάση τους απέναντι στην Ουκρανία — δεν είναι ακριβώς παράδειγμα αλληλεγγύης ή στήριξης της κοινής ευρωπαϊκής ασφάλειας».
Κάποιοι ηγέτες θεωρούν τη στάση του Σάντσες ως αποτέλεσμα της εσωτερικής πολιτικής κατάστασης στην Ισπανία, ενώ η Πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντερικσεν, είπε ότι δεν είναι «δίκαιο» οι ηγέτες χωρών που βρίσκονται πιο μακριά από τη Ρωσία να ζητούν εξαιρέσεις, φωτογραφίζοντας έτσι τη χώρα της Ιβηρικής.
Στη Συμμαχία φαίνεται να υπάρχει μία «μαύρη λίστα» με τις χώρες που δεν είναι υπάκουες κάθε φορά στην κυρίαρχη αρχή και διατηρούν μία αυτονομία σε ορισμένα μέτωπα και απέναντι σε ακραίες τάσεις.
Πέρσι ήταν ο Καναδάς, που αντιστεκόταν στην αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών, κάτι που «διορθώθηκε» φέτος με τη νέα κυβέρνηση του Μάρκ Κάρνεϊ.
Ο φόβος της εξαίρεσης και η… εξαίρεση των ΗΠΑ
Οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ φοβούνται μήπως η εξαίρεση της Ισπανίας αποδειχθεί μεταδοτική.
Πέρα από τον Ρόμπερτ Φίτσο, ο οποίος είπε η Σλοβακία «έχει άλλες προτεραιότητες τα επόμενα χρόνια από τους εξοπλισμούς», προέκυψε και το Βέλγιο, που ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει «μέγιστη ευελιξία» από το ΝΑΤΟ όσον αφορά τον στόχο του 5%, ενώ και ο Καναδάς, που συμμορφώθηκε γενικά, εξακολουθεί να έχει ερωτήματα και να ζητάει ευελιξία.
Το γεγονός δε ότι και ο ίδιος ο Τραμπ λέει πως οι ΗΠΑ δεν χρειάζεται να φτάσουν στο 5%, δίνει επιχειρήματα στην άλλη πλευρά.
Οι Σάντσες και Φίτσο θεωρείται ότι «πλήττουν» την εικόνα ενότητας που θέλει να φιλοτεχνήσει το ΝΑΤΟ των 32 κρατών μελών.
Κυρίως όμως οι δύο πρωθυπουργοί και ιδίως ο Ισπανός σοσιαλιστής εκθέτουν τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες που προτιμούν να διοχετεύσουν απίστευτα ποσά στους εξοπλισμούς, στερώντας πολύτιμους και αναγκαίους πόρους από το κοινωνικό κράτος και τις περιβαλλοντικές πολιτικές.
Κοινωνική παρακμή και περιβαλλοντική κατάρρευση
Το μεγάλο πρόβλημα με το 5% είναι ότι εξ αντικειμένου προκύπτουν διλήμματα, που διατυπώνουν πολλοί οικονομολόγοι και είναι του τύπου «κοινωνική συνοχή ή τανκς», ή «περιβαλλοντική ασφάλεια ή τανκς».
Το 5% είναι ένα άλμα από το 2% που ισχύει τώρα, και σαφώς θα επιφέρει σοβαρές αλλαγές προτεραιοτήτων στο εσωτερικών των χωρών του ΝΑΤΟ.
Οικονομολόγοι του Ιδρύματος Νέας Οικονομίας (NEF), προειδοποιούν για το κόστος ευκαιρίας που θα δημιουργήσουν οι υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες για τα προγράμματα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και τα κοινωνικά προγράμματα στην Ευρώπη ηπείρου, τα οποία υποχρηματοδοτούνται ήδη.
Επισημαίνουν ευθέως τον κίνδυνο για περιβαλλοντική κατάρρευση και κοινωνική παρακμή.
Ο Σεμπάστιαν Μανγκ, ανώτερο στέλεχος του NEF, λέει ότι «η συζήτηση για τα δημόσια οικονομικά της Ευρώπης δεν αφορούσε ποτέ τι μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά, αλλά σε τι επιλέγουν να δώσουν προτεραιότητα οι κυβερνήσεις.
Έχοντας ήδη δεσμευτεί για υψηλότερους αμυντικούς προϋπολογισμούς, τα σχέδια για αύξηση των δαπανών αποκαλύπτουν ακόμη περισσότερο τα διπλά μέτρα και σταθμά που εφαρμόζονται στις επενδύσεις για το κλίμα, τη στέγαση και την κοινωνική φροντίδα».
Όλο και πιο μακριά οι πράσινοι και κοινωνικοί στόχοι
Το NEF, λέει ότι ο στόχος για αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ σημαίνει ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αυξήσουν τις δαπάνες τους κατά 613 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Αυτό το ποσό είναι σημαντικά υψηλότερο από το ετήσιο έλλειμμα στην επίτευξη των πράσινων και κοινωνικών στόχων των «27», που εκτιμάται σε 375 έως 526 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το NEF απορρίπτει και το επιχείρημα του Ντόναλντ Τραμπ ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι βασίζονται υπερβολικά στην αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη.
«Η αύξηση των στρατιωτικών προϋπολογισμών ταυτόχρονα με τη μείωση των πράσινων και κοινωνικών δαπανών κινδυνεύει να τροφοδοτήσει μια δημόσια αντίδραση, καθώς θα διευρύνει την ανισότητα και θα διαβρώσει διαβρώνοντας την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς», λέει το NEF.
«Το να ζητάμε από τους πολίτες να σφίξουν το ζωνάρι, ενώ οι αμυντικοί προϋπολογισμοί και τα κέρδη των επενδυτών όπλων αυξάνονται, υπονομεύει την ίδια την κοινωνική ανθεκτικότητα από την οποία εξαρτάται η ασφάλεια», επισημαίνει.
Βόμβες αντί ενέργεια
Σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης Common Wealth, η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών της Βρετανίας στο 3,5% του ΑΕΠ θα κόστιζε στο Ηνωμένο Βασίλειο επιπλέον 32 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως.
Πρόκειται για ποσό αρκετό για να χρηματοδοτήσει για ένα χρόνο ολόκληρο τον κύκλο ζωής 620 τεραβατωρών αιολικών πάρκων στην ξηρά. Δηλαδή το ισοδύναμο με το 88% της ενέργειας που προβλέπεται να καταναλώνει η Βρετανία ετησίως έως το 2050.
Οι απαιτήσεις για περαιτέρω αυξήσεις στις στρατιωτικές δαπάνες έχουν ένα έντονο κόστος ευκαιρίας.
Η ιεράρχηση της καθαρής ενέργειας θα παρείχε την ενεργειακή ασφάλεια της οποίας η απουσία αποκαλύφθηκε τόσο οδυνηρά το 2022», επισήμανε ο Κρις Χέις, επικεφαλής οικονομολόγος του Common Wealth.
Διαβάστε επίσης