Η ελληνική αγορά εργασίας βρίσκεται αντιμέτωπη με βαθιά και πολύπλευρα διαρθρωτικά προβλήματα, που αναδεικνύουν την ανάγκη για μια ουσιαστική αναθεώρηση των πολιτικών απασχόλησης και κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Ειδικότερα, οι γυναίκες, οι νέοι, οι μετανάστες και τα άτομα άνω των 55 ετών αποτελούν ομάδες με χαμηλή συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό, γεγονός που συμβάλλει στην περιορισμένη αξιοποίηση των ανθρώπινων πόρων και στην επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Για παράδειγμα, η γυναικεία απασχόληση παραμένει από τις χαμηλότερες στον ΟΟΣΑ, παρά τη μεγάλη συζήτηση για την ισότητα των φύλων και τα προγράμματα ενίσχυσης της εργασιακής ένταξης των γυναικών. Οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη υποδομών για τη φροντίδα των παιδιών και στην αδυναμία θεσμοθέτησης πολιτικών που θα διευκολύνουν τη συμβίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Αυτό δεν είναι απλώς ζήτημα ισότητας, αλλά και οικονομικής αναγκαιότητας, καθώς η αύξηση της γυναικείας συμμετοχής θα μπορούσε να προσφέρει σημαντική ώθηση στην παραγωγικότητα και την κοινωνική συνοχή.

Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το φαινόμενο των νέων που βρίσκονται εκτός εργασίας, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, γνωστό ως NEET (Not in Employment, Education or Training), που ξεπερνά το 15% στην Ελλάδα. Αυτό το υψηλό ποσοστό δεν απλά δείχνει την απώλεια πολύτιμου εργατικού δυναμικού, αλλά αποκαλύπτει και τις βαθύτερες δυσλειτουργίες του εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς εργασίας. Η απόσταση ανάμεσα στις γνώσεις και δεξιότητες που προσφέρει το εκπαιδευτικό πλαίσιο και τις ανάγκες των εργοδοτών δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο ανεργίας και κοινωνικού αποκλεισμού, που δυσχεραίνει την προσπάθεια αναζωογόνησης της ελληνικής οικονομίας.

Παράλληλα, ο ρόλος των μεγαλύτερων ηλικιακά εργαζομένων και των μεταναστών δεν αξιοποιείται επαρκώς. Η Ελλάδα, όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αντιμετωπίζει δημογραφικές προκλήσεις με τη γήρανση του πληθυσμού και τη μείωση του ενεργού πληθυσμού, που περιορίζουν τη δυναμική ανάπτυξης. Η μεγαλύτερη ένταξη των ατόμων άνω των 55 ετών στην αγορά εργασίας και η ομαλή ενσωμάτωση των μεταναστών μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, ενισχύοντας το παραγωγικό δυναμικό και μειώνοντας το δημογραφικό βάρος.

Η έκθεση του ΟΟΣΑ επισημαίνει την ανάγκη για επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων που θα στοχεύουν στην ενεργοποίηση αυτών των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Προτείνεται μια ολοκληρωμένη στρατηγική που θα περιλαμβάνει την κατάρτιση προγραμμάτων στήριξης και ενσωμάτωσης, την ενίσχυση της εκπαίδευσης και επανεκπαίδευσης, καθώς και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και αμοιβών. Η υιοθέτηση τέτοιων μέτρων μπορεί να περιορίσει τις επιπτώσεις της δημογραφικής συρρίκνωσης, να βελτιώσει την παραγωγικότητα και να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή σε μια εποχή που η παγκόσμια οικονομία γίνεται ολοένα και πιο ανταγωνιστική και τεχνολογικά απαιτητική.

Παρά τις προκλήσεις, η γενική εικόνα στις αγορές εργασίας του ΟΟΣΑ εμφανίζει σταθερή ανθεκτικότητα, με ποσοστά απασχόλησης και συμμετοχής να αγγίζουν ιστορικά υψηλά. Στο πρώτο τρίμηνο του 2025, η απασχόληση στον ΟΟΣΑ έφτασε το 72,1%, ενώ η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό διαμορφώθηκε στο 76,6%. Επιπλέον, η ανεργία παρέμεινε σταθερή σε χαμηλά επίπεδα, στο 4,9%. Ωστόσο, η ταχύτητα αύξησης της απασχόλησης επιβραδύνεται, γεγονός που θέτει υπό αμφισβήτηση τη δυνατότητα διατήρησης αυτής της θετικής δυναμικής, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες παραμένουν έντονες.

Αξιοσημείωτη πρόοδος έχει σημειωθεί στη σύγκλιση των φύλων, με την απασχόληση των γυναικών να αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με αυτή των ανδρών. Παρόλα αυτά, το χάσμα παραμένει σημαντικό, υπογραμμίζοντας ότι η ισότητα δεν έχει ακόμη επιτευχθεί πλήρως και απαιτούνται στοχευμένες πολιτικές για την περαιτέρω ενίσχυση της γυναικείας παρουσίας στην αγορά εργασίας.

Σε ό,τι αφορά τους μισθούς, οι πραγματικοί μισθοί παρουσίασαν αύξηση κατά μέσο όρο 2,5% το πρώτο τρίμηνο του 2025 στις χώρες του ΟΟΣΑ. Ωστόσο, σε 18 από τις 37 χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, οι πραγματικοί μισθοί παραμένουν χαμηλότεροι σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2021, γεγονός που σημαίνει ότι η αύξηση δεν είναι επαρκής για να αντισταθμίσει την προηγούμενη απώλεια αγοραστικής δύναμης. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αύξηση του πραγματικού κατώτατου μισθού, που σε χώρες με θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό ενισχύθηκε κατά μέσο όρο κατά 7,9% από το 2021 έως το 2025, προσφέροντας μια σημαντική βάση για τη βελτίωση των εισοδημάτων των πιο ευάλωτων εργαζομένων.

Συνολικά, η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει πολύπλευρες προκλήσεις στην αγορά εργασίας της, που σχετίζονται με κοινωνικές ανισότητες, εκπαιδευτικές ασυμβατότητες και δημογραφικές αλλαγές. Η επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής προϋποθέτει την άμεση υιοθέτηση στοχευμένων μεταρρυθμίσεων που θα δώσουν προτεραιότητα στην ενσωμάτωση των ευάλωτων ομάδων, την αναβάθμιση δεξιοτήτων και την προώθηση ίσων ευκαιριών στην εργασία. Μόνο έτσι η χώρα θα μπορέσει να αξιοποιήσει πλήρως το ανθρώπινο κεφάλαιό της και να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας παγκόσμιας οικονομίας που αλλάζει με ταχύτητα.

Διαβάστε επίσης:

Η Ferrero σχεδιάζει να αγοράσει την εταιρεία δημητριακών Kellogg’s, ηλικίας ενός αιώνα, έναντι 3,1 δισ. δολαρίων

Δέκα βραβεία για τον Όμιλο Attica στα Health & Safety Awards 2025

Στρατηγική συνεργασία ΔΠΘ και ασφαλιστικής αγοράς για την ενίσχυση της φοιτητικής εκπαίδευσης και απασχόλησης