Το Βατικανό υποβαθμίζει τον ρόλο της Παναγίας και προκαλεί θύελλα: «Δεν είναι συλλυτρώτρια, μόνο ο Ιησούς έσωσε τον κόσμο»
Αντιδράσεις για το πώς μπορεί να επηρεάσει τους πιστούς σε ολόκληρο τον χριστιανισμό και όχι μόνο στους Καθολικούς, ως προς το λατρεία στην Παναγία, προκαλεί η κίνηση του Βατικανού να παρέμβει τελεσίδικα στη θεολογική διαμάχη για το ρόλο της μητέρας του Ιησού.
Με έγκριση του Πάπα Λέοντα, το Ανώτατο Δογματικό Γραφείο καλεί τους 1,4 δισ. καθολικούς παγκοσμίως να αποφεύγουν τον χαρακτηρισμό της Μαρίας ως «συλλυτρώτριας».
Στο κείμενο επισημαίνεται ότι ο συγκεκριμένος τίτλος μπορεί να «προκαλέσει σύγχυση» ως προς τις θεμελιώδεις αρχές της χριστιανικής πίστης, και να δημιουργήσει λανθασμένη εντύπωση ότι η σωτηρία της ανθρωπότητας αποτελεί «συνεργασία» της Παναγίας με τον Χριστό.
«Δεν είναι σκόπιμη η χρήση του τίτλου», τονίζεται, καθώς «διαταράσσει την ισορροπία των αληθειών της πίστης».
Κι όμως: Υπάρχουν ομάδες πιστών που έχουν διαμαρτυρηθεί: για παράδειγμα, σε μια παρουσίαση του εγγράφου παρόντες αντέδρασαν και εξέφρασαν ότι η «Co-Redemptrix» είναι «αλήθεια αιώνιας Εκκλησίας».
Ορισμένοι θεολόγοι και πιστοί βλέπουν στην απόφαση μια μείωση ή περιορισμό της τιμής προς την Παναγία, ή φοβούνται ότι μπορεί να επηρεάσει παραδοσιακές εκφράσεις λατρείας.
Για παράδειγμα, σε ένα άρθρο σημειώνεται ότι «το έγγραφο δεν είναι δεσμευτικό αλλά προειδοποιητικό» – και κάποιοι το θεωρούν «αναποτελεσματικό» ως προς τις προσδοκίες τους.
Διατυπώνονται τρία ερωτήματα:
· Πώς θα επηρεάσει η απόφαση τις λαϊκές εκφράσεις λατρείας της Παναγίας (π.χ. λιτανείες, ύμνοι) στις διάφορες χώρες;
· Πώς θα αντιδράσουν οι τμηματικά παραδοσιακές κοινότητες που ευνοούν τη χρήση «Co-Redemptrix» ή/και «Mediatrix»;
· Πώς θα διαμορφωθεί η σχέση της Καθολικής Εκκλησίας με άλλες χριστιανικές παραδόσεις (ορθόδοξες, προτεσταντικές) επηρεάζοντας το θέμα της Παναγίας; Το έγγραφο αναφέρει ρητά «ειδική οικουμενική προσπάθεια».
Η απόφαση του Βατικανού ουσιαστικά κλείνει ένα θεολογικό ζήτημα που έφερε αντιπαραθέσεις ακόμα και μέσα στους κόλπους της Αγίας Έδρας.
Υποστηρικτές του τίτλου «συλλυτρώτρια» θεωρούν ότι αναδεικνύει τη συμβολή της Παναγίας στο σχέδιο της λύτρωσης, ωστόσο οι επικριτές υποστηρίζουν ότι υπερτονίζει τον ρόλο της και δυσχεραίνει τον διάλογο με άλλα χριστιανικά δόγματα.
Το θέμα είχε προκαλέσει διαφωνίες και ανάμεσα στους τελευταίους ποντίφικες. Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε χαρακτηρίσει την ιδέα «ανοησία», υπογραμμίζοντας ότι η Παναγία «ποτέ δεν θέλησε να πάρει κάτι από τη δόξα του υιού της».
Και ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ είχε εκφράσει αντίθεση. Αντίθετα, ο Ιωάννης Παύλος Β΄ είχε αρχικά δείξει ενδιαφέρον, αλλά στα μέσα της δεκαετίας του ’90 εγκατέλειψε τη δημόσια χρήση του όρου.
Παρά την εγκατάλειψη του τίτλου, η νέα οδηγία αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο της Παναγίας ως μεσολαβήτριας:
Η γέννηση του Ιησού, αναφέρεται, «άνοιξε τις πύλες της Λύτρωσης» για την ανθρωπότητα. Ωστόσο, η μοναδική σωτηριολογική ιδιότητα αποδίδεται αποκλειστικά στον Χριστό.
Διαβάστε επίσης
Τραγωδία στη Βοσνία: Τουλάχιστον 10 νεκροί από φωτιά σε οίκο ευγηρίας (photos/videos)