Προφανώς και δεν επιβάλλει πολιτικές στην Ελλάδα οποιαδήποτε ξένη πολιτεία. Η ελεύθερη οικονομία απεχθάνεται μονοπωλιακά σχήματα. Οι δυτικές δημοκρατίες, μεταξύ αυτών και οι Ηνωμένες Πολιτείες, αντιπαρατίθενται με μονοπώλια σε τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, επιδιώκοντας ευρύτερες συμμετοχές για εξασφάλιση του εφοδιασμού σε αγαθά και προϊόντα κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στις οικονομικότερες τιμές.

Αποφάσεις διεύρυνσης της εμπορικής κίνησης και των διαμετακομιστικών κέντρων δεν στρέφονται κατά επενδυτών που προηγήθηκαν με τις θέσεις που έλαβαν στην Ελλάδα. Το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν για την Ελλάδα νέοι επενδυτές, από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, μπορεί να θεωρείται επιθετικό από παλαιότερους επενδυτές στα λιμάνια, τις μεταφορές και το εμπόριο, αλλά παραμένει πάντοτε στο πλαίσιο του ανταγωνισμού και των αρχών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. 

Ο Πειραιάς, σημαντικό ευρωπαϊκό και διεθνές λιμάνι, δεν θεωρήθηκε ποτέ από τις ελληνικές κυβερνήσεις ότι αποτελεί τη μοναδική είσοδο / έξοδο εμπορίου προς και από την Ευρώπη. Η Ελευσίνα, το Θριάσειο, ο Βόλος, η Ηγουμενίτσα, η Θεσσαλονίκη, η Καβάλα, η Αλεξανδρούπολη, τα λιμάνια της Κρήτης και της ανατολικής Αττικής παραμένουν μεταξύ των ενδιαφερόντων σταθμών διακίνησης εμπορευμάτων και ταξιδιωτών. Για την Ελλάδα, η συμπερίληψή της στους σχεδιασμούς μεταφοράς ενέργειας και σύνθετων μεταφορών αποτελεί δικαίωση μακροχρόνιων προσπαθειών. Η Ελλάδα για πολλά χρόνια εξαιρείται, κατά την εμπειρία μας όχι τυχαία, από τις διεθνείς συνδυασμένες ευρωπαϊκές μεταφορές, με σοβαρές συνέπειες για την ελληνική οικονομία.

Τις ημέρες των σημαντικών αποφάσεων στην Αθήνα για μεταφορές και ενέργεια, που προσδίδουν προστιθέμενη αξία σε ελληνικά λιμάνια, ναυπηγεία, σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές, ταξίδευα οδικώς από τα Σκόπια προς τη Θεσσαλονίκη. Σε κάποιο σημείο της διαδρομής, κοντά στα ελληνικά σύνορα, ο Ε75 κινείται παράλληλα με τη σιδηροδρομική γραμμή. Η οπτική επαφή είναι άμεση και έτσι η «ατέλειωτη» εμπορική αμαξοστοιχία φορτωμένη με εμπορευματοκιβώτια COSCO δεν περνά απαρατήρητη.

Τη δεδομένη στιγμή τα ελληνικά ΜΜΕ και οι αναλυτές δεν αναδείκνυαν την προστιθέμενη αξία των αποφάσεων, αλλά ανέλυαν την αξιοπιστία μας έναντι των Κινέζων στο λιμάνι του Πειραιά. Βέβαια, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης αντιλαμβανόμενος τη σημασία των ημερών, άμεσα υπογράμμισε σε μέσο διεθνούς εμβέλειας ότι η Ελλάδα, ως χώρα αξιόπιστη και συνεπής στις διεθνείς δεσμεύσεις της, συνεχίζει να τιμά τις συμβάσεις που έχει συνάψει.

Οι ρωσικές απειλές

Η διεθνής αξιοπιστία της Ελλάδας, που αναδεικνύεται από τις συμφωνίες με τις ΗΠΑ, ευρωπαϊκές εταιρείες και τις στρατηγικές συνεργασίες της, προκαλεί άμεσες αντιδράσεις της Ρωσίας και της Τουρκίας.

Η Μόσχα συνεχίζει τις παρεμβατικές και λεκτικά ακραίες τοποθετήσεις της ανήμπορη να αντιληφθεί ότι η Ελλάδα από το 2000 ακολουθεί συνεπή πολιτική στην περιοχή των Βαλκανίων ώστε να διαμορφωθεί ισορροπία που ορίζεται από το συνολικότερο διεθνές ενδιαφέρον και όχι μόνο από τα ρωσικά συμφέροντα.

Παρά τις ρωσικές απειλές, την επιχειρούμενη διείσδυση σε Βαλκανική, βόρεια Ελλάδα, πολιτική και θρησκευτική, την ενεργοποίηση μεθόδων που οδήγησαν τον Νίκο Κοτζιά, ως υπουργό Εξωτερικών, να απελάσει Ρώσους επιχειρηματίες και διπλωμάτες και να προχωρήσει στη Συμφωνία των Πρεσπών που ακύρωνε άμεσα βαλκανικές βλέψεις της Μόσχας, η Ελλάδα, με ανεξάντλητη υπομονή και πολιτική επιμονή ευθυγράμμισε τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα με τα ευρύτερα ευρωατλαντικά.

Οι επιβαλλόμενες διεθνείς κυρώσεις αφορούν στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και όχι τον διπλωματικό διάλογο Ε.Ε. – Ρωσίας.

Οι τοποθετήσεις περί πολέμου Ευρωπαίων αξιωματούχων, μέχρι πρόσφατα καλών ενεργειακών εταίρων της Ρωσίας, δεν ανταποκρίνονται στα ελληνικά συμφέροντα. Ορθότατα δηλώθηκε από την εκπρόσωπο του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ότι οι ελληνικές επιλογές προσδιορίζονται από τα ελληνικά ενδιαφέροντα. 

Οι απειλές κατά ανεξαρτήτων κρατών λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη, κυρίως όταν προέρχονται από μία υπερδύναμη που αναζητά ενόπλως τη διεθνή της επιρροή, αλλά δεν αποτελούν πίεση που άμεσα θα τρομοκρατήσει οποιαδήποτε δημοκρατική κυβέρνηση, η οποία ενεργεί με γνώμονα την καταλλαγή και τον τερματισμό των εχθροπραξιών.

Οι διμερείς συμφωνίες για ενεργειακή υποστήριξη και αμυντική συνεργασία συμπεριλαμβάνονται στις ήπιες μεθόδους για αντιμετώπιση των αναθεωρητικών και αυταρχικών δυνάμεων.

Τουρκικές ψευδαισθήσεις 

Η Τουρκία, από την πλευρά της, θεωρεί πρόκληση την προσαρμογή της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Η Άγκυρα, ενώ προσδοκά τα οικονομικά οφέλη του SAFE, συνεχίζει να μην αντιλαμβάνεται τις αρχές και όρους της Ευρωπαϊκής Συνεργασίας. Ό,τι παρουσιάσθηκε από τα κράτη – μέλη για τις Θαλάσσιες Ζώνες αφορά σε δικαιώματα της Ε.Ε. στη Μεσόγειο.

Το πραγματικό γεγονός αδυνατεί να αντιληφθεί η Τουρκία, παρά τη διαπίστωσή της ότι ο κόσμος κινείται πολύ διαφορετικά και οι επιλογές του καθεστώτος και του βαθέως τουρκικού κράτους διατηρούν την Τουρκία ακόμη στο περιθώριο των διεθνών εξελίξεων. Οι δηλώσεις Ευρωπαίων ηγετών, αξιωματούχων και ευρωβουλευτών που αφορούν στη σημασία της Τουρκίας για την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ συνοδεύονται πλέον με όρους που απαιτούν σεβασμό στις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί εκ μέρους της Άγκυρας έναντι της Ε.Ε., των κρατών – μελών, του ΝΑΤΟ, των συμμάχων. 

Αναθεωρητικά συστήματα με βαριά και δυσκίνητη γραφειοκρατία δυσκολεύονται να προχωρήσουν σε εναλλακτικές επιλογές, κυρίως όταν η αλλαγή πολιτικής αναγκάζει αυταρχικούς ηγέτες να επωμισθούν εσφαλμένες επιλογές τους. 

Η Τουρκία, κινούμενη στο περιθώριο των συμμαχιών της, αναγκάζεται, κατ’ απαίτηση των συμμάχων της, να απομακρύνεται σταδιακά από τους νεότερους φίλους, Ρωσία και Ιράν. Η Άγκυρα παρακολουθεί από θέση εξαναγκασμού τις εξελίξεις στη Συρία και τις ευρύτερες αποφάσεις κουρδικού ενδιαφέροντος. 

Καμία συμμαχική ή ευρωπαϊκή επιλογή δεν αποκλείει τον Πρόεδρο Ερντογάν από τους κοινούς σχεδιασμούς. Ο Τούρκος Πρόεδρος αντιλαμβάνεται από τις εξελίξεις στην Ουκρανία ότι κράτη που δεν κατόρθωσαν εγκαίρως να ενταχθούν στην Ε.Ε. όταν εμπλέκονται σε ένοπλες συγκρούσεις πιθανώς να προσέλθουν σε μία συμφωνία, αλλά με απώλεια εδαφών. 

Αντίθετα κράτη που έχουν ενταχθεί στην Ε.Ε. δεν διαμελίζονται. Η Τουρκία κατόρθωσε και εκκίνησε το 2005 την ενταξιακή της πορεία. Ο Πρόεδρος Ερντογάν θα καταγράψει διεθνή επιτυχία αν κατορθώσει να εντάξει τη χώρα του στην Ε.Ε. Αρκεί να αντιληφθεί ο ίδιος και η διοίκησή του ότι το σημαντικό βήμα της Κύπρου στην απόφαση του 2005 εξασφάλισε στην Τουρκία το ευρωπαϊκό της μέλλον, επιλογή της Άγκυρας για δυτικό προσανατολισμό σε κεμαλική ή ισλαμική διακυβέρνηση.

Οι ευρωπαϊκές μεταρρυθμίσεις, κυρίως στα θέματα ασφάλειας και άμυνας, παρά την ένταση που τις χαρακτηρίζει λόγω της απαιτητικής στάσης των ΗΠΑ δεν ευνοούν οποιονδήποτε αρνείται να ενσκήψει με προσοχή στα διεθνή δρώμενα. Η πρόταση των ΗΠΑ για το Ουκρανικό θεωρείται επίπονη ως αρχικό κείμενο διαπραγμάτευσης. Όμως φαίνεται ότι ο Πρόεδρος Ζελένσκι συμπίπτει με τον Πρόεδρο Τράμπ στον πρωταρχικό στόχο, δηλαδή τον άμεσο τερματισμό του πολέμου. 

Μόλις σταματήσουν οι επιχειρήσεις η διαπραγμάτευση θα εκκινήσει με στόχο τη σταθεροποίηση και την ανοικοδόμηση στις εμπόλεμες χώρες. Τότε η πιθανότητα ένταξης της Ουκρανίας στην Ε.Ε. δεν αποκλείεται, αν γίνουν δεκτοί όροι μερικού αφοπλισμού, περιορισμένων ενόπλων δυνάμεων και επίπονων ρυθμίσεων με εδαφικές απώλειες σε βάρος της Ουκρανίας. 

Η Ουκρανία όμως ήδη από το 2014 έχει υποστεί εδαφικό ακρωτηριασμό, όταν η Μόσχα ενσωμάτωσε την Κριμαία και η διεθνής κοινότητα, κυρίως κράτη – μέλη της Ε.Ε., ενδιαφέρονταν μόνο για σχέσεις με τη Ρωσία, εξασφαλίζοντας φθηνή ενέργεια και οικονομική σταθερότητα.

Οι συμπεριφορές Μόσχας και Αγκύρας έναντι της Αθήνας εκκινούν από το ίδιο σημείο. Στη διπλωματική σταδιοδρομία πολλές φορές αποκαλύφθηκε η θέση του συνομιλητή, Ρώσου ή Τούρκου, ως υπονοούμενο ή με ευθεία ερώτηση: «καλά οι Ευρωπαίοι, αλλά εσείς πώς το τολμάτε;».

Η απάντηση πολύ απλή και άμεση. Επειδή επιλέγουμε πάντοτε τη σωστή πλευρά στην ιστορία. Διαχρονικά ανήκουμε στη μεγάλη ευρωατλαντική οικογένεια.

Η Ελλάδα ασκεί εξωτερική πολιτική γνωρίζοντας ότι επιδίδεται σε καθημερινό, αδιάκοπο αγώνα, θυμίζοντας στην ηγεσία της Ε.Ε. ότι ο κοινός ευρωατλαντικός σχεδιασμός ολοκληρώνεται όταν στηρίζεται σε αρχές, αξίες και πραγματική δυνατότητα υποστήριξης των κοινών επιλογών μας, ακόμη και στην αναζήτηση διεξόδου στον πολύ δύσκολο αγώνα των Ουκρανών.

«Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κι οι πλατείες, κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ συλλογισμένοι; Γιατί ενύχτωσε και οι βάρβαροι δεν ήλθαν».«Και μερικοί έφθασαν από τα σύνορα, και είπαν πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν». «Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους; Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις» («Περιμένοντας τους βαρβάρους», Κ. Καβάφης).

Διαβάστε επίσης

Η επιστροφή Τσίπρα μέσω «Ιθάκης»

Κάθετος Ενεργειακός Διάδρομος: Αμερικανική σκηνοθεσία, ελληνική φιλοδοξία, ευρωπαϊκή αμφιβολία

Με «κριτήρια Άγκυρας» – Η νέα τοποθέτηση Ερντογάν, η ευρωπαϊκή σιωπή, η ελληνική αμηχανία