Το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού που ζει σε χώρες με ελευθερία του Τύπου έπεσε από 38% το 2005 σε 31% το 2015. Στοιχεία και περιστατικά χωρών με λογοκρισία  

 

Κατά μία έννοια, αυτή θα έπρεπε να είναι η χρυσή εποχή για την ελευθερία του λόγου. Πάνω από 1 δισ. tweets, facebook posts και blog updates ανεβαίνουν κάθε μέρα. Οποιοσδήποτε με πρόσβαση στο ίντερνετ μπορεί να εκφράζεται και να επικοινωνεί με τους πάντες σε δευτερόλεπτα.

Όμως, η ελευθερία του λόγου δέχεται πιέσεις. Το να λέει κανείς ανοιχτά την γνώμη του γίνεται όλο και πιο επικίνδυνο.

Σύμφωνα με το think tank Freedom House, που κάθε χρόνο παρουσιάζει εκτενή αναφορά πάνω στην ελευθερία της έκφρασης και του Τύπου «το 2015 οι ελευθερίες αυτές καταποντίστηκαν στο χαμηλότερο σημείο τους εδώ και 12 χρόνια, καθώς πολιτικές, εγκληματικές και τρομοκρατικές δυνάμεις προσπάθησαν να φιμώσουν τα ΜΜΕ στην ευρύτερη μάχη τους για εξουσία».

• Το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού που ζει σε χώρες με ελευθερία του Τύπου έπεσε από 38% το 2005 σε 31% το 2015.
• Το ποσοστό που ζει σε χώρες με «μόνο εν μέρει ελεύθερο Τύπο» ανέβηκε από 28% σε 36%.

Ο παγκόσμιος δείκτης για την ελευθερία του Τύπου των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα έχει υποχωρήσει κατά 14% από το 2013:

Η ελευθερία του λόγου δέχεται επίθεση με τρεις τρόπους:

1. Η καταπίεση από κυβερνήσεις έχει αυξηθεί.

Από τις μεγάλες χώρες, το χειρότερο σκορ το έχει η Κίνα. Το Baidu, το κινεζικό αντίστοιχο της Google, μπλοκάρει πιθανά μη επιθυμητά αποτελέσματα αναζητήσεων (search results). Η Google αρνείται να το κάνει και έτσι δεν επιτρέπεται να λειτουργήσει στην Κίνα.

Μπλοκαρισμένα είναι επίσης Wikipedia, YouTube, Facebook και Twitter.

Δημοσιογράφοι διώκονται, οικονομικοί αναλυτές που προβλέπουν προβλήματα προειδοποιούνται να αναιρέσουν ή να το βουλώσουν.

Στην Ρωσία όλα τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια και εφημερίδες ελέγχονται είτε από το κράτος ή από επιχειρηματίες-συμμάχους του Πούτιν.

Στην  Αίγυπτο, ένας καινούργιος νόμος απαγορεύει στους δημοσιογράφους να δημοσιεύουν «αναληθή νέα ή πληροφορίες». Στην πράξη οτιδήποτε δεν συνάδει με την επίσημη γραμμή. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Σίσι, μάλιστα, είχε ευθαρσώς δηλώσει τον Φεβρουάριο «Μην ακούτε κανέναν εκτός από εμένα. Το εννοώ απόλυτα σοβαρά».

Το καθεστώς είναι συν τοις άλλοις και ανίκανο. Τον Μάιο ένα απόρρητο εσωτερικό memo για το πώς να φιμώνεται ο Τύπος εστάλη κατά λάθος στον…Τύπο.

2. Ένας όλο και αυξανόμενος αριθμός μη κρατικών παραγόντων κλείνει στόματα μέσω δολοφονιών.

Στο Μεξικό, δημοσιογράφοι συχνά δολοφονούνται, κάποιες φορές αφότου έχουν βασανιστεί. Μόνο στην επαρχία της Βερακρούζ 17 δημοσιογράφοι έχουν δολοφονηθεί από το 2010.

Οι τζιχαντιστές σφαγιάζουν όσους θεωρούν ότι προσέβαλλαν την θρησκεία τους.

Κάτι που μαγειρεύεται τώρα είναι ότι ένα γκρουπ ισλαμικών χωρών, ανάμεσά τους και η Σ. Αραβία και το Πακιστάν, προσπαθούν αυτή την στιγμή να γίνει η προσβολή θρησκείας έγκλημα υπό την διεθνή νομοθεσία. Θεωρείται ότι είναι πολύ πιθανό να το καταφέρουν.

3. Η εξάπλωση της πρακτικής ότι άτομα και ομάδες δεν επιτρέπεται να προσβληθούν.

Εδώ υπάρχει μια λεπτή και πολύ ευαίσθητη γραμμή. Έτσι κι αλλιώς η ευγένεια είναι και πρέπει να παραμείνει αρετή. Όμως, όταν κάποιος έχει το δικαίωμα να μην προσβληθεί αυτό σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να λογοκρίνει, ελέγχει, αστυνομεύει το τι λέγεται για αυτόν.

Κι αν μας φαίνεται γελοίο κι εξοργιστικό ότι στην Τουρκία οι εισαγγελείς έχουν ανοίξει 1.800 φακέλους ενάντια σε απλούς πολίτες επειδή κατηγορούνται πως προσέβαλλαν τον Ερντογάν, αυτή την στιγμή 13 ευρωπαϊκές χώρες απαγορεύουν τις προσβολές ενάντια στον αρχηγό κράτους.

Η Ευρώπη είναι γεμάτη τέτοιους αρχαϊκούς νόμους. Για παράδειγμα, σε 13 ευρωπαϊκές χώρες διώκεται το να πει κάποιος προσβλητικά πράγματα για κρατικούς φορείς.

Στην Γερμανία ο Μπέμερμαν περιμένει να του απαγγελθούν κατηγορίες για προσβολή σε ξένο αρχηγό κράτους (Ερντογάν).

Στην Ισλανδία, μάλιστα, το ίδιο παράπτωμα τιμωρείται θεωρητικά με ως έξι χρόνια φυλάκιση!