Η Ελλάδα έχει γίνει ένα ξέ­φραγο αμπέλι, στο οποίο αλωνίζουν κάθε λογής συμ­φέροντα, ξένα και εγχώρια. Η κυβέρνηση έχει διαλυθεί πολιτικά και η τρόικα είναι αυτή που αποφασί­ζει και διατάσσει, καθώς δεν υπάρχει αντίλογος, σχέδιο και μελέτες από το οικονομικό επιτελείο.

Η Ελλάδα έχει γίνει ένα ξέ­φραγο αμπέλι, στο οποίο αλωνίζουν κάθε λογής συμ­φέροντα, ξένα και εγχώρια. Η κυβέρνηση έχει διαλυθεί πολιτικά και η τρόικα είναι αυτή που αποφασί­ζει και διατάσσει, καθώς δεν υπάρχει αντίλογος, σχέδιο και μελέτες από το οικονομικό επιτελείο. Εδώ και έναν μήνα ο υπουργός Οικονομικών είναι παρών – απών στις συζητήσεις και τις «διαπραγματεύσεις», καθώς η σοβα­ρή κατάσταση στην οποία έχει περιέλ­θει η οικονομία απαιτεί πείρα και εύ­στοχες κινήσεις, κάτι που, όπως φαί­νεται, δεν διαθέτει.

Έτσι ο Γ. Παπακωνσταντίνου έχει πα­ραδώσει εν λευκώ στην τρόικα την κατάρτιση του νέου μνημονίου και έθε­σε ως μοναδικό όρο την πολιτική του προστασία (και επιβίωση) από πλευ­ράς της. Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να πανηγυρίσει (;) τη νέα δανειακή σύμ­βαση και το νέο πακέτο λιτότητας ως μια επιτυχία και την εκταμίευση της πέμπτης δόσης ως μια επιβράβευση των δανειστών μας για τη καλή διαγω­γή που δείξαμε.

Ωστόσο, όπως έχουμε γράψει και την προηγούμενη εβδομάδα, ου­δέποτε απει­λήθηκε πραγ­ματικά η εκτα­μίευση της επόμενης δόσης, και όλο το πανηγύρι που στήθηκε με διαρροές και δηλώ­σεις, εντός και εκτός συνόρων, απο­σκοπούσε πρωτίστως στον εκφοβισμό των βουλευτών και της βάσης του ΠΑΣΟΚ ώστε να ψηφίσουν το νέο μνη­μόνιο όταν θα κατατεθεί στη Βουλή. Και δευτερευόντως στο να πιεστούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην – επικοινωνιακή – συναίνεση.

Το μπαράζ της φημολογίας για στά­ση πληρωμών στο Δημόσιο, που ξεκίνησε από δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κλίμα – κοινωνικό, πολιτι­κό και οικονομικό – που δύσκολα θα αποκατασταθεί. Και αυτό επειδή η λύση που προωθείται είναι λύση πανι­κού, κοντόφθαλμη και βραχυχρόνια, η οποία μπορεί να βγάλει σώα τη χώ­ρα τον Ιούνιο, δεν εγγυάται όμως τι θα γίνει τους επόμενους μήνες.

Όλα αυτά τη στιγμή που ήδη σφρα­γίστηκε ο κατώτατος μισθός των 500 ευρώ για τους νέους εργαζομένους έως 25 ετών. Πεντακόσια ευρώ για αυτούς που διαδηλώνουν μαζικά στην πλατεία Συντάγματος και μουντζώνουν τους 300 βουλευτές, οι οποίοι θα επικυρώσουν ότι πρέπει κάποιος να χτίσει μια νέα ζωή πάνω σε 500 ευρώ, χωρίς ασφάλιση και με πλήρη φορολόγηση!

Κρυφή και η νέα δανειακή

Κοινός παρονομαστής για όλα τα σενάρια που εξετάζουν αυτή τη στιγ­μή οι δανειστές μας είναι η υπογραφή νέου μνημονίου σκληρής λιτότητας και υψηλών φόρων και οι μαζικές απο­κρατικοποιήσεις. Εννοείται και οι απολύσεις στο Δημόσιο, που βεβαίως δεν είναι νέο φρούτο, αλλά δρομολογήθη­κε από τον περασμένο Οκτώβριο.

Πληροφορίες του «Π» αναφέρουν ότι η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί πως στις αποκρατικοποιήσεις θα μπουν όλοι οι κρατικοί πόροι και όχι μόνο αυτοί που έχει προαναγγείλει. Η νέα εταιρεία, στην οποία θα συμμετέχουν και θα συναποφασίζουν ξένοι επιτη­ρητές με δικαίωμα βέτο, θα αποφασί­ζει τι και πώς θα πωλείται και θα αξι­οποιείται. Από εταιρείες μέχρι γη και φυσικούς πόρους.

Το Μαξίμου ψάχνει αυτή τη στιγμή τρόπο να σερβίρει την απόφαση αυτή, ενώ εξετάζει την περίπτωση οι λεπτο­μέρειες της νέας δανειακής σύμβα­σης να μην κατατεθούν στη Βου­λή, όπως έγινε και με την πρώτη σύμβαση. Αντί γι’ αυτό θα παρου­σιαστεί το γενικό πλαίσιο του μνη­μονίου. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο ουδέποτε υπήρχε σοβαρή πρόταση για δημοψήφισμα, αφού θα έπρεπε να φανερωθεί η συμφωνία στην ολότητά της πριν ψηφίσουν οι πολίτες.

Οι «λύσεις» και τα σενάρια

Με αυτά τα δεδομένα θα εκταμιευθεί  η  πέμπτη δόση των 12 δισ. ευ­ρώ. Σε περίπτωση που το ΔΝΤ δεν δώσει το πράσινο φως για τα 3,3 δισ. που του αναλογούν,  τότε η Ε.Ε. θα σπεύ­σει να καλύψει μέρος τους μέσω του    προσωρινού μηχανισμού EFSF, ενώ το υπόλοιπο θα καλυφθεί από δημοπρασίες εντό­κων γραμματίων του ελληνικού Δη­μοσίου.

1Το πρώτο σενάριο λέει ότι μέχρι το τέλος Ιουνίου, μαζί με την επό­μενη δόση, θα αποφασιστεί και νέα δανειακή βοήθεια. Το ύψος της ποι­κίλλει και διαρροές κάνουν λόγο για δάνειο που δεν θα ξεπεράσει τα 35 δισ. ευρώ, ένα πρόχειρο δάνειο δηλα­δή που θα ικανοποιεί το ΔΝΤ, θα μας βγάλει από τον βραχνά του 2012 και της επιστροφής στις αγορές μέχρι να έρθει το 2013 και να μπει σε λειτουρ­γία ο μόνιμος μηχανισμός ESM, που προβλέπει ελεγχόμενη πτώχευση.

Αυτό φαίνεται πως προωθεί η Γερ­μανία, που θέλει να βάλει στο τραπέζι όσο λιγότερα χρήματα γίνεται. Βεβαί­ως, αυτό δεν μας θωρακίζει καθόλου από το σφυροκόπημα των αγορών και απλώς μεταθέτει το πρόβλημα μη βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους με­ρικούς μήνες αργότερα.

Επιπλέον η Ε.Ε. βρίσκεται σε επε­ξεργασία πρότασης για την έναρξη διαπραγματεύσεων με τους κατό­χους ελληνικών ομολόγων, οι οποίοι θα ανταλλάξουν τα ομόλογα που λή­γουν την περίοδο 2012-2014 με άλλα μεγαλύτερης διάρκειας. Βεβαίως κα­νείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι όλοι οι ομολογιούχοι θα συμφωνήσουν και ότι η έκβαση των διαπραγματεύσεων δεν θα πάρει κάποια στιγμή άσχημη τροπή.

2Το δεύτερο σενάριο κάνει λόγο για υπογραφή μνημονίου και ως αντάλλαγμα μια πολιτική απόφαση – δέσμευση της Ε.Ε. ότι θα παραχω­ρήσει νέο δάνειο εάν η Ελλάδα δεν καταφέρει να επανέλθει στις αγορές το 2012, χωρίς να δίνει λεπτομέρει­ες και το ύψος της βοήθειας. Με αυτή τη λογική πορεύονται οι σκληροπυ­ρηνικές χώρες, που θέλουν πρώτα να δουν αποτελέσματα από τα νέα μέ­τρα και τις αποκρατικοποιήσεις και μετά να αποφασίσουν αν θα βάλουν το χέρι στην τσέπη.

3Το τρίτο σενάριο είναι αυτό που προωθεί η ΕΚΤ. Θέλει το νέο μνη­μόνιο και τις μαζικές αποκρατικοποι­ήσεις ως αντάλλαγμα για νέο δάνειο μέσω του EFSF που θα φθάσει μέχρι και τα 90 δισ. ευρώ. Μέρος όμως του δανείου θα πρέπει να πάει στην επαναγορά ομολόγων, ώστε να σταματή­σει η ΕΚΤ το έκτακτο πρόγραμμά της. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα θα κληθεί με νέο δάνειο να επαναγοράσει το χρέος της με έκπτωση και να φορτω­θεί μεγάλο μέρος των ομολόγων που έχει στα χέρια της η ΕΚΤ.

Κανείς δεν είναι σε θέση να πει με σιγουριά πώς θα κυλήσει ο Ιούνιος. Οι ανατροπές είναι στην ημερήσια διά­ταξη. Ένα παράδειγμα είναι οι αξιώ­σεις που εγείρει τις τελευταίες ημέ­ρες η Ιρλανδία, που ζητά – και αυτή – νέο δάνειο. Έτσι τα πράγματα δυ­σκολεύουν και για τις δικές μας δια­πραγματεύσεις.

Πολιτική φτώχειας

Την ίδια στιγμή, στην Αθήνα αποσα­φηνίζονται τα νέα μέτρα, που σφρα­γίζουν την παραμονή της οικονομίας στην ύφεση. Το φορολογικό τσουνάμι έχει μοναδικό στόχο την άμεση εί­σπραξη εσόδων, που θα δείξει αλλα­γή στους αριθμούς, αλλά που αγνοεί ότι μεσοπρόθεσμα το μόνο που θα κάνει είναι να παρατείνει και να επι­δεινώσει το πρόβλημα. Το νέο σχέ­διο επικεντρώνεται στους χαμηλό­μισθους και συνταξιούχους, εκατο­ντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, δημοσίους υπαλλήλους, συμβασιού­χους αλλά και όλους τους καταναλω­τές που θα πληγούν από τους έμμε­σους φόρους.

Με τη νέα φοροκαταιγίδα εξαφα­νίζεται η αγοραστική δύναμη του μέσου νοικοκυριού, τη στιγμή που ο υπουργός Οικονομικών έχει δηλώσει αδυναμία να πατάξει τη φοροδιαφυ­γή των μεγάλων κεφαλαίων! Το ερώ­τημα είναι, λοιπόν, πόσο θα αντέξουν η μεσαία τάξη και οι ήδη φτωχοί εάν κάθε τρεις μήνες αυξάνονται οι φόροι για να καλυφθούν οι μαύρες τρύ­πες. Γιατί, ας μην ξεχνάμε, όλο αυτό το πακέτο δημιουργήθηκε για να κα­λυφθούν οι αστοχίες του προϋπολογι­σμού μέχρι τώρα.

Κανείς από την κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει πώς θα καλυφθούν οι αστοχίες και των επόμενων μηνών. Η αύξηση των έμμεσων φόρων είναι μό­νο μια βραχυπρόθεσμη λύση απελπι­σίας και τίποτα παραπάνω.

Ανάμεσα στα άλλα προκρίνονται τα εξής μέτρα:

1 Η μείωση του αφορολόγητου ορί­ου από τις 12.000 ευρώ στις 6.000 ή 8.000 ευρώ. Από τη μείωση αυτή θα εξαιρεθούν οι συνταξιούχοι, για τους οποίους θα εξακολουθήσει να ισχύει το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ, ενώ υπάρχουν σκέψεις η μείωση του αφορολογήτου να εφαρμοστεί μόνο για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Η μείωση του αφορολογήτου θα ισχύ­σει για τα φετινά εισοδήματα που θα δηλωθούν στην εφορία το 2012.

2 Η εξίσωση των φόρων στο πετρέ­λαιο θέρμανσης και κίνησης. Το μέτρο θα τεθεί σε εφαρμογή από τον Οκτώβριο του 2011 και θα συνοδευ­τεί με τη χορήγηση επιδόματος στις οικονομικά ασθενέστερες τάξεις, αλ­λά και τη μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης του πετρελαίου κίνη­σης, ώστε να μετριαστεί η μεγάλη επι­βάρυνση που θα υποστούν τα νοικο­κυριά από το ακριβότερο πετρέλαιο θέρμανσης. Ο ειδικός φόρος στο πετρέλαιο κίνησης εξετάζεται να μειωθεί από τα 412 ευρώ ανά χιλιόλιτρο στα 340 ευρώ ανά χιλιόλιτρο. Σε μία τέτοια περί­πτωση η τιμή του πετρελαίου θέρμαν­σης θα διαμορφωθεί στα 1,30 ευρώ ανά λίτρο.

3 Η αύξηση κατά 1 0% τ ων τελών κυκλοφορίας του 2012.

4 Η επιβολή ειδικού φόρου κατανά­λωσης στο φυσικό αέριο.

5 Η επιβολή ειδικού φόρου κατανά­λωσης στα μη αλκοολούχα ποτά (αναψυκτικά, χυμούς και εμφιαλωμέ­νο νερό).

6 Η επιβολή ετήσιας εισφοράς στα σκάφη αναψυχής, έκτακτη εισφο­ρά στα ακίνητα, τα πολυτελή αυτοκί­νητα και ρύθμιση «τακτοποίησης» για τις αδήλωτες πισίνες.

7 Η κατάργηση φοροαπαλλαγών με εισοδηματικά και περιουσια­κά κριτήρια.

Εργασιακός εφιάλτης

Τα μέτρα βεβαίως περιλαμβάνουν την πλήρη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, πράγμα που θα επιτρέψει στους εργοδότες να κάνουν… πάρ­τι. Προσλήψεις με μισθό 500 ευρώ, ελαστικό οράριο χωρίς την πληρωμή υπερωριών και απολύσεις χωρίς πε­ριοριστικούς όρους. Εκ περιτροπής εργασία, που μπορεί να οδηγήσει στο να δουλεύει κάποιος μόλις δύο μέρες την εβδομάδα και άρα να πληρώνεται για εργασία οκτώ ημερών τον μήνα με απολαβές που μπορεί να είναι κατώ­τερες των 500 ευρώ!

Οι νέες εξελίξεις και δεσμεύσεις που θα ανάβει να «πουλήσει» ο Γιώρ­γος Παπανδρέου στον ελληνικό λαό φέρνουν στη μνήμη τη δέσμευση του πρωθυπουργού για «ανάπτυξη, ανά­πτυξη, ανάπτυξη». Αλήθεια, πού, μέ­σα σ’ όλα αυτά, υπάρχει η προοπτική ή έστω ένα μέτρο για ανάπτυξη;

«Στον αέρα» το οικονομικό επιτελείο

Οι νέες διαρροές για επικείμενο ανασχη­ματισμό αναφέρουν – ανοικτά πλέον – ότι ακόμη και η τρόικα δεν επιθυμεί να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου. Είναι αλήθεια ότι ο πρωθυ­πουργός συνεχίζει τα τηλέφωνα για αντικα­τάστασή του.

Ωστόσο διερωτάται κανείς, ύστερα από αυ­τές τις δεσμεύσεις και αυτή την πολιτική, η οποία συγκαλύπτει τις τραγικές αστοχίες του υπουργού Οικονομικών, τι θα μπορέσει να αλλάξει ο επόμενος υπουργός. Διότι, και επισήμως πλέον, έχουμε μπει στον φαύλο κύκλο ύφεσης, νέων δανείων και μνημονίων, ύφε­σης και εκχώρησης της αρμοδιότητας άσκη­σης της οικονομικής πολιτικής. Ο Παπακωνσταντίνου έπρεπε να αντικατασταθεί πολύ νωρίτερα. Πριν από έναν χρόνο.

♦ Όταν διαφάνηκε ότι διαπραγματεύτηκε(;) το αρχικό μνημόνιο δίνοντας λάθος στοι­χεία και δεδομένα.

♦ Όταν επέμεινε ότι τα νούμερα βγαίνουν, ενώ δεν έβγαιναν.

♦ Όταν επέμεινε ότι η δύσκολη χρονιά ήταν το 2010 και ότι από το 2011 θα επιστρέφαμε στην ανάπτυξη.

♦ Όταν επέμεινε ότι δεν θα έρθουν νέα μέ­τρα και τα μέτρα έρχονταν ανά τρίμηνο.

♦ Όταν επέμεινε ότι το έλλειμμα μειώνεται και ότι πετυχαίνουμε τους στόχους του μνη­μονίου σε έσοδα και δαπάνες, ενώ συνέβαι­νε ακριβώς το αντίθετο, για έναν ολόκληρο χρόνο.

♦ Όταν έλεγε ότι θα πατάξει τη φοροδια­φυγή, ενώ στην πραγματικότητα δεν έκανε απολύτως τίποτα για να σταματήσει τις εκροές δισεκατομμυρίων ευρώ από μεγαλο καταθέτες σε τράπεζες του εξωτερικού.

♦ Όταν επέμενε ότι μπορούσε να διαχειρι­στεί τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα και τους δανειστές, αλλά στην πραγματικότητα τους είχε παραδώσει εν λευκώ τις εξελίξεις, κα­θώς του έλειπε πείρα και έμπειροι συνεργάτες.

♦ Όταν επέμενε ότι το δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο, αγνοώντας όλες τις μελέτες που έλε­γαν ακριβώς το αντίθετο.

♦ Όταν έλεγε ότι η ύφεση είναι παροδική και ότι θα γυρίσουμε σε ανάπτυξη το τρίτο τρί­μηνο του 2011!

♦ Όταν δήλωνε ότι το Δημόσιο θα κατεβά­σει ρολά στις 14 Ιουλίου για να εκβιάσει το Υπουργικό Συμβούλιο, προκαλώντας πανικό στις αγορές και τους καταθέτες, ενώ ήξερε ότι η πέμπτη δόση δεν κινδύνευε ουσιαστικά ούτε η συναίνεση με τη Ν.Δ. ήταν προαπαιτούμενο.

Είναι τόσο πολλές οι γκάφες και τα λάθη του υπουργού Οικονομικών! Όμως ο ίδιος εξακολουθεί να δηλώνει επισήμως ότι δεν υπήρχε άλλος δρόμος από την πολιτική που άσκησε. Ξεχνάει προφανώς ότι σε εμπιστευτικά σημει­ώματα προς τον πρωθυπουργό οι φίλοι του στο ΔΝΤ συνέστησαν την άμεση αντικατάστα­σή του από τον Φεβρουάριο.

Η δήλωση της Κριστίν Λαγκάρντ περί πο­λιτικής κόπωσης στην Ελλάδα δεν πρέπει να περάσει καθόλου, μα καθόλου απαρατήρητη. Ως υποψήφια για τη θέση του επικεφαλής του ΔΝΤ, υιοθέτησε τη γραμμή ότι πρέπει να υπάρ­ξουν αλλαγές στην Ελλάδα. Γι’ αυτούς το λιγό­τερο που πρέπει να κάνει ο Παπανδρέου είναι ένας σαρωτικός ανασχηματισμός ή κυβέρνηση συμμετοχής με όσα κόμματα θέλουν. Να σας θυμίσουμε ότι στις βαλίτσες του είχε ανάλογο σχέδιο ο Στρος – Καν και επρόκειτο να το συζη­τήσει με τη Μέρκελ. Πρόλαβε όμως η… καμαρι­έρα και μπήκε στο δωμάτιο.