Συνέντευξη στη Δώρα Αμαραντίδου

Η καλοκαιρινή Αθήνα βράζει… από την ασφυκτική οικονομική πολιτική και τις μαζικές διαδηλώσεις.

Συνέντευξη στη Δώρα Αμαραντίδου

Η καλοκαιρινή Αθήνα βράζει… από την ασφυκτική οικονομική πολιτική και τις μαζικές διαδηλώσεις. Είναι μεσημέρι και είμαστε εγκλωβισμένοι στο αυτοκίνητο επί της Πειραιώς, έχοντας στα αυτιά μας τη φωνή ενός οικονομικού συντάκτη, που αναλύει τα φορολογικά χαράτσια στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου. Μετά από αρκετή ώρα φτάνουμε στον Κεραμεικό, όπου συναντάμε τη Δήμητρα Γαλάνη, στο σπίτι της. Αμέσως εισπράττουμε μια ήρεμη αύρα και το χάδι δυο χαρούμενων σκυλιών. Αποκτούμε συναισθηματική εξισορρόπηση, που όμως σε πολύ λίγο χρόνο μετατρέπεται σε εγρήγορση. Όταν μιλάς με τη Δήμητρα Γαλάνη δεν παίρνεις «ευκολομάσητες» απαντήσεις ούτε για την Τέχνη, ούτε για τη ζωή μας, έτσι όπως την έχουμε δομήσει τα τελευταία 30 χρόνια. Αφορμή για τη συνέντευξη στάθηκαν οι μουσικές συναντήσεις της με τον Vassiliko, ωστόσο, πριν πει οτιδήποτε για τις καλλιτεχνικές ασχολίες της, δεν μπορούμε παρά να μιλήσουμε πρωτίστως για τη δεινή κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει.

Όλο και περισσότεροι πλέον αγανακτούν για το παρόν, απελπίζονται και φοβούνται για το εγγύς μέλλον. Ποιο είναι το πρώτο βήμα που νομίζετε ότι πρέπει να κάνουμε ώστε να βρούμε μια προοπτική; Να επαναπροσδιορίσουμε τον εαυτό μας μέσα στη κοινωνία ώστε να μπορέσουμε να έρθουμε πιο κοντά στην πραγματικότητα. Έτσι κι αλλιώς εδώ και πάρα πολλά χρόνια ζούμε σε μια αρρωστημένη ψευδαίσθηση. Πρέπει να ξεπεράσουμε αυτή την παρατεταμένη «εφηβεία», να λειτουργήσουμε σαν ενήλικοι και επιτέλους να φύγουμε από …τη μαμά μας και τον μπαμπά μας που, δυστυχώς, είναι για μας το ελληνικό κράτος. Πρέπει επί τέλους να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας.

Που προφανώς ήταν κακός γονιός για τον ελληνικό λαό… Βεβαίως! Και πάρα πολύ μάλιστα, διότι αυτό το κράτος μας έκανε μόνο  εξαρτημένους και τελικά ανάπηρους. «Εξαγόρασε» την αγάπη μας και την υποστήριξή μας με τον πιο χυδαίο τρόπο με ψευτιές και διγλωσσίες και αυτή τη στιγμή που οι κυβερνώντες τα ‘χουν βρει μπαστούνια, μας ζητάνε, με αναίσχυντο τρόπο, να  δώσουμε πίσω ό, τι αλόγιστα και χωρίς ίχνος προοπτικής είχαν μοιράσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Και όχι μόνο αυτά. Μας ζητάνε να πληρώσουμε και ό,τι φάγανε και οι ίδιοι κάνοντας κανονικό πλιάτσικο όλα αυτά τα χρόνια. Εδώ είμαστε λοιπόν, μπροστά στη στιγμή της αλήθειας. Πολλά από αυτά τα πρόσωπα θα αλλάξουν. Θα αντέξουν κάποιοι που δεν έχασαν την αξιοπιστία τους. Η δικαιοσύνη δυστυχώς πάντα αργεί. Η μεγαλύτερη όμως τιμωρία είναι η απαξίωση και η κοινωνική αποπομπή. Η πολιτική πρέπει να ξαναβρεί το κύρος της μέσα από τα κατάλληλα πρόσωπα που σίγουρα υπάρχουν και που πρέπει να αναδειχθούν. Και αυτό θα γίνει αλλά θέλει χρόνο….

Μπορεί να αλλάξει η πορεία μας προς τη σωστή κατεύθυνση με μαζικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στο Σύνταγμα είτε ακόμα και με προπηλακισμούς βουλευτών; Ο καθρέφτης μας, που είναι η Βουλή, δεν θα αλλάξει με τη βία. Θα αλλάξει όταν εμείς αλλάξουμε, με υπομονή, επιμονή και διαύγεια. Αυτοί που μας εκπροσωπούν δεν θα φύγουν, επειδή είμαστε έξω απ’ τη Βουλή και τους λέμε να φύγουν, μουντζώνοντας τους. Θα φύγουν γιατί θα τους αναγκάσουμε, απαιτώντας σοβαρή διακυβέρνηση, αξιοπιστία, διαφανή πολιτικό λόγο και  πυγμή. Σίγουρα, αυτό που συμβαίνει στη πλατεία έχει ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Ξυπνάει τη συλλογική συνείδηση, εκτονώνει το θυμό και τη ντροπή μας και ζωντανεύει τον πολιτικό διάλογο. Αυτό το μέγα πλήθος μπορεί να είναι εντυπωσιακό αλλά δεν ξέρω αν είναι αποτελεσματικό. Για μένα πάντως αν κάποιοι δικαιούνται στον απόλυτο βαθμό να είναι όχι απλά αγανακτισμένοι αλλά απελπισμένοι είναι οι γενιές των νέων παιδιών, που χωρίς να έχουν καμία ευθύνη γι’ αυτή τη κατάσταση, βρίσκονται στο απόλυτο τίποτα και αντί για μέλλον και ελπίδα, έχουν μπροστά τους ένα κενό. Αυτές τις φωνές ακούω εγώ στο Σύνταγμα…..

Στο σημείο που βρισκόμαστε ποια μπορεί να είναι η πολιτική λύση; Νομίζω ότι κάτω από τις παρούσες συνθήκες η λύση είναι μία: Μια ευρύτατη συναίνεση και η σωστή λειτουργία της δικαιοσύνης ώστε να αποδοθούν όσο γίνεται τα του Καίσαρος τω Καίσαρι. Αυτό πιστεύω ότι θα μετριάσει την οργή και τον πανικό του κόσμου, ώστε να μπορέσουμε να κάτσουμε και σκεφτούμε ποιό θα είναι το επόμενο βήμα μας. Διότι με την οργή, τη βία και τον πανικό δεν θα πάμε μπροστά. Καλλιεργείται ένας «κανιβαλισμός» και κάνουμε λάθη τα οποία θα έχουν τραγικές συνέπειες για μας. Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει ένας κοινός τόπος συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων (έστω και μέσα από μεγάλες διαφορές) όταν βλέπουμε να καταρρέει η χώρα. Όσο δεν συμβαίνει αυτό στον πολιτικό κόσμο για μένα σημαίνει ότι όλοι είναι συνένοχοι. Ξέρουμε πια όλοι ότι οι δανειστές μας, παίζουν ένα άθλιο παιχνίδι εις βάρος μας. Όμως εμείς πρέπει να δούμε το σπίτι μας και να φτιάξουμε ένα πολιτικό σύστημα για το οποίο δεν θα ντρεπόμαστε.

Για να έρθουμε στον Πολιτισμό, ο οποίος επίσης βάλλεται μέσα στο γενικότερο ασταθές περιβάλλον. Ποια είναι η γνώμη σας για το φετινό πρόγραμμα του Ελληνικού Φεστιβάλ; Σε πολιτιστικό επίπεδο αυτή τη περίοδο όλη η Ελλάδα θα έπρεπε να χτυπάει στη καρδιά του Ελληνικού Φεστιβάλ και να μην ¨παίζεται¨ τίποτε άλλο στα περίφημα ΜΜΕ παρά μόνο ότι αφορά αυτά τα δρώμενα. Αυτό έπρεπε να συμβαίνει κάθε χρόνο. Διότι στο πλαίσιο αυτού του Φεστιβάλ μπορούμε να βλέπουμε ό,τι καλύτερο  υπάρχει αυτή τη στιγμή στον κόσμο, με ένα πολύ προσιτό εισιτήριο. Εντούτοις, πηγαίνοντας τακτικά σε διάφορες παραστάσεις στο Φεστιβάλ, έχει μεν πολύ κόσμο (οι περισσότερες παραστάσεις είναι sold out) αλλά βλέπω σχεδόν γνώριμες φυσιογνωμίες…

Μήπως το Ελληνικό Φεστιβάλ έχει ένα συγκεκριμένο κοινό επειδή έχει ελιτίστικο πολιτιστικό χαρακτήρα; Μα τι λέμε τώρα! Ό,τι έχει τέχνη είναι ελιτίστικο; Κάποια στιγμή πρέπει να τελειώσουμε με αυτά τα στερεότυπα στην Ελλάδα. Η τέχνη δεν είναι φτιαγμένη για κάποιες ελίτ. Είναι πανανθρώπινη και απευθύνεται σε όλους γιατί απευθύνεται κατ’ ευθείαν στη ψυχή. Απλά μια στοιχειώδης παιδεία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι κάποιος «ανοικτός» ώστε να δεχτεί  τη πληροφορία και τα αισθήματα που σου δημιουργούνται παρακολουθώντας την. Ας το πάρουμε απόφαση. Αν δεν υπάρχει παιδεία και πολιτισμός, δεν υπάρχει τί-πο-τα. Δεν υπάρχει κοινωνία. Δεν μπορεί να σταθεί τίποτα χωρίς αυτά.

Και τι έχετε να πείτε για τους καλλιτέχνες που ζούσαν από κρατικές επιχορηγήσεις και τους κόβονται; Ναι στην επιχορήγηση στον πειραματισμό και στην καλλιτεχνική έκφραση αλλά για να παραχθεί σημαντικό έργο που θα φέρει πίσω αυτό το χρήμα για να το «ανακυκλώσει» στην επόμενη παραγωγή. Η επιχορήγηση δεν έχει κανένα αποτέλεσμα χωρίς την ανάλογη στρατηγική που απαιτείται ώστε το έργο να προωθηθεί σε όλον τον κόσμο και έτσι να φέρει πίσω τα χρήματα που δόθηκαν. Θέλει σωστές επιλογές και τις κατάλληλες διακρίσεις το θέμα των επιχορηγήσεων. Αλλιώς είναι στείρες και δημιουργούν για άλλη μια φορά κρατικοδίαιτη τέχνη άρα και καλλιτέχνες…

Να πάμε τώρα σε ένα άλλο μεγάλο θέμα που ταλανίζει τους δημιουργούς και τους ερμηνευτές, αυτό των πνευματικών δικαιωμάτων τους. Γιατί υπάρχει τόση μεγάλη κόντρα ανάμεσα στους δικαιούχους και στους χρήστες; Η Τέχνη μπορεί να συντηρηθεί από το ίδιο της το δικαίωμα, αν αυτό δεν καταστρατηγείται και δεν κλέβεται με τον πιο ανενδοίαστο τρόπο, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα. Αναγκαζόμαστε να κάνουμε χιλιάδες δικαστήρια το χρόνο, επειδή ορισμένοι θέλουν να κάνουν τα κορόιδα απέναντι σ’ αυτό το παγκόσμια κατοχυρωμένο  δικαίωμα και δεν καταβάλουν τα απαιτούμενα ποσά στους δικαιούχους δημιουργούς, ερμηνευτές και παραγωγούς του καλλιτεχνικού αποτελέσματος. Υπάρχουν δυστυχώς επιχειρήσεις (ευτυχώς όλο και πιο λίγες) που προσπαθούν να αποφύγουν αυτή τους την υποχρέωση θολώνοντας το τοπίο μέσα από ένα ορυμαγδό παραπληροφόρησης. Αυτό είναι ντροπή και εκθέτει και όλες τις άλλες επιχειρήσεις που είναι συνεπείς και κάνουν σωστά τη δουλειά τους καταβάλλοντας τα νόμιμα.

Και πώς επιδιώκετε οι δημιουργοί να διασφαλίσετε την πνευματική σας ιδιοκτησία στο ίντερνετ; Κατ’ αρχήν να ξεκαθαρίσω εδώ ότι δεν υπάρχει –νομίζω- καλλιτέχνης στον κόσμο που να θέλει να καταστρατηγηθεί η ελεύθερη διακίνηση ιδεών και πολιτιστικών αγαθών  στο διαδίκτυο. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι οι μεγάλοι πάροχοι δεν θα καταβάλλουν τα νόμιμα δικαιώματα. Σε διεθνές λοιπόν επίπεδο γίνονται διεργασίες  για να βρεθούν οι λύσεις  και πιστεύω ότι πολύ σύντομα θα βρεθούν ώστε και τα πνευματικά δικαιώματα να προστατεύονται και η πρόσβαση στα πνευματικά έργα να είναι εύκολη.

Μιλήστε μου, τώρα,  για το περιεχόμενο των συναυλιών σας με τον Vassiliko. Πάντα εκτιμούσα τη δουλειά του Βασιλικού είτε σαν Raining Pleasure είτε μόνος του. Έχουμε κοινούς κώδικες έστω κι αν ανήκουμε σε διαφορετικές γενιές. Μέσα από ένα καθαρά μουσικό διάλογο θα καθρεφτίσουμε τραγούδια, αισθήματα, ήχους, ρυθμούς απ’ όλο τον κόσμο σε ένα πρόγραμμα που είναι φτιαγμένο από πολύτιμα υλικά: Από τραγούδια που επειδή είναι σημαντικά, αντέχουν στο χρόνο. Αυτό που αλλάζει είναι οι ενορχηστρώσεις και η όλη αφήγηση. Συντροφιά με μια εξαιρετική ομάδα μουσικών και τεχνικών κατορθώνουμε να έχουμε ένα αποτέλεσμα που μας κάνει ευτυχισμένους και περήφανους μουσικά.

Γιατί έχετε λίγους σταθμούς στην περιοδεία σας; Επιλέξαμε με αυστηρά κριτήρια τους χώρους που θα παίξουμε, οι οποίοι είναι μικρά θέατρα ακριβώς με την πρόθεση να έρθει ο κόσμος να ακούσει κάτι διαφορετικό σε διαφορετικές συνθήκες.

Και κάτι για το τέλος, που αν αληθεύει, θα χαροποιήσει πολύ κόσμο: Ισχύει ότι θα τραγουδήσετε μαζί με τη Χαρούλα Αλεξίου το χειμώνα; Με τη Χάρις  Αλεξίου μας συνδέει μια πολύ βαθιά φιλία και σχέση πολλών χρόνων. Έχουμε «ξαναμιλήσει» πάνω στη σκηνή, όπως μιλάμε και στη ζωή μας. Νομίζω, λοιπόν, ότι οφείλουμε να κάνουμε ξανά μία μουσική συνάντηση. Το οφείλουμε στους εαυτούς μας αλλά και στον κόσμο. Έχουμε πει να είμαστε μαζί, λοιπόν, από τον καινούργιο χρόνο σε μια σειρά παραστάσεων. Είναι κάτι που το περιμένω με μεγάλη χαρά και ήδη δουλεύουμε πάνω σε αυτό.

INFO: Η Δήμητρα Γαλάνη και ο Vassilikos δίνουν συναυλίες στα εξής μέρη: Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου (15-16/7), Καβάλα (18/7), Θάσο (20/7), Ρόδο (03/8), Ελευσίνα (28/8), Πάτρα (05/9), Βεάκειο Θέατρο Πειραιά (15/9).