search
ΠΕΜΠΤΗ 28.03.2024 15:14
MENU CLOSE

Ο Ερντογάν βλέπει… φαντάσματα – Μεγαλύτερος πονοκέφαλος η νομισματική κρίση

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2024
7-6-2018
12.06.2018 04:16
Ο Ερντογάν ζητά άμεσα σύνοδο της Ευρωπαικής Ένωσης με την Τουρκία  - Media
 
Οκτώ ληστές, οργανωμένοι στην εντέλεια, κλείνονται στο νομισματοκοπείο της Μαδρίτης κρατώντας ομήρους το προσωπικό και μια ομάδα επισκεπτών μαθητών με σκοπό να παραμείνουν για 11 μέρες, ώστε να μπορέσουν να τυπώσουν 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Φορούν μάσκες που απεικονίζουν τον ζωγράφο Σαλβαδόρ Νταλί και χρησιμοποιούν ονόματα πόλεων για ψευδώνυμα, όπως Τόκιο ή Βερολίνο.
 
Η Μαδρίτη μπορεί να είναι στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων με την πτώση του Ραχόι που άγχωσε τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, αλλά, όπως και να έχει, Άγκυρα, Κωνσταντινούπολη, Προύσα, Άδανα, Σαμψούντα ή κάποια άλλη τουρκική πόλη, ως όνομα πρωταγωνιστή, δεν υπάρχει στο σίριαλ. Οι λέξεις «Τουρκία» ή «τουρκική λίρα» δεν αναφέρονται σε κανένα σημείο του καθηλωτικού ισπανικού σίριαλ «La Casa De Papel», της ξενόγλωσσης σειράς με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση που είχε ποτέ το Netflix. Γενικώς, οι ευφυείς εμπνευστές της σειράς δεν είχαν πουθενά στο μυαλό τους την Τουρκία.
 
Όσο, όμως, πλησιάζει η ημερομηνία των τουρκικών εκλογών τόσο περισσότερη δουλειά έχουν οι κάθε είδους «συνωμοσιολόγοι» της γειτονικής χώρας, που έβαλαν στο στόχαστρο ακόμα και το δημοφιλές σίριαλ εντάσσοντάς το στην… προσπάθεια αποκάλυψης των σκοτεινών δυνάμεων που ευθύνονται για την κατάρρευση του νομίσματος της χώρας, το οποίο έχει χάσει το 20% της αξίας του τους τελευταίους έξι μήνες.
 
Ο ίδιος ο Ερντογάν δεν χάνει ευκαιρία να δηλώσει ότι η κατρακύλα της τουρκικής λίρας δεν αποτελεί παρά αποτέλεσμα των κακόβουλων παιχνιδιών ξένων οικονομικών δυνάμεων: «Αδελφοί μου που έχετε δολάρια ή ευρώ κάτω από το μαξιλάρι σας, πηγαίνετε να μετατρέψετε τα χρήματά σας σε λίρες. Μαζί θα εμποδίσουμε αυτή τη σκευωρία» είπε σε προεκλογική συγκέντρωση πριν από λίγες μέρες.
Έριξε κι άλλη βόμβα: ανακοίνωσε ότι, αν κερδίσει τις εκλογές, θα θέσει υπό κρατικό έλεγχο ακόμα και την ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας. Για να κόβει το νομισματοκοπείο όσες υποτιμημένες λίρες θέλει ο σουλτάνος!
 
Βλέπουν… φαντάσματα
Η τελευταία θεωρία συνωμοσίας που κυκλοφόρησε στην Τουρκία είναι ίσως από τις πιο ξεκαρδιστικές. Οι «ειδικοί» ανακάλυψαν ένα καινούργιο «σχέδιο δολοπλοκίας» σε παραγωγή του… Netflix. Στις αρχές Απριλίου, λίγες μέρες αφότου το Netflix κυκλοφόρησε το καινούργιο τρέιλερ για τη σειρά «Casa De Papel», κάποιοι φιλοκυβερνητικοί δημοσιογράφοι συμπέραναν ότι «το βίντεο περιέχει υποσυνείδητα μηνύματα» που στόχο έχουν να προκαλέσουν «ένα οικονομικό πραξικόπημα, πολιτικές δολοφονίες, ένα κύμα τρομοκρατικών επιθέσεων ή ένα καινούργιο σχέδιο προδοσίας που θα περιλαμβάνει όλα τα προηγούμενα».
 
Σύμφωνα με τον «Economist» ένας πρώην δήμαρχος της Άγκυρας συνέδεσε το μουσικό θέμα της εν λόγω σειράς με τις διαδηλώσεις που συγκλόνισαν την Τουρκία το 2013 και ζητάει από τις αρχές να ερευνήσουν το θέμα. Λίγες εβδομάδες μετά ένας άλλος «ειδικός» απεφάνθη ότι το «Casa de Papel» ευθύνεται για έναν άσχημο καυγά σε ποδοσφαιρικό ντέρμπι της Κωνσταντινούπολης, γεγονός που ερμηνεύτηκε ως βέβαιο σημάδι ότι ξένες δυνάμεις υποκινούν τη δημιουργία χάους ενόψει των κοινοβουλευτικών και προεδρικών εκλογών που θα γίνουν στις 24 Ιουνίου.
 
Στο στόχαστρο και το Netflix
Προς το παρόν φυσικά η κυβέρνηση του Ερντογάν δεν έχει κινηθεί κατά του Netflix. Όμως φρόντισε να αποκτήσει τη δικαιοδοσία να μπορεί να το κάνει και αυτό! Επειδή η κυβέρνηση Ερντογάν φρόντισε να στρώσει τον δρόμο για να λογοκρίνει και το Ίντερνετ, όπως αναφέρει ο «Economist». Με έναν νόμο που πέρασε το κοινοβούλιο στα τέλη Μαρτίου, όλες οι streaming και digital υπηρεσίες, εγχώριες και αλλοδαπές, θα πρέπει να καταγραφούν στην τουρκική τηλεοπτική ελεγκτική Αρχή, την RTUK (το τουρκικό ΕΣΡ δηλαδή) και να υπόκεινται στους ίδιους κανόνες με τους τηλεοπτικούς φορείς.
 
Η RTUK έχει τη δικαιοδοσία να επιβάλλει πρόστιμα, να ανακαλεί άδειες λειτουργίας, να λογοκρίνει, να εξαναγκάζει τους παρόχους να αποσύρουν ή να λογοκρίνουν περιεχόμενο και να ζητά από τα δικαστήρια να μπλοκάρουν την πρόσβαση σε όσους δεν συμμορφώνονται.
Το ρίσκο είναι μεγάλο, αφού η Τουρκία έχει ήδη βεβαρημένο παρελθόν. Διάφορες τηλεοπτικές σειρές έχουν επανειλημμένα φάει μεγάλα πρόστιμα λόγω «άσεμνου» περιεχομένου. Πολύ συχνά, τα τσιγάρα ή τα ποτά, όταν εμφανίζονται επί της οθόνης, είναι καλυμμένα με θολά pixels ή αντικαθίστανται με εικόνες λουλουδιών.
 
Οι αρχές σποραδικά μπλοκάρουν την πρόσβαση στο Twitter, το Facebook και το YouTube επικαλούμενες λόγους εθνικής ασφαλείας. Η Wikipedia είναι μπλοκαρισμένη πάνω από έναν χρόνο, από τις 29 Απριλίου 2017, επειδή αρνήθηκε να αποσύρει αναρτήσεις που έκαναν λόγο για τουρκική υποστήριξη σε τζιχαντιστές στη Συρία.
 
Το «Casa de Papel» είναι, μάλλον, ασφαλές. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος επικρέμεται πάνω από τις τουρκικές ειδησεογραφικές online πλατφόρμες. Αυτό που κυρίως ενδιαφέρει τον Ερντογάν είναι να μπλοκάρει, όταν δεν μπορεί απολύτως να τις ελέγχει, τις ειδήσεις. Οι ιντερνετικές πλατφόρμες ειδήσεων γνωρίζουν άνθηση στην Τουρκία, καθώς αποτελούν τη μοναδική εναλλακτική μορφή ενημέρωσης. Ο υπόλοιπος Τύπος και τα ΜΜΕ προσφέρουν την ίδια χλιαρή, φιλοκυβερνητική κάλυψη από τη στιγμή που ο Ερντογάν έθεσε όλο τον Τύπο στην Τουρκία υπό τον έλεγχό του.
Τώρα όμως ακόμα και αυτές οι online ειδησεογραφικές πλατφόρμες περνάνε υπό την εποπτεία της RTUK. Αφότου «ξεδόντιασε» όλα τα συμβατικά μέσα, εφημερίδες, ραδιόφωνα και τηλεοπτικά κανάλια, ο σουλτάνος βάζει λουρί και στο Ίντερνετ.
 
Δύσκολη παρτίδα οι εκλογές
Παρά τον απόλυτο έλεγχο της τουρκικής κυβέρνησης στην τουρκική κοινωνία, τους θεσμούς, τη δικαστική εξουσία και τον Τύπο, η πραγματικότητα υποδεικνύει ότι η νίκη στις εκλογές δεν εξελίσσεται σε αυτονόητα εύκολη παρτίδα για τον Ερντογάν. Και γι’ αυτό δείχνει όλο και πιο ανασφαλής και καχύποπτος, κάνοντας ακραίες κινήσεις.
Ο Πρόεδρος απολαμβάνει φανατική υποστήριξη από τη θρησκευόμενη εκλογική του βάση, τον έμμεσο πλήρη έλεγχο σε όλα τα μεγάλα ΜΜΕ και έκτακτες εξουσίες που του επιτρέπουν να κυβερνά με διατάγματα, να φυλακίζει όσους επικριτές του επιθυμεί και να βουλώνει τα στόματα των υπολοίπων.
 
Η αντιπολίτευση
Στο δεύτερο μεγαλύτερο αντιπολιτευόμενο κόμμα στη Βουλή, το φιλοκουρδικό HDP, έχει στην ουσία απαγορευτεί οποιαδήποτε παρουσία στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Ο υποψήφιός του για την προεδρία, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, έχει συλληφθεί από το 2016 με κατηγορίες περί τρομοκρατίας και κάνει προεκλογική καμπάνια μέσα από το κελί της φυλακής. Όταν ο Ερντογάν ανακοίνωσε τις πρόωρες και, πρώτη φορά, διπλές εκλογές οι αντίπαλοί του ήταν πρακτικά ανύπαρκτοι. Όμως το τελευταίο διάστημα δείχνουν να έχουν βρει ρυθμό και, κυρίως, να έχουν βρει τους σωστούς υποψηφίους.
 
1. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) κατεβάζει ως υποψήφιο για την προεδρία τον Μουχαρέμ Ιντσέ, αρκετά δημοφιλή και ένας από τους λίγους κοσμικούς πολιτικούς στην Τουρκία που έχουν απήχηση και στους θρησκευόμενους ψηφοφόρους. Ο Ιντσέ, προερχόμενος από μια συντηρητική οικογένεια, προσεύχεται τακτικά, υποστηρίζει το δικαίωμα των γυναικών δημοσίων υπαλλήλων να φορούν τη μαντίλα, αλλά που και που πίνει και κανένα ποτηράκι.
 
2. Η Μεράλ Ακσενέρ, βετεράνος του εθνικισμού και πρώην υπ. Εσωτερικών, κατάφερε να οδηγήσει τον εαυτό της και το κόμμα της, το Iyi («Καλό Κόμμα»), από την αφάνεια στην κεντρική πολιτική σκηνή. Το Iyi της Ακσενέρ υπολογίζεται ότι θα πάρει αρκετά πάνω από 10%, θεαματικό αποτέλεσμα για ένα κόμμα που ιδρύθηκε λιγότερο από έναν χρόνο πριν. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δίνουν στην ίδια την Ακσενέρ ποσοστό έως και 20% στον πρώτο γύρο για τις προεδρικές.
 
3. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν διψήφια ποσοστά και για τον Ντεμιρτάς, όχι άσχημα για έναν πολιτικό που μπορεί να επικοινωνεί με τον έξω κόσμο μόνο μέσω δικηγόρων και κάποιων λογαριασμών κοινωνικής δικτύωσης.
 
Νωρίτερα μέσα στη χρονιά το AKP του Ερντογάν σχημάτισε έναν εκλογικό συνασπισμό με το εθνικιστικό – ακροδεξιό MHP, του οποίου ο αρχηγός επί χρόνια αποκαλούσε τον Ερντογάν δικτάτορα, αλλά ξαφνικά άλλαξε άποψη με αντάλλαγμα τη στήριξη σε μια υπόθεση εσωτερικής διαμάχης. Η αντιπολίτευση απάντησε κοπιάροντας την τακτική των συμμαχιών. Λίγο μετά την εξαγγελία των πρόωρων εκλογών από τον Ερντογάν, τα κόμματα CHP, Iyi, SP και το μικρό Δημοκρατικό Κόμμα έκαναν τη δική τους συμμαχία. Επιπρόσθετα, οι δύο βασικοί υποψήφιοι της αντιπολίτευσης δεσμεύτηκαν ότι θα στηρίξουν ο ένας τον άλλο στον β’ γύρο απέναντι στον Ερντογάν, εφόσον φυσικά ο σουλτάνος δεν κερδίσει από τον πρώτο.
Η συνεργασία των κομμάτων της αντιπολίτευσης παρουσιάζει τις δικές της πρωτοτυπίες. Η εικόνα του CHP (Ρεπουμπλικανικό Κόμμα), ενός κοσμικού κόμματος, σε συμμαχία με το SP, ένα κόμμα καθαρά ισλαμιστικό, θα έκανε σίγουρα τον Κεμάλ Ατατούρκ να γυρίζει μες στον τάφο του.
 
«Απελπισμένοι καιροί…»
Ωστόσο, όπως δήλωσε ο Τεμέλ Καραμολάογλου, ο αρχηγός του SP, οι απελπισμένοι καιροί απαιτούν απελπισμένα μέτρα. Επισημαίνει ότι πρόκειται για μια συμμαχία εξ ανάγκης, με σκοπό να διασωθεί ό,τι έχει απομείνει από τη δημοκρατία στην Τουρκία. Ο Καραμολάογλου δήλωσε ότι ο Ερντογάν και οι άνθρωποί του έχουν περισσότερα κοινά με έναν «συντεχνιακό» καπιταλισμό παρά με το πολιτικό Ισλάμ. Και προσέθεσε: «Δεν υπάρχει δικαιοσύνη. Ο διαχωρισμός των εξουσιών έχει εξαφανιστεί».
 
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν δεσμευτεί να απορρίψουν το νέο σύνταγμα του Ερντογάν που καταργεί το αξίωμα του πρωθυπουργού, μειώνει τον ελεγκτικό ρόλο του κοινοβουλίου και συγκεντρώνει όλες τις εξουσίες στα χέρια του Προέδρου. Ο Ιντσέ, ο υποψήφιος για την προεδρία του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), περιγράφει το σύνταγμα του Ερντογάν ως «καθεστώς του ενός ανδρός». Μαζί και με υποψηφίους άλλων κομμάτων υπόσχονται να λήξουν την αέναη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, που πρωτοεπιβλήθηκε λίγες μέρες μετά το επιχειρηθέν πραξικόπημα του Ιουλίου 2016 και πρακτικά χρησιμεύει ως κάλυψη για την αυταρχική κυβερνητική καταπίεση του Ερντογάν.
 
Ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος είναι η νομισματική κρίση
 
Ο Ερντογάν βλέπει περισσότερο αέρα στα πανιά της αντιπολίτευσης απ’ όσο αρχικά μπορεί να υπολόγιζε, όμως ο μεγαλύτερός του πονοκέφαλος είναι η νομισματική κρίση στην Τουρκία, η οποία εν πολλοίς οφείλεται στους δικούς του χειρισμούς. Ο Πρόεδρος επί μακρόν ασκούσε πιέσεις στην Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας ώστε να διατηρεί τα επιτόκια χαμηλά με σκοπό να συνεχίσει η ανάπτυξη της οικονομίας να τρέχει, κάτι που του εξασφάλιζε τεράστια απήχηση. Μόνο που το μεγάλο πιστωτικό πάρτι κατέληξε στο γκρέμισμα της λίρας, η αξία της οποίας έχει πέσει στο μισό έναντι του δολαρίου από το 2015.
 
Έπειτα από μια συνέντευξη του Ερντογάν τον Μάιο, όταν επανέλαβε την «πρωτότυπη» δική του οικονομική θεωρία ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν πληθωρισμό και υπονόησε ότι θα αναλάβει ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο στη νομισματική πολιτική της χώρας μετά τις εκλογές, η λίρα έχασε άλλο ένα 10% της αξίας της μέσα σε μια μόλις εβδομάδα. Σταθεροποιήθηκε κάπως μόνο όταν ο Ερντογάν, τρομαγμένος από την κατρακύλα, αναγκάστηκε εκ των πραγμάτων να επιτρέψει στην κεντρική τράπεζα να προχωρήσει σε μια αύξηση των επιτοκίων. Πολλές από τις τουρκικές ιδιωτικές εταιρίες με χρέη σε ξένα νομίσματα σήμερα βρίσκονται στο κατώφλι της χρεοκοπίας.
 
Αλλάζουν γνώμη οι αγορές
Οι αγορές ανέκαθεν προτιμούσαν τον Ερντογάν και το κόμμα του, παρά τον αυταρχισμό του και τις ανορθόδοξες οικονομικές του θεωρίες, από την κατακερματισμένη αντιπολίτευση. Τις τελευταίες εβδομάδες όμως δείχνουν να αλλάζουν γνώμη. Όταν πριν από λίγες μέρες ο Ερντογάν ανακοίνωσε ανοιχτά ότι θα θέσει υπό κρατικό έλεγχο την ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα της χώρας, οι επενδυτές άρχισαν να ψάχνουν από πού να φύγουν.
 
Ο επικεφαλής του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) Μαρσέλ Φράτσερ δήλωσε στην Deutsche Welle ότι η ανακοίνωση Ερντογάν περί άρσης της ανεξαρτησίας της τουρκικής Κεντρικής Τράπεζας «αποτελεί έναν από τους κεντρικούς λόγους για τη νομισματική κρίση της Τουρκίας». Και προειδοποίησε για κίνδυνο μεταφοράς των αποταμιεύσεων των Τούρκων στο εξωτερικό αλλά και για μετανάστευση πολλών Τούρκων εκτός χώρας ως συνέπειες μιας αποτυχημένης οικονομικής πολιτικής.
Για το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών είναι ο ίδιος ο Ερντογάν που φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τους μπελάδες της τουρκικής οικονομίας. Επί πολλά χρόνια η Τουρκία εισήγε περισσότερα απ’ ό,τι εξήγε. Ειδικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 και τις πολιτικές εκκαθαρίσεων του Ερντογάν (μαζικές συλλήψεις και απολύσεις) οι ξένοι επενδυτές άρχισαν να αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους.
 
Για τον ίδιο τον Ερντογάν η κατρακύλα της λίρας και το γεγονός ότι οι ξένοι επενδυτές γυρνάνε την πλάτη στη χώρα του δεν είναι παρά μια μεγάλη σκευωρία εναντίον της Τουρκίας και του Προέδρου της. Δεν είναι προφανώς τυχαίο σε μια χώρα να κυκλοφορούν ευρέως διάφορες ξεκαρδιστικές καταγγελίες συνωμοσιών, όταν ο ίδιος ο Πρόεδρός της καταφεύγει στις κορώνες περί σκευωριών διαφόρων «ξένων κέντρων».
 
Το δίχως άλλο, μέσα σε αυτούς τους σκοτεινούς «ξένους» του Ερντογάν συμπεριλαμβάνονται οι ΗΠΑ, που εξετάζουν την αποτροπή της πώλησης των μαχητικών F35 στην Τουρκία, όπως το «Π» εδώ και μήνες είχε γράψει ότι θα καταλήξει, αλλά και η Ευρώπη.
google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΕΜΠΤΗ 28.03.2024 15:12