Μια από τις συμπαθέστερες ιστορικές μορφές διανοούμενου – επαναστάτη ηγέτη αποτελεί το δίχως άλλο ο Λέον Τρότσκι. Μια ξεχωριστή, ευγενική φυσιογνωμία της Σοβιετικής Επανάστασης, που ήρθε σε ρήξη με την πολιτική του Ιωσήφ Στάλιν, πράγμα εξαιρετικά… παράτολμο. Η προσωπική περιπέτεια εξόντωσής του αρχίζει ουσιαστικά από τον Ιανουάριο του 1928, όταν εξορίζεται στην Αλμα – Άτα, για να εκδιωχτεί οριστικά από τη Σοβιετική Ένωση τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς.

Λεονάρδο Παδούρα
Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου
Εκδόσεις: Καστανιώτης
Σελ.: 685

Πριν καν ξεκινήσει τη μυθιστορηματική εξιστόρησή του, ο συγγραφέας παραθέτει το παρακάτω συγκλονιστικό απόσπασμα – ντοκουμέντο.

Λονδίνο, 22 Αυγούστου 1940 (ΤΑΣΣ): Το ραδιόφωνο του Λονδίνου μετέδωσε σήμερα το εξής: «Σε νοσοκομείο της Πόλης

του Μεξικού απεβίωσε ο Λέον Τρότσκι, εξαιτίας κατάγματος στο κρανίο που προκλήθηκε κατά την επίθεση την οποία

πραγματοποίησε χθες άτομο του πιο στενού περιβάλλοντός του».

Λεάνδρο Σάντσες Σαλασάρ: Αυτός δεν είχε υποπτευθεί κάτι;

Κρατούμενος: Όχι.

Λ.Σ.Σ.: Δεν σκεφτήκατε ότι είναι ένας ανυπεράσπιστος γέρος και ότι ο τρόπος που εσείς δρούσατε έδειχνε απόλυτη δειλία;

Κ.: Εγώ δεν σκεφτόμουν τίποτα.

Λ.Σ.Σ.: Από εκεί που αυτός τάιζε τα κουνέλια φύγατε περπατώντας. Για τι μιλούσατε;

Κ.: Δεν θυμάμαι αν βαδίζοντας μιλούσε ή όχι.

Λ.Σ.Σ.: Δεν σε είδε όταν πήρες το πιολέ;*

Κ.: Όχι.

Λ.Σ.Σ.: Αμέσως μόλις του κατάφερες το χτύπημα, τι έκανε αυτός ο κύριος;

Κ.: Αναπήδησε λες και είχε τρελαθεί, έβγαλε μια κραυγή τρελού, ο ήχος της κραυγής του είναι κάτι που θα το θυμάμαι σε όλη μου

τη ζωή.

Λ.Σ.Σ.: Για πες μου πώς έκανε, να δω.

Κ.: Α…α… α… αχ!… Αλλά πολύ δυνατά.

(Από την ανάκριση στην οποία ο συνταγματάρχης Λεάνδρο Σάντσες Σαλασάρ, επικεφαλής της μυστικής υπηρεσίας της

αστυνομίας της Πόλης του Μεξικού, υπέβαλε, τη νύχτα της Παρασκευής 23 και το ξημέρωμα του Σαββάτου 24 Αυγούστου 1940,

τον Ζακ Μορνάρ Βάντεντρις ή Φρανκ Τζάκσον, φερόμενο ως δολοφόνο του Λέον Τρότσκι).

*Ορειβατική σκαπάνη

Μια από τις συμπαθέστερες ιστορικές μορφές διανοούμενου – επαναστάτη ηγέτη αποτελεί το δίχως άλλο ο Λέον Τρότσκι. Μια ξεχωριστή, ευγενική φυσιογνωμία της Σοβιετικής Επανάστασης, που ήρθε σε ρήξη με την πολιτική του Ιωσήφ Στάλιν, πράγμα εξαιρετικά… παράτολμο. Η προσωπική περιπέτεια εξόντωσής του αρχίζει ουσιαστικά από τον Ιανουάριο του 1928, όταν εξορίζεται στην Αλμα – Άτα, για να εκδιωχτεί οριστικά από τη Σοβιετική Ένωση τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς. Η διαφωνία με το καθεστώς και τους εκφραστές του, όπως είναι (πλέον) γνωστό, δεν συνιστούσε φρόνιμη ιδέα. Ώσπου να καταλήξει στο Μεξικό, ο Τρότσκι περιπλανήθηκε στην Τουρκία, τη Γαλλία και τη Νορβηγία. Ενώ ήταν στο Μεξικό, καταδικάστηκε ερήμην για προδοσία στις περίφημες Δίκες της Μόσχας, που διήρκεσαν από το 1936 έως το 1938, κατηγορία που αποδείχτηκε ολωσδιόλου ψευδής.

Τον συγγραφέα Λεονάρδο Παδούρα τον γνωρίσαμε στη χώρα μας από τις εκδόσεις Καστανιώτη ως συγγραφέα αστυνομικών ιστοριών. Και σε ένα παλαιότερο μάλιστα μυθιστόρημά του με αστυνομική πλοκή, το «Αντιός Χεμινγουέι», δανείζεται ένα υπαρκτό πρόσωπο, τον γνωστό Αμερικάνο συγγραφέα, για να πλέξει γύρω από τον ίδιο και τη διαμονή του στην Κούβα μια μυθοπλασία. Έτσι και στην περίπτωση του νέου του μυθιστορήματος «Ο Άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά», δυο από τα κεντρικά πρόσωπα της πλοκής είναι πραγματικά, όπως ο γνωστός επαναστάτης Λέον Τρότσκι και ο απεχθής Ισπανός δολοφόνος του και Σοβιετικός πράκτορας που ενεργούσε κάτω από τις διαταγές του δικτάτορα Ιωσήφ Στάλιν. Το θέμα του βιβλίου περιστρέφεται γύρω από τη δολοφονία του Τρότσκι.

Ο Ιβάν, το τρίτο πρόσωπο του μυθιστορήματος, είναι ένας νεαρός Κουβανός, ο οποίος, στην παραλία της Αβάνας όπου συχνάζει, συναντά έναν άνθρωπο που γνωρίζει λεπτομέρειες για την ιστορία της δολοφονίας του Τρότσκι. Οι λεπτομερείς διηγήσεις του οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο ίδιος πρέπει να υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων. Πίσω από αυτή τη γνωστή ιστορία ο συγγραφέας βρίσκει την ευκαιρία να εκφράσει τη συντριβή του, αλλά και τις ανθρώπινες απορίες του, για το χαμένο όραμα της ανθρωπότητας που σκόρπισε ελπίδες για έναν κόσμο καλύτερο, για να καταλήξει σε μια αυτοκρατορία – εφιάλτη που γκρεμίστηκε σαν χάρτινος πύργος. Εδώ να σημειώσουμε ότι το πολυσέλιδο και ενδιαφέρον μυθιστόρημα του Παδούρα απέσπασε το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας της Κούβας το 2011.

Ξενοφών Μπρουντζάκης [email protected]