Για έλεγχο του ευρωσυστήματος έβαλε πλώρη η Μέρκελ

Η σιδηρά κυρία της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ προετοιμάζεται να κερδίσει τον πρώτο λόγο στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Και ενώ οι πρώτες κινήσεις και δηλώσεις έδειχναν πως το ομοσπονδιακό κράτος της Γερμανίας έχει βάλει στο μάτι την ΕΚΤ, τελικά, όπως όλα δείχνουν, η καγκελάριος βάζει πλώρη στο να έχει τον πρώτο λόγο για τον επικεφαλής της Κομισιόν.

Σε επίσημη επίσκεψή της στη Γεωργία την προηγούμενη εβδομάδα η καγκελάριος κλήθηκε να απαντήσει σε ένα δημοσίευμα της «Handelsblatt» που έλεγε πως «η γερμανική κυβέρνηση θεωρεί ότι είναι προτιμότερο να διεκδικήσει τη θέση του προέδρου της Κομισιόν, ενώ, αντιθέτως, πιστεύει ότι η υποψηφιότητα του Βάιντμαν, του σκληρότερου επικριτή της πολιτικής της ΕΚΤ από το 2011, θα συναντήσει ισχυρές αντιστάσεις από ορισμένα κράτη της Νοτίου Ευρώπης», γεγονός το οποίο έχει μεγάλη δόση αλήθειας.

Ως άλλη… Πυθία, η Μέρκελ σχολίασε το δημοσίευμα λέγοντας ότι «τώρα αρχίζουν οι συζητήσεις για την πλήρωση των θέσεων στους ευρωπαϊκούς θεσμικούς οργανισμούς. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση και η θέση του προέδρου της ΕΚΤ θα καλυφθεί πολύ αργότερα, οπότε δεν μπορώ να επιβεβαιώσω τις όποιες επιθυμίες (υποτίθεται ότι) έχω. Καλύτερα να περιμένουμε τις εξελίξεις και θα δούμε τότε τι θα κάνουμε», χωρίς στην ουσία να διαψεύσει το δημοσίευμα.

Η ισχυρή κυρία της Γερμανίας όμως δεν παίζει μόνη της. Υπό το βάρος του μεταναστευτικού και του συντηρητικού εταίρου της στο κόμμα Χορστ Ζέεχοφερ (CSU), θα πρέπει να τον συμπεριλάβει στην εξίσωση. Η επιθυμία του Μάνφρεντ Βέμπερ – προερχόμενος από το CSU και νυν πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου από την πτέρυγα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) – είναι γνωστή τόσο εντός Ε.Ε. όσο και εντός Γερμανίας.

Όπως επισημαίνει η «Handelsblatt», «θεωρείται σίγουρο ότι ο 46χρονος (Βέμπερ) ενδιαφέρεται για μία υποψηφιότητα. Το ζήτημα είναι να διασφαλιστεί η αναγκαία υποστήριξη στην ίδια την πολιτική του οικογένεια. Η στήριξη του Ευρωκοινοβουλίου θεωρείται δεδομένη, καθώς ο επικεφαλής της Κ.Ο. του ΕΛΚ χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στο πλαίσιο της ομάδας, αλλά και εκτός αυτής.

Ωστόσο, για να ανακηρυχθεί υποψήφιος, χρειάζεται και τη συγκατάθεση των συντηρητικών Ευρωπαίων ηγετών, ιδιαίτερα της Μέρκελ. Μέχρι στιγμής η καγκελάριος κρατάει κλειστά τα χαρτιά της. Οι δυο τους έχουν καλή σχέση, αλλά η Μέρκελ ανησυχεί για το αν πράγματι ο ευρωβουλευτής μπορεί να εξασφαλίσει την έγκριση των Ευρωπαίων ηγετών» με άγνωστο ακόμα και το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του Μαΐου.

Μακρόν εναντίον Όρμπαν

Όλο αυτό το παζάρι θέσεων με τις ευρωεκλογές να προηγούνται της εκλογής του προέδρου της Κομισιόν. Εκεί που θα φανεί προς ποια κατεύθυνση κινείται η Ευρώπη. Σύμφωνα με την «Der Standard», η Ευρώπη του μέλλοντος κρίνεται στη μονομαχία Μακρόν εναντίον Όρμπαν. Η εφημερίδα εκτιμά ότι ο μεν Πρόεδρος της Γαλλίας εκπροσωπεί τις προοδευτικές φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, ο δε πρωθυπουργός της Ουγγαρίας συμβολίζει τον εθνολαϊκισμό με ακροδεξιό και αντιμεταναστευτικό λόγο.

Η συμμετοχή στις κυβερνήσεις ακροδεξιών, εθνολαϊκιστικών κομμάτων, με συχνά αντιμεταναστευτικό λόγο, γίνεται όλο και πιο συχνή στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Η νέα ιταλική κυβέρνηση με τη Λέγκα του Βορρά και τον Ματέο Σαλβίνι, και μάλιστα με ενισχυμένο χαρτοφυλάκιο – υπ. Εσωτερικών και Μεταναστευτική Πολιτική –, η κυβέρνηση της Αυστρίας, αλλά και η συνεχιζόμενη άνοδος των Σουηδών Δημοκρατών, που όπως όλα δείχνουν θα λάβει ικανοποιητικό ποσοστό στις επικείμενες εθνικές εκλογές (9 Σεπτεμβρίου), φέρνει χαμόγελα στο στρατόπεδο του Όρμπαν.

Ήδη από το 2016 έγινε φανερό ότι η Δεξιά θα αξιοποιούσε το προσφυγικό / μεταναστευτικό θέμα, το οποίο έφερε δυναμικές κινητοποιήσεις των αντιφιλελεύθερων, λαϊκιστικών κινημάτων, τα οποία κινούνται προς την Ακροδεξιά.

Όμως, η μετατόπιση αυτή δεν άγεται μόνο από το βάρος της μεταναστευτικής κρίσης. Οι μεγάλες προσφυγικές ροές ήταν η αφορμή. Το βαθύτερο αίτιο – παρά τη δεδηλωμένη φιλελεύθερη στάση της Ε.Ε. όσο και των κυβερνήσεων των κρατών – μελών – ήταν το εξαιρετικά αυταρχικό πρόσωπο της λιτότητας, της πολιτικής των μνημονίων και της «άγαρμπης» άσκησης της εξουσίας από τη Γερμανία στο ευρωσύστημα.

Τούτων δοθέντων οι πολίτες της Ε.Ε. θα κληθούν να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές ποτισμένοι με αντιμεταναστευτικά συναισθήματα, αλλά και στριμωγμένοι από τη λιτότητα, γεγονός που ίσως φέρει την ενίσχυση του «στρατοπέδου Όρμπαν».

«Για τον Ούγγρο πρωθυπουργό ο Εμανουέλ Μακρόν είναι ο ιδανικός αντίπαλος. Εκπροσωπεί όλα όσα ο ίδιος απορρίπτει στην Ευρώπη: τον φιλελευθερισμό, το ανοιχτό πνεύμα και μία ενισχυμένη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η οποία βρίσκεται στα σκαριά. Από την πλευρά του ο Γάλλος Πρόεδρος αρνείται εκ πεποιθήσεως τις εθνοσυντηρητικές ιδέες του Ούγγρου πρωθυπουργού, αλλά επιπλέον τις θεωρεί μέσο προεκλογικού τακτικισμού στην προσπάθεια να εξασφαλιστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πολιτικοί συνοδοιπόροι» υποστηρίζει η «Der Standard».

Όμως η επικίνδυνη αυτή τακτική του Γάλλου Προέδρου ίσως φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Το όνειρο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, το όνειρο για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης απομακρύνεται. Μάλιστα, υπό τη δυσφορία της κοινής γνώμης για τη γερμανοκρατούμενη Ευρώπη, το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν θα είναι περισσότερη Ευρώπη, αλλά περισσότερο έθνος – κράτος.