Δεν θα μπορούσε να είναι πιο εύστοχο το σατιρικό πρωτοσέλιδο του «Ποντικιού» την περασμένη εβδομάδα, το οποίο μιλούσε για «σκηνικό Άγριας Δύσης» στη διαμάχη για τον έλεγχο του χώρου της Κεντροαριστεράς.

Όλα όσα έχουν συμβεί από την περασμένη Πέμπτη έως σήμερα επιβεβαιώνουν ότι η όξυνση του πολιτικού ανταγωνισμού θα είναι το κύριο στοιχείο καθ’ όλη τη διάρκεια της άτυπης προεκλογικής περιόδου, αλλά και ότι διαρκώς θα σκληραίνει η διαμάχη για τον έλεγχο του πολιτικού Κέντρου.

Όλα όσα έχετε ήδη διαβάσει στο αναλυτικό ρεπορτάζ των σελίδων 4-5 προϊδεάζουν για το είδος της αντιπαράθεσης, της οποίας οι κρίσιμες παράμετροι εντοπίζονται:

● Στο ανοιχτό προσκλητήριο του ΣΥΡΙΖΑ προς ομάδες, στελέχη και ψηφοφόρους που εξακολουθούν να αυτοπροσδιορίζονται στον κεντρώο και τον κεντροαριστερό χώρο.

● Στην προσπάθειά του να μην δημιουργηθούν σοβαρές τριβές στο εσωτερικό του λόγω των ανησυχιών σοβαρής μερίδας στελεχών του για αλλοίωση της ιδεολογικής και πολιτικής ταυτότητας του κόμματος.

● Στην απόπειρα του κυβερνώντος κόμματος να μεταφέρει – όπως έχουμε ήδη επισημάνει – τη γραμμή αντιπαράθεσης όσο το δυνατόν πλησιέστερα στα όρια επιρροής της Ν.Δ.

● Στην προσπάθεια του ΚΙΝΑΛΛ και του Ποταμιού να υπερασπιστούν την αυτονομία τους βάζοντας φρένο στις «επεκτατικές» διαθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ.

Ηγεμονικές φιλοδοξίες

Το προσκλητήριο του ΣΥΡΙΖΑ, όπως αποτυπώθηκε με τη δημιουργία της «Γέφυρας», που επιχειρεί να αποτελέσει το πρόπλασμα μιας ευρείας «προοδευτικής» συμπαράταξης «κατά του νεοφιλελευθερισμού και της Ακροδεξιάς», έχει ως δηλωμένο ορίζοντα τις ευρωεκλογές.

Ωστόσο ο στρατηγικός στόχος είναι οι εθνικές εκλογές και, πολύ περισσότερο, οι μετεκλογικές εξελίξεις. Η αυτονόητη επιδίωξη του ΣΥΡΙΖΑ – και του Αλέξη Τσίπρα – είναι, εάν χάσει τις εκλογές, να ηγεμονεύσει στον πολιτικό «χώρο» που αρχίζει από την Αριστερά και εκτείνεται έως τις παρυφές της Ν.Δ. Με άλλα λόγια, φιλοδοξεί να ηγηθεί ενός ευρύτατου πολιτικού πόλου – έστω με «χαλαρούς» ιδεολογικούς δεσμούς – ο οποίος θα αντιπαρατίθεται μετωπικά με τη Ν.Δ.

Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν βέβαιος ότι θα κέρδιζε τις επόμενες εκλογές, η ανάγκη δημιουργίας ενός τέτοιου πόλου θα ήταν περιορισμένη, αφού πιθανότατα ακόμη και το ΚΙΝΑΛΛ, που σήμερα πολεμάει με κάθε διαθέσιμο όπλο τον όμορό του ΣΥΡΙΖΑ, θα ήταν υποχρεωμένο να συμπράξει μαζί του, έστω υπό όρους. Εάν όμως επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις και η Ν.Δ. είναι η νικήτρια, τότε τα ενδεχόμενα είναι τα εξής:

1. Μια αυτοδύναμη Ν.Δ. θα «επέτρεπε» στο ΚΙΝΑΛΛ την πολυτέλεια να μείνει στην αντιπολίτευση και να αδράξει την ευκαιρία να αναβαπτιστεί αντιτιθέμενο στις «σκληρές» πλευρές του προγράμματος και της πολιτικής της επόμενης κυβέρνησης.

2. Εάν ωστόσο η Ν.Δ. δεν είναι αυτοδύναμη, το τοπίο θα είναι δυσκολότερο, αφού μια πολύ ισχυρή τάση του ΚΙΝΑΛΛ θα προέκρινε την κυβερνητική συνεργασία παρά τον κίνδυνο να μείνει μόνος του ο ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση και να λεηλατήσει τον χώρο της Κεντροαριστεράς. Θεωρείται όμως βέβαιο ότι μια άλλη τάση του σημερινού ΚΙΝΑΛΛ δεν θα μπορούσε να σηκώσει το βάρος μιας συγκυβέρνησης με τη Ν.Δ. και ενδεχομένως θα άνοιγαν «παράθυρα» ακόμη και διάσπασης.

3. Το ενδεχόμενο να μην συμπράξει κυβερνητικά το ΚΙΝΑΛΛ με τη Ν.Δ., με αποτέλεσμα να πάμε σε δεύτερες εκλογές – με απλή αναλογική αυτή τη φορά –, θα μπορούσε μεν να μεταφέρει το δίλημμα στον ΣΥΡΙΖΑ αμέσως μετά, αλλά θα ήταν εξαιρετικά πιθανό το ΚΙΝΑΛΛ να πληρώσει εκλογικά με βαρύ τίμημα την περιπέτεια των συνεχόμενων εκλογών.

Με δεδομένο το πλήθος των μετεκλογικών σεναρίων, ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί, με την επαγγελία του «προοδευτικού πόλου», να αποτελέσει τον ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων – με διαφορετικές βεβαίως δυνατότητες σε κάθε ενδεχόμενο – και να κερδίσει την ηγεμονική θέση που εξαγγέλλουν τα στελέχη του με ένταση το τελευταίο διάστημα.

Εκλογικό στοίχημα

Ωστόσο οι ηγεμονικές διαθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζονται με πολεμικές ιαχές από την πλευρά του ΚΙΝΑΛΛ και του Ποταμιού, των δύο κομμάτων που βρίσκονται μεταξύ της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ και υφίστανται ισχυρή αμφίπλευρη πίεση.

● Ο Σταύρος Θεοδωράκης, ο οποίος ήδη έχει υποστεί την επιδρομή και τη λεηλασία εκ μέρους της Ν.Δ. σε επίπεδο βουλευτών και – κατά τις δημοσκοπήσεις – ψηφοφόρων, δηλώνει στα πεντάχρονα του Ποταμιού ότι δεν σκοπεύει να θυσιάσει τη διαφορετικότητα και την αυτονομία του κινήματος προς καμιά κατεύθυνση και ότι κατεβαίνει στις ευρωεκλογές με στόχο τις 500.000 ψήφους.

● Η Φώφη Γεννηματά λέει ότι για τον Τσίπρα «υπάρχει μόνο η γέφυρα των στεναγμών» και κάνει λόγο για «προθύμους των Πρεσπών» επιχειρώντας να περιφρουρήσει τον χώρο στον οποίο απευθύνεται το ΚΙΝΑΛΛ.

Βεβαίως η επιδίωξη για «στρατηγική ήττα» και περιθωριοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν επιβεβαιώνεται στις δημοσκοπήσεις, ούτε άλλωστε και ο στόχος του Κινήματος Αλλαγής για ένα εκλογικό ποσοστό που θα αποτελούσε αφετηρία επιστροφής του χώρου σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Ωστόσο εξακολουθεί να παραμένει το στοίχημα της εκλογικής επίδοσης, καθώς:

● Ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 6,28% που πέτυχε τον Σεπτέμβριο του 2015 θα αποτελεί σοβαρή ένδειξη αντοχής και ενδέχεται να αποτελέσει ισχυρό λόγο επανασυσπείρωσης κάποιων «φευγάτων».

● Αν όμως η εκλογική επίδοση είναι χαμηλότερη, τότε μάλλον η αποσυσπείρωση θα ενταθεί, με μη προβλέψιμο αποτέλεσμα για τη συνοχή του συμμαχικού σχήματος.

Υπ’ αυτήν την έννοια το βλέμμα – σε αμφότερες τις αντιμαχόμενες πλευρές – δεν πέφτει τόσο στο προεκλογικό όσο στο μετεκλογικό τοπίο, το οποίο ενδέχεται να αποδειχθεί πολύ πιο ενδιαφέρον από όσο διαγραφόταν το προηγούμενο διάστημα.