Το προσεχές Σαββατοκύριακο, στην Κεντρική Επιτροπή, ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να ανοίξει τα χαρτιά του – εν μέρει ή πλήρως – παρουσιάζοντας την πρότασή του για την οργανωτική ανασυγκρότηση και διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ, ζήτημα που ο ίδιος άνοιξε το βράδυ των εκλογών. Το σκεπτικό ήταν πως το μήνυμα των εκλογών δείχνει στην κατεύθυνση του μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ, διότι ο κόσμος έδειξε ότι επιθυμεί να παραμείνει ισχυρός πολιτικός πόλος αλλά, ταυτόχρονα, επιθυμεί να δει αυτό το κόμμα εξουσίας να αλλάζει, να ωριμάζει και να μεγαλώνει.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, σε αυτές τις πρώτες του τοποθετήσεις περί του μετασχηματισμού, εστίασε στην ανάγκη το κόμμα να μεγαλώσει ώστε η οργανωτική του δύναμη να αντιστοιχηθεί με την εκλογική του επιρροή, θέτοντας μάλιστα αριθμητικό στόχο το 10% του εκλογικού αποτελέσματος, δηλαδή το σύνολο των μελών του να φτάσει περί τα 180.000 μέλη στην πορεία προς το συνέδριο. 
Το τελευταίο, από ένα τυπικό προγραμματικό συνέδριο παίρνει χαρακτήρα «επανεκκίνησης» ή αφετηρίας του «νέου» κόμματος (ακόμα και για «επανίδρυση» γίνεται λόγος), και μένει, τους επόμενους μήνες, να αποσαφηνιστεί τι σημαίνει αυτό στην πράξη και αν και κατά πόσο θα εξελιχθεί σύμφωνα με το σχέδιο που έχει ο Αλέξης Τσίπρας στο μυαλό του, ή θα τηρηθούν οι ισορροπίες μεταξύ των διαφορετικών απόψεων που ήδη καταγράφονται στη δημόσια συζήτηση και, μάλιστα, (καταγράφονται) ως σύγκρουση που ξεδιπλώνεται σε ελεγχόμενη ένταση και σε αργή κίνηση.

Κι αυτό διότι στην Αριστερά, παραδοσιακά, τα οργανωτικά θεωρούνται όχημα για το «πείραγμα» ή την «αλλοίωση» (ή όπως αλλιώς θέλει να το πει κανείς) των εσωτερικών συσχετισμών δύναμης, και η συγκεκριμένη ιεράρχηση των ζητημάτων του μετασχηματισμού από τον Αλέξη Τσίπρα χτύπησε καμπανάκι στο εσωτερικό, καταρχάς για μια σειρά από πρωτοκλασάτα ή και μεσαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ με διαδρομή στην Αριστερά, οι οποίοι, ως «παλιές καραβάνες», αναγνωρίζουν τους τακτικισμούς από μακριά. Ως τέτοιο ζήτημα, λοιπόν, αντιμετωπίζεται, από μερίδα του κομματικού μηχανισμού, η οργανωτική διεύρυνση, καθώς θεωρεί ότι η μαζική – και κατά τα λοιπά άκριτη – εγγραφή νέων μελών στον ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει στην ισχυροποίηση της θέσης του προέδρου, εν προκειμένω του Αλέξη Τσίπρα, έναντι όλων των άλλων, οδηγώντας σε ένα αρχηγικό, προσωποπαγές κόμμα, κατά τα πρότυπα των κομμάτων εξουσίας όπως τα έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα. 

Αν αναλογιστεί κανείς ότι σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ αριθμεί 30 με 40 χιλιάδες μέλη, ο στόχος των 180.000 μελών, εφόσον πιαστεί, είναι 4πλάσιος ή 5πλάσιος. Ως εκ τούτου, θεωρείται ότι ένας μεγάλος αριθμός από νέα μέλη, πολλαπλάσιος από τα παλαιά, που δεν έχουν δεσμούς με το κόμμα, αλλά έχουν ως μοναδική αναφορά το πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα, με την ψήφο τους στο συνέδριο ή σε όποια άλλη κρίσιμη κομματική διαδικασία θα καθορίζουν συσχετισμούς και πολιτικές κατευθύνσεις. Εξού και οι συχνές αναφορές του γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ Πάνου Σκουρλέτη ότι «θέλουμε μέλη και όχι followers» που θα έχουν ουσιαστικά την ιδιότητα του «εκλέκτορα» όποτε χρειάζεται. 

Ταυτόχρονα, αδυνατίζει η όποια δυνατότητα άσκησης επιρροής σε όλο αυτό το κοινό στελεχών που θεωρούνται «κομματικοί», με την έννοια ότι είναι ταυτισμένοι με τα συμφέροντα των μηχανισμών του κόμματος και όχι με την κοινωνία, προβάλλουν διαφωνίες ή ασκούν κριτική στην ηγεσία, κ.λπ. Υπό αυτό το πρίσμα, άλλοι στις αντιδράσεις που εκδηλώνονται μέχρι στιγμής βλέπουν ιδιοτέλεια όσων ανησυχούν πως θα παραμεριστούν από τον μηχανισμό, άλλοι θεωρούν ότι η επιδιωκόμενη από την ηγεσία αθρόα εισροή νέων μελών, που δεν θα έχουν ουσιαστική σχέση με το κόμμα, θα υπονομεύσει τον δημοκρατικό διάλογο, αφού το πιθανότερο είναι ότι θα ενισχυθεί μονομερώς η «φωνή του προέδρου».

Η καχυποψία όσων αντιδρούν στη λογική της οργανωτικής διεύρυνσης – τουλάχιστον έτσι όπως έχει τεθεί αόριστα μέχρι στιγμής – ενισχύθηκε από την άτυπη συζήτηση περί εκλογής του προέδρου από τη βάση, η οποία άνοιξε, «πάγωσε», αλλά δεν έκλεισε όπως νομίζουν μερικοί. Άλλωστε, τις τελευταίες μέρες την επανέφεραν στελέχη όπως, μεταξύ άλλων, η Ρένα Δούρου, η οποία σημείωσε ότι «δεν υπάρχουν συζητήσεις – ταμπού και, αν χρειαστεί, και το θέμα της εκλογής προέδρου από τη βάση θα συζητηθεί ανοικτά, οργανωμένα και δημοκρατικά».

Επιπλέον, δεδομένου ότι ο αριθμητικός στόχος των 180.000 μελών, σε συνθήκες απαξίωσης και αποδυνάμωσης του κομματικού φαινομένου, θεωρείται από αρκετούς υπερβολικός και άρα ανέφικτος, εκφράζονται και φόβοι για το ενδεχόμενο, εφόσον προχωρήσει η ιστορία της εκλογής από τη βάση, η διαδικασία να ανοίξει στο ευρύτερο δυνατό ακροατήριο, δηλαδή στους «φίλους» του κόμματος, κατά τα πρόσφατα παραδείγματα ανάδειξης ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ., ή ακόμα και στους Εργατικούς της Βρετανίας επί Κόρμπιν, όπου οι οπαδοί του κόμματος θα μπορούν να ψηφίζουν για τον αρχηγό του κόμματος έναντι μικρού αντιτίμου.

Μέλη και… φίλοι
Για το ενδεχόμενο αυτό προϊδέασε, σε συνέντευξή του στην «Espresso», ο αναπληρωτής τομεάρχης Οικονομίας (και εξάδελφος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ) Γιώργος Τσίπρας. Εξηγώντας τι ορίζουμε «βάση» σημείωσε: 
«Βάση είναι οι χιλιάδες αντιπρόσωποι που θα εκλεγούν στο συνέδριο της επανίδρυσης. Βάση είναι και τα δεκάδες χιλιάδες παλιά και νέα μέλη που θα έχουν εγγραφεί. Και, τέλος, βάση είναι και οι εκατοντάδες χιλιάδες που θα μπορούσαν να αναδείξουν τον ηγέτη του νέου εγχειρήματος σε μια πανεθνική ψηφοφορία των οπαδών μας. Όσο πιο πλατιά η διαδικασία, τόσο μεγαλύτερη η δυναμική του νέου εγχειρήματος. Δεν πρέπει να φοβόμαστε, έχουμε μόνο να κερδίσουμε και τίποτα να χάσουμε».

Πέρα από το θέμα των συσχετισμών, οι ανησυχίες που διατυπώνονται από όσους αντιδρούν στον σχεδιασμό της ηγεσίας αφορούν στην αλλοίωση της αριστερής φυσιογνωμίας του κόμματος, υπό την έννοια ότι κάτω από την ίδια ομπρέλα θα στεγαστούν οι παραδοσιακοί ένοικοι του κόμματος προερχόμενοι από την ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά, δυνάμεις από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και τη μετέπειτα εκδοχή του Σημιτικού εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ, έως και πρόσωπα ή δυνάμεις από την κεντροδεξιά. Εξού και η αιχμή του στελέχους της Πολιτικής Γραμματείας Πάνου Λάμπρου σε πρόσφατο άρθρο του (εφ. «Εποχή») περί του κινδύνου για ένα κόμμα «σούπερ – μάρκετ», όπου όλες οι απόψεις θα έχουν θέση. Και σε αυτό το ζήτημα την ανησυχία μεγεθύνουν πληροφορίες για αλλαγή στο όνομα, και συγκεκριμένα προσθήκη ενός δεύτερου συνθετικού, είτε καθιέρωση του ονόματος «ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία» είτε δημιουργία νέου ονόματος που να παραπέμπει στην οικολογία (ή τη σοσιαλδημοκρατία σύμφωνα με ορισμένους) όπως «ΣΥΡΙΖΑ – Πράσινη Αριστερά», κ.λπ.

Σε αυτά και σε άλλα που έχουν τεθεί τις τελευταίες μέρες δημόσια ή στο παρασκήνιο – π.χ. ο Ευκλείδης Τσακαλώτος άνοιξε το θέμα της ΕΡΤ επί των ημερών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αναζωπυρώνοντας τις εντάσεις – αναμένεται να τοποθετηθεί ο Αλέξης Τσίπρας το Σαββατοκύριακο, στη διήμερη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής.

Εσωστρέφεια ή πανηγυρική έναρξη;
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να παρουσιάσει τον οδικό χάρτη της πορείας προς το συνέδριο, που θα περιλαμβάνει τα βήματα μετασχηματισμού, με κομβικά στοιχεία την τρίμηνη καμπάνια για την εγγραφή νέων μελών που θα ξεκινήσει στις αρχές του επόμενου μήνα, τον ψηφιακό μετασχηματισμό με τη δημιουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας και, βεβαίως, την κατάρτιση του νέου προγράμματος (υπό τον Γιώργο Σταθάκη). Θα παρουσιάσει δε και την πολιτική διακήρυξη της διεύρυνσης, πιθανότατα στην ομιλία του στο φεστιβάλ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, με το οποίο επί τούτου αποφασίστηκε να συμπέσουν οι εργασίες της Κεντρικής Επιτροπής. 

Ο στόχος της ηγεσίας είναι η προσεχής συνεδρίαση να έχει όσο πιο πανηγυρικό χαρακτήρα γίνεται, συμβολίζοντας προς τα έξω το πλατύ άνοιγμα και κάλεσμα προς την κοινωνία. 
Δεν είναι βέβαιο ότι κάτι τέτοιο θα καταστεί εφικτό, αντιθέτως, παραμονεύει ο κίνδυνος της εσωστρέφειας, αν αναλογιστεί κανείς το κλίμα που επικρατεί τις τελευταίες μέρες, με τις συνεχείς παρεμβάσεις των «απέναντι». 
Από την άλλη, ήδη διατυπώνεται και μια κριτική απ’ όσους στοιχίζονται στο πλευρό του πρόεδρου, που λέει ότι αυτοί που ασκούν κριτική σε όλα τα πεπραγμένα της ηγεσίας για τη διακυβέρνηση αλλά και για το σχέδιο της ανασυγκρότησης αρνούνται να κάνουν τη δική τους αυτοκριτική για λάθη ή παραλείψεις. Κριτική η οποία μπορεί να τροφοδοτήσει περαιτέρω τις εντάσεις. 

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, έχει στείλει εσωτερικά ένα μήνυμα αυτοκριτικής και ανάληψης της ευθύνης, έχοντας, το προηγούμενο διάστημα, απομακρύνει διακριτικά από το στενό περιβάλλον του την παλαιά «φρουρά», που χρεώνεται σωρεία λαθών και αρνητικών πρακτικών και συμπεριφορών κατά το διάστημα της διακυβέρνησης, βγάζοντας μπροστά καινούρια ομάδα. 
Την ίδια ώρα, μένει να φανεί αν θα τραβήξει το σκοινί και θα υψώσει τους τόνους έναντι των διαφωνούντων και σε ποιο βαθμό. Είναι με ερωτηματικό αν, δηλαδή, θα σηκώσει τους τόνους, ίσα για να στείλει μήνυμα ότι είναι ώρα για «σιωπητήριο» ώστε να μην τραυματιστεί η πολύμηνη διαδικασία της προετοιμασίας για το συνέδριο και να μην αποθαρρυνθούν τα επίδοξα νέα μέλη να προσέλθουν, ή να τραβήξει τα πράγματα σε ρήξη, κάτι που, πάντως, εκτιμάται ότι δεν το επιθυμεί, για μια σειρά από λόγους.