Της Νινέττας Κοντράρου – Ρασσιά 

Μπορεί να απολύει υπαλλήλους, να μειώνει μισθούς και μέρες λειτουργίας, αλλά… επε­κτείνεται. Το Μουσείο Μπενάκη ετοιμάζεται να χτίσει κι άλλο τριώροφο κτήριο στην Πει­ραιώς, κι ακόμα ένα στο Φάληρο, με χρήματα από το ΕΣΠΑ, εγείροντας πολλά ερωτήματα .

Της Νινέττας Κοντράρου – Ρασσιά 

Μπορεί να απολύει υπαλλήλους, να μειώνει μισθούς και μέρες λειτουργίας, αλλά… επε­κτείνεται. Το Μουσείο Μπενάκη ετοιμάζεται να χτίσει κι άλλο τριώροφο κτήριο στην Πει­ραιώς, κι ακόμα ένα στο Φάληρο, με χρήματα από το ΕΣΠΑ, εγείροντας πολλά ερωτήματα .

Όταν σου λείπουν τα χρήματα για τις καθημερινές σου ανάγκες, χτίζεις Δεν χτίζεις. Κι όμως, το Μουσείο Μπενάκη, ενώ αντιμετωπίζει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα για τη λειτουργία τόσο του κεντρικού κτηρίου όσο και των παραρτημάτων του, με συνέπεια να περιορίζει τις ημέρες λειτουργίας του, αποφασίζει να βάλει μπρος ένα νέο έργο: την επέκταση του Πολιτιστικού Κέντρου του στην οδό Πειραιώς 1 38. 

Μια αμφισβητούμενη επέκταση 

Η ταμπέλα και μόνο που έχει αναρτηθεί στη γωνία των οδών Πειραι­ώς και Αγαθημέρου για το υπό ανέγερση τριώροφο νέο κτήριο με το ποσόν των 1 .900.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ, προκαλεί εύλογα ερω­τήματα. Γιατί πάλι το Μουσείο Μπενάκη στα έργα του ΕΣΠΑ και γιατί νέα επέκταση ενός τεράστιου ήδη κτηρίου, τη στιγμή μάλιστα που το Εθνικό Αρχαιολογικό, με 30.000 αντικείμενα, προσπαθεί μάταια εδώ και τριάντα χρόνια να επεκταθεί πλαγίως (στο Πολυτεχνείο) ή υπογεί­ως (στην μπροστινή πλατεία);

Βεβαίως, για τη διαχρονική αναποτελεσματικότητα της δημόσιας διοί­κησης και των πολιτικών που πέρασαν από το υπουργείο Πολιτισμού ασφαλώς δεν φταίει το Μπενάκη. Μακάρι οι διευθυντές των κρατικών μουσείων να είχαν τα αντανακλαστικά του Άγγελου Δελη βοριά, που παρέλαβε ένα μουσείο και θα παραδώσει – όποτε και εάν το αποφασί­σει – δώδεκα μουσεία μαζί με το Μουσείο Παιχνιδιών που ετοιμάζεται να στεγαστεί στο υπό διαμόρφωση διατηρητέο Μέγαρο Β. Κουλούρα (στις οδούς Ποσειδώνος και Τρίτωνος) στο Παλαιό Φάληρο. Το κτήριο αυτό θα αναστηλωθεί με 3.545.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ. Κάτοικοι της περιοχής θεώρησαν το ποσόν αυτό «υπερβολικό» κι έστειλαν επιστολή στη Διαχειριστική Αρχή του ΕΣΠΑ απ’ όπου έλα­βαν και σχετικές διευκρινίσεις. 

Έχει γίνει η μελέτη βιωσιμότητας 

Είναι αλήθεια πως στις δύσκολες μέρες που περνάει ο τόπος, δεν υπάρχει η πολυτέλεια δημιουργίας κι άλλων μουσείων, ιδίως εάν δεν έχει μελετηθεί η βιωσιμότητά τους. Γιατί κανείς, ούτε και οι ίδιοι οι δημιουργοί τους δεν επιθυμούν να κλειδώσουν ένα νέο μουσείο μετά την τελετή των εγκαινίων του. Αξιωματού­χος του υπουργείου Πολιτισμού μας διευκρίνισε ότι μελέτη βιωσιμότητας έχει γίνει και για τα δύο νέα κτήρια του Μπενάκη. Το λειτουργικό κόστος του νέου τριώροφου κτηρίου που θα δούμε σε λίγο να υψώνεται στην οδό Πειραιώς, θα είναι «πολύ μικρό» καθώς εκεί «θα φιλοξενηθούν κατά κύριο λόγο αποθήκες διαφόρων συλλογών». Όσο για το Μουσείο Παιχνιδιού, σ’ αυτό αναμένεται μεγάλη προσέλευση επισκεπτών λόγω της ιδιαιτερότητάς του – είναι το μοναδικό παιδικό μουσείο της Αθήνας – και του ότι βρίσκεται κοντά στην περιοχή ανάπλασης του παραλια­κού μετώπου.

Επιπλέον, επιμένουν από το υπουργείο ότι το τριώροφο της οδού Πειραιώς, ενταγμένο στον άξονα «Αειφόρος Ανάπτυξη και Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής» του Ε.Π. Αττικής του ΕΣΠΑ 2007-2013, δεν είναι κανένα νέο μουσείο. Αποτελεί έργο ολοκλήρωσης του ήδη υπάρ­χοντος κτηριακού συγκροτήματος του Μουσείου Μπενάκη στο οικοδομικό τετράγωνο που περιβάλλεται από τις οδούς Πειραιώς – Αγαθημέρου – Τζαφέρη – Αγαθονίκου (το οποίο υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση του Γ’ ΚΠΣ). 

Διαμαρτυρίες εργαζομένων 

Αντικείμενο του νέου έργου είναι η επέκταση του μουσείου στη γω­νία (Πειραιώς και Αγαθημέρου 4) και σε οικόπεδο που «απέκτησε εν τω μεταξύ το Μουσείο», όπως αναφέρεται στο εγκεκριμένο σχέ­διο. Το ακίνητο αυτό αγοράστηκε επίσης με κοινοτικούς πόρους. Οι χρήσεις του όμως δεν θα είναι αμιγώς αποθη­κευτικές, όπως νομίζουν στο υπουργείο, γιατί το ισόγειο θα έχει ξεχωριστή είσοδο και «θα αξιοποιηθεί για περιοδικές εκθέσεις», διαβάζουμε στη σχετική απόφαση. Ενώ οι δύο όροφοι (πρώτος και δεύτερος) θα χρησιμοποιηθούν ως απο­θήκες αντικειμένων άλλων πολιτισμών (κινεζικού, προκολομβια­νού κ.λπ.). 

Θυμίζουμε πως ολόκληρο το κτήριο της οδού Πειραιώς (συνολικής έκτασης 8.200 τ.μ. με υπόγειους χώρους 2.800 τ.μ., εσωτερικό αίθριο 850 τ.μ.) φιλοξενεί αποκλειστικά περιοδικές εκθέσεις (3.000 τ.μ.). Προς τι λοιπόν κι άλλος εκθεσιακός χώρος που θα απαιτήσει επιπλέ­ον προσωπικό, όταν οι εργαζόμενοι σε αυτό βλέπουν μπροστά τους ένα μέλλον ζοφερό και διαμαρτύρονται για «απολύσεις, μειώσεις μισθών και εκ περιτροπής εργασία»; 

Έχουν καταγγείλει οι ίδιοι ότι τον Ιούλιο του 2011 υποχρεώθηκαν να υπογράψουν διετείς επιχειρησιακές συμβάσεις, με αποτέλε­σμα να μειωθούν οι αποδοχές τους κατά 20%. Η διοίκηση του Μουσείου προχώρησε παράλληλα σε απολύσεις 30 υπαλλήλων και, τον Μάιο του 2012, το εναπομείναν προσωπικό ετέθη σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας για 8 μήνες, με την αντίστοιχη μείωση των αποδοχών του (-20% επιπλέον), σύμφωνα με καταγ­γελία του Συλλόγου Εργαζομένων του Μουσείου Μπενάκη. 

Το μουσείο δεν τα βγάζει πέρα 

Είναι σαφές ότι το Μουσείο Μπενάκη, αν και Νομικό Πρόσωπο Ιδι­ωτικού Δικαίου με δική του περιουσία και διαχείριση, δεν τα βγάζει πέρα. Ο λόγος; Έχει μειωθεί λόγω δημοσιονομικής προσαρμογής και Μνημονίων η κρατική επιχορήγηση που λαμβάνει από ιδρύσεώς του (με σύμβαση του ελληνικού Δημοσίου επί Ελ. Βενιζέλου με το Μου­σείο) και έχουν συρρικνωθεί οι εισπράξεις του από τα πωλητήρια και τα καφέ των κτηρίων του (Κουμπάρη, Πειραιώς και Ασωμάτων, όπου βρίσκεται το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης).

Έτσι, η διοίκηση του Μουσείου αποφάσισε την περιστολή των δαπα­νών του με τη μείωση της λειτουργίας του τις μισές περίπου ημέρες της εβδομάδας. Λύση ανάγκης, που δείχνει και τις συνέ­πειες της κρίσης στον πολιτισμό.