Ξένη Λογοτεχνία

Ζαν – Πωλ Ντυμπουά

Δεν κατοικούν όλοι οι άνθρωποι τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο

Μετάφραση: Μαρία Γαβαλά

Εκδόσεις: Δώμα

Σελ.: 272

Είναι δύο χρόνια τώρα που ο Πωλ Χάνσεν εκτίει την ποινή του στις φυλακές του Μόντρεαλ. Μοιράζεται ένα κελί με τον Πατρίκ Ορτόν, έναν άνδρα που μετράει για ενάμισης, θηρίο έτοιμο να χιμήξει και ν’ ανοίξει στα δύο όποιον δεν συμμερίζεται την αγάπη του για τις Harley-Davidson.

Στη φυλακή, ο Πωλ έχει χρόνο να αναλογιστεί τη ζωή του. Από τα παιδικά του χρόνια στην Τουλούζη, με την επαναστάτρια μητέρα του και τον πρωτοποριακό της κινηματογράφο, μέχρι τη χερσόνησο του Σκάγκεν στη Δανία, πατρίδα του πάστορα πατέρα του. Κι από τα ορυχεία του Θέτφορντ Μάινς, μιας πόλης θαμμένης κάτω απ’ τη σκόνη του αμίαντου, μέχρι το κτήριο Excelsior στο Μόντρεαλ, όπου ο Πωλ εργαζόταν ως επιστάτης, κηπουρός, άνθρωπος για όλες τις δουλειές, μα κι όπου γίνεται ο παρηγορητής των ψυχών και ο συμπαραστάτης των ανήμπορων.

Όταν δεν συντρέχει τους ενοίκους του κτηρίου του, ο Πωλ πετάει στους αιθέρες επιβιβασμένος στο υδροπλάνο της Γουινόνα, της Ινδιάνας γυναίκας του, πάνω απ’ τα αχανή τοπία του Καναδά. Μέχρι που μια μέρα ένας νέος διαχειριστής αναλαμβάνει καθήκοντα στο κτήριο. Κι όλα παίρνουν την κάτω βόλτα.

Ιστορία μιας ζωής ταγμένης στην αγάπη, την πραότητα και τη φροντίδα, το «Δεν κατοικούν όλοι οι άνθρωποι τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο» διαποτίζεται από ένα πνεύμα ανοχής και κατανόησης για τις αδυναμίες των ανθρώπων, για τους άπειρους τρόπους με τους οποίους αυτοί μπορούν να χαραμίσουν τη ζωή τους αλλά κι από ένα βαθύ αίσθημα δικαιοσύνης έτοιμο να εξεγερθεί ενάντια στην απανθρωπιά.

Romain Gary

Η υπόσχεση της αυγής

Μετάφραση-επίμετρο-χρονολόγιο: Μαρία Παπαδήμα

Εκδόσεις: Στερέωμα

Σελ.: 440

Περιπλανώμενος Ιουδαίος, άτακτο αγόρι παρασημοφορημένο με τον Σταυρό της Λωραίνης, αντιστασιακός, γενικός πρόξενος της Γαλλίας στο Λος Άντζελες, σαλτιμπάγκος και τυχοδιώκτης, προφήτης του Χόλιγουντ αλλά και εικονοκλάστης υπέρμαχος του Ντε Γκωλ, ο Ρομαίν Γκαρύ έζησε μια ζωή που υπόσχεται την πιο συναρπαστική αυτοβιογραφία. Αλλά το βιβλίο του δεν είναι απλώς η αποτύπωση της αξεδίψαστης αναζήτησης του συγγραφέα ολοένα μεγαλύτερων προκλήσεων. Είναι κυρίως ένα δοξαστικό στη μητρική αγάπη και στη διαπλαστική της δύναμη.

Παιδικές αναμνήσεις, εφηβικές ανησυχίες, νεανικές τρέλες, αντρικές περιπέτειες υφαίνονται πάνω στον καμβά αρχικά της ιστορίας των Ρώσων εμιγκρέδων και στη συνέχεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σταθερή συνισταμένη μέσα στον κατακλυσμό των γεγονότων και τον ορυμαγδό της δυστυχίας και του πολέμου είναι μία: η σχέση μητέρας – γιου που καταλαμβάνει απ’ άκρη σ’ άκρη το συναισθηματικό πεδίο του συγγραφέα και ορίζει τους πόθους, τις επιλογές του, εν τέλει τη μοίρα του.

Φερνάντο Αραμπούρου

Τα χρόνια της βραδύτητας

Μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη

Εκδόσεις: Πατάκη

Σελ.: 256

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, ο οχτάχρονος Τσίκι πηγαίνει να ζήσει με τους θείους του στο Σαν Σεμπαστιάν. Μέσα από τα αθώα μάτια του παρακολουθούμε πώς κυλούν οι μέρες στην οικογένεια και στη γειτονιά: Ο θείος του ο Βιθέντε, άνθρωπος αδύναμου χαρακτήρα, μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στο εργοστάσιο και στο μπαρ, και στην πραγματικότητα κουμάντο στην οικογένεια κάνει η θεία του η Μαριπούι, γυναίκα με έντονη προσωπικότητα, αλλά προσκολλημένη στις κοινωνικές και θρησκευτικές συμβάσεις της εποχής· η ξαδέρφη του η Μάρι Νιέβες ζει έχοντας συνεχώς το μυαλό της στα αγόρια, ενώ ο δύστροπος και λιγομίλητος ξάδερφός του Χουλέν, επηρεασμένος από τη συστηματική κατήχηση του ιερέα της ενορίας, προσχωρεί στην ΕΤΑ, που διανύει τα πρώτα στάδια της ζωής της. Η μοίρα όλων αυτών των ανθρώπων – κοινή με τόσων άλλων κομπάρσων της Ιστορίας, στριμωγμένων ανάμεσα στην ανάγκη και στην άγνοια – θα υποστεί, χρόνια αργότερα, μια δραματική αλλαγή.

Εναλλάσσοντας τις αναμνήσεις του πρωταγωνιστή με τις σημειώσεις του συγγραφέα, τα «Χρόνια της βραδύτητας» προσφέρουν επιπλέον μια έξοχη απεικόνιση για το πώς η ζωή διυλίζεται για να μετατραπεί σε μυθιστόρημα, πώς η συναισθηματική ανάμνηση μεταμορφώνεται σε συλλογική μνήμη, ενώ η διαυγής γραφή αφήνει να διαφανεί το ζοφερό υπόβαθρο ενοχής πίσω από την πρόσφατη ιστορία της Χώρας των Βάσκων.

Φραντσέσκα Μελάντρι

Σωστό αίμα

Μετάφραση: Άμπυ Ραΐκου

Εκδόσεις: Καστανιώτη

Σελ.: 658

Ρώμη, Αύγουστος 2010. Σε μια παλιά πολυκατοικία η Ιλάρια ανεβαίνει με δυσκολία τους έξι ορόφους που τη χωρίζουν από το διαμέρισμά της. Όμως όταν φτάνει στην πόρτα της διαπιστώνει ότι την περιμένει μια έκπληξη. Είναι ένας μαύρος νεαρός που της δείχνει ένα διαβατήριο. «Με λένε Σιμέτα Ιετμεγκέτα Ατιλαπροφέτι», της λέει, «και είσαι θεία μου». Η Ιλάρια σκέφτεται πως πρόκειται για αστείο. Ατίλα Προφέτι η ίδια ξέρει μονάχα έναν, τον πατέρα της, τον μυστηριώδη Ατίλιο που τώρα πια έχει γεράσει αρκετά. Ο Σιμέτα εξηγεί ότι είναι εγγονός του Ατίλιο και της γυναίκας με την οποία ήταν μαζί στα χρόνια της ιταλικής κατοχής στην Αιθιοπία. Κι αν είναι αλήθεια; Η Ιλάρια αρχίζει να αμφιβάλλει, να ψάχνει, να προβληματίζεται. Οι απαντήσεις βρίσκονται στο παρελθόν, στο παρελθόν μιας χώρας που απωθεί τη συλλογική μνήμη ώστε να μην αναγκαστεί να την αντιμετωπίσει, μιας χώρας που γνώρισε όχι μόνο τον Μουσολίνι αλλά και τον Μπερλουσκόνι, μιας χώρας που, εσχάτως, έχει καταστεί το ευρωπαϊκό επίκεντρο των μεγάλων μεταναστεύσεων. Ένα σπουδαίο μυθιστόρημα κοινωνικού ρεαλισμού που ακτινογραφεί τις αντιφάσεις της ιστορίας και της ταυτότητάς μας.

Ελληνική Λογοτεχνία

Κώστας Χατζηαντωνίου

Το στέμμα του αυγών

Ένα βυζαντινό χειρόγραφο

Εκδόσεις: Καστανιώτη

Σελ.: 384

Τον Αύγουστο του 1922, κατά την οπισθοχώρηση του ελληνικού στρατού από τη Μικρά Ασία, ο λοχαγός Αναγνώστου διασώζει ένα πολύτιμο ντοκουμέντο: ένα χειρόγραφο του 13ου αιώνα μεταγραμμένο στη νεοελληνική γλώσσα, σε έξι τετράδια. Συγγραφέας του βυζαντινού χειρογράφου – που δεν σώθηκε – φέρεται να είναι ο μοναχός Ευψύχιος και τόπος γραφής η Μονή Σωσάνδρων, στο φημισμένο όρος Σίπυλος της Ιωνίας.

Ενενήντα χρόνια αργότερα, το 2012, μια ηλικιωμένη Μικρασιάτισσα παραδίδει σε έναν συγγραφέα εκείνα τα τετράδια, που είχαν περιέλθει στην κατοχή της, και δίνει το έναυσμα για να ξετυλιχθούν τα μεγάλα γεγονότα της εποχής και η μυθιστορηματική ζωή του Ευψύχιου. Σε κλίμα έντονου μυστηρίου και διαρκούς συσκότισης, περιγράφονται οι δραματικές στιγμές της άλωσης της Πόλης από τους Σταυροφόρους το 1204, η προσπάθεια των κατακτητών να οργανώσουν μια λατινική επικράτεια, αλλά και ο αγώνας των εκπατρισμένων Βυζαντινών να συγκροτήσουν στη Μικρά Ασία ένα εξόριστο βασίλειο μέχρι να ανακτήσουν την Κωνσταντινούπολη.

Νίκος Δαββέτας

Άντρες χωρίς άντρες

Εκδόσεις: Πατάκη

Σελ.: 240

Η μεταπολεμική Ελλάδα όπως την έζησαν ένας αφανής παρακρατικός και ο μονάκριβος γιος του που, δραπετεύοντας από την προβληματική του οικογένεια, ζει τώρα και εργάζεται στο Παρίσι. Δύο γενιές αντρών, μετέωρες μεταξύ των μεγάλων γεγονότων και των οικείων κακών, στην πιο κρίσιμη αναμέτρηση της ζωής τους. Μια απρόβλεπτη διαδρομή, από τα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια και τη δικτατορία του ’67 ώς την κοσμογονία της μεταπολίτευσης και την οικονομική κρίση του 2010. Πατέρες και γιοι, αγόρια που δεν ενηλικιώθηκαν, ενήλικες που δεν ωρίμασαν, αμφιταλαντευόμενοι διαρκώς μεταξύ του καλού και του κακού, του ορθού και του λάθους. Άλλοτε ασταθείς και φοβισμένοι, άλλοτε αποφασισμένοι και ριψοκίνδυνοι.

Μια αντιπαράθεση γενεών αλλά και μια αντιπαράθεση μύθου και ιστορίας.

Νίκος Παναγιωτόπουλος

Ανήσυχα άκρα

Εκδόσεις: Μεταίχμιο

Σελ.: 240

Τι σχέση μπορεί να έχει η φθορά της ερωτικής σχέσης με τα διαστημικά ταξίδια, ο χωρισμός με τα τσιγάρα και τις παροιμίες, το Εκκρεμές του Φουκώ με την ερωτική έλξη, οι ταινίες πορνό με την επιμέλεια κειμένων και τη ζήλια, το σκάκι με τη νεκρωμένη λίμπιντο και οι πισίνες στις βίλες των νοτίων προαστίων με τα ερωτικά απωθημένα;

Πώς μπορεί να συνδέεται το μπέιζμπολ με την αρρώστια και την ερωτική επιθυμία και ο Τσέχοφ με την ελληνική επαρχία και τη νευροχειρουργική;

Γιατί οι γριές ταΐζουν αδέσποτες γάτες και… τι είναι το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί όταν τα Ανήσυχα Άκρα σου σε κρατάνε ξάγρυπνη και συλλάβεις επ’ αυτοφώρω τον διαρρήκτη που μπουκάρει στο σπίτι σου νυχτιάτικα;

Έλενα Μαρούτσου

Θηριόμορφοι

Εκδόσεις: Πόλις

Σελ.: 224

Σε ένα ξενοδοχείο της Κρακοβίας ένας ώριμος άντρας, συντετριμμένος από τον πρόσφατο χαμό της γυναίκας του, συναντά μια αινιγματική κοπέλα. Παρότι εντελώς άγνωστοι και διαφορετικοί μεταξύ τους, εκείνος Έλληνας κι εκείνη Ιταλίδα, εκείνος καθηγητής λογοτεχνίας κι εκείνη ηθοποιός, αισθάνονται πως τους συνδέει κάτι απροσδιόριστο. Η τυχαία συνάντησή τους προκαλεί το ξετύλιγμα ιστοριών που οδηγούν τον αναγνώστη πίσω στον χρόνο, σε ένα αρχοντικό της Χίου και ακόμα πιο πίσω, σε ένα καθολικό μοναστήρι στη Συρακούσα.

Πρόκειται για ιστορίες έρωτα και απώλειας, φιλίας και ενηλικίωσης, ενοχής και εκδίκησης που, εκκινώντας από τις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και φτάνοντας ώς το σήμερα, εμπλέκουν τους δύο πρωταγωνιστές με τον πιο αναπάντεχο τρόπο. Τα πρόσωπα του μυθιστορήματος συμμετέχουν σ’ ένα ιλιγγιώδες παιχνίδι αντικατοπτρισμών, εναλλαγών προσωπείων και αντιμεταθέσεων, ενώ ταυτόχρονα μοιάζουν παγιδευμένα στα πάθη τους, όπως οι πεταλούδες στην απόχη. Οι πεταλούδες – σύμβολο του εύθραυστου, του εφήμερου αλλά και της μεταμόρφωσης – διαστίζουν την αφήγηση όπως και τις φωτογραφίες της Laura Makabresku, με τις οποίες συνομιλεί το κείμενο.