Στον αέρα η ανοσία, η οικονομία και οι αντοχές της κοινωνίας

– Πότε θα καλυφθεί το εμβολιαστικό πλάνο της κυβέρνησης;

– Πόσο πίσω μας πάει η ασυνέπεια των φαρμακευτικών εταιρειών στις παραδόσεις εμβολίων σε ολόκληρη την Ευρώπη;

– Θα προλάβουμε να οργανώσουμε μια επιτυχημένη τουριστική σεζόν;

– Θα έχει ελεγχθεί η πανδημία στις χώρες που αποτελούν τους μεγάλους τουριστικούς μας πελάτες ώστε να ταξιδέψουν σε μεγάλους αριθμούς;

– Θα καταφέρει η κυβέρνηση να ελέγξει την πανδημία και, κατά συνέπεια, να αποφύγει νέα lockdowns και το οικονομικό κόστος που αυτά συνεπάγονται;

– Θα μπορέσει ο Μητσοτάκης να κάνει πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο – εάν βεβαίως υποτεθεί ότι θα τις επιλέξει;

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος φύσει απαισιόδοξος για να αντιληφθεί ότι, ύστερα από τις τελευταίες πολύ δυσάρεστες εξελίξεις στο μέτωπο του εφοδιασμού της Ε.Ε. – άρα και της Ελλάδας – με τις συμφωνημένες δόσεις εμβολίων από τις φαρμακευτικές εταιρείες, ολόκληρος ο κυβερνητικός σχεδιασμός μπαίνει σε κατάσταση ρίσκου και αβεβαιότητας, που αναμένεται να κρατήσει για μήνες.

Εκτός στόχων

Κατ’ αρχάς αυτή τη στιγμή ούτε η Pfizer ούτε η AstraZeneka είναι σε θέση να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για έγκαιρη παράδοση εμβολίων. Μάλιστα η AstraZeneka λέει ότι μεγάλες ποσότητες (κάπου 50 εκατ. δόσεις) μεταφέρονται από το πρώτο στο δεύτερο τρίμηνο του έτους. Να σημειώσουμε ακόμη ότι για τη συγκεκριμένη εταιρεία υπήρχαν από την αρχή της χρονιάς υπόνοιες ότι θα έχει προβλήματα παράδοσης για ολόκληρο το 2021.

Αυτό σημαίνει ότι ο υπολογισμός της κυβέρνησης για επιστροφή σε «κάποιου είδους κανονικότητα» στα τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου πρέπει να θεωρείται ήδη ξεπερασμένος, αφού η Ελλάδα στηριζόταν στην AstraZeneka για να καλύψει εγκαίρως το εμβολιαστικό πλάνο.

Κατόπιν αυτού μπαίνουν σοβαρά ερωτήματα όχι μόνο για το αν η Ελλάδα θα είναι καλά επιδημιολογικά για να υποδεχτεί τουρίστες, αλλά και αν οι πληθυσμοί στους μεγάλους μας πελάτες θα είναι σε θέση να ταξιδέψουν σε μεγάλη κλίμακα.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η ελληνική κυβέρνηση, βασιζόμενη προφανώς στα αρχικά πλάνα εμβολιασμού σε Ελλάδα και Ευρώπη, είχε αναθαρρήσει και είχε βάλει έναν πολύ υψηλό στόχο για το φετινό καλοκαίρι: να προσελκύσει 20 εκατομμύρια τουρίστες (έναντι 35 στο μεγαλύτερο «πικ» του 2019 και μόλις 6 εκατ. το 2020).

Προφανώς ο τριπλασιασμός των τουριστών συγκριτικά με το 2020 ήταν από μόνος του ένας δυσθεώρητος στόχος, ο οποίος υπάρχει κίνδυνος να μειωθεί κατά πολύ εάν τα πράγματα συνεχίσουν να στραβώνουν.

Τίποτε σίγουρο

Εκτός του τουριστικού πλάνου, του οποίου η επίτευξη θα έφερνε μια βαθιά ανάσα στην ελληνική οικονομία, ένα ακόμη ρίσκο που μπορεί να επιφέρει η καθυστέρηση στην ανοσία του πληθυσμού είναι ότι μπορεί να μην γίνει εφικτό το μόνιμο πλήρες άνοιγμα της οικονομίας, με όλες τις συνέπειες που θα έχει αυτό και για την επιβίωση των επιχειρήσεων και για τα δημόσια οικονομικά.

Ας σημειωθεί ότι ήδη η κυβέρνηση το προηγούμενο διάστημα είχε αναγκαστεί να κάνει τα στραβά μάτια στην περιορισμένη και επιλεκτική τήρηση του τελευταίου τρίμηνου lockdown, καθώς αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα ήταν απολύτως οριακά όχι μόνο στην οικονομία, αλλά και στο επίπεδο των αντοχών της κοινωνίας.

Τώρα γνωρίζει ότι κάθε πισωγύρισμα θα μπορούσε όχι μόνο να οριστικοποιήσει την καταστροφή σημαντικού μέρους της μικρής επιχειρηματικότητας, αλλά και να διαρρήξει τα όρια της ψυχολογικής αντοχής της κοινωνίας. Τα μηνύματα από διάφορες σημαντικές χώρες της Ευρώπης, όπου μεγάλοι αριθμοί πολιτών εξεγείρονται εναντίον των lockdowns, προκαλούν ανησυχία και στα μέρη μας.

Τα πράγματα διαγράφονται λοιπόν άσχημα, αλλά μπορεί να γίνουν και χειρότερα εάν η καθυστέρηση στο εμβολιαστικό πλάνο διευρυνθεί τους επόμενους μήνες. Η οικονομία χάνει συνεχώς καύσιμα και ήδη ο προϋπολογισμός βρίσκεται σε κίνδυνο, ενώ η κυβέρνηση προβληματίζεται για το εύρος της στήριξης σε επιχειρήσεις και εργαζομένους.

Επιπλέον το πλάνο της απομείωσης των «κόκκινων» δανείων έχει τιναχτεί στον αέρα, τα αναγκαστικά μέτρα και οι πλειστηριασμοί επανέρχονται και το πρόβλημα θα επιδεινωθεί όταν θα αρχίσει το τσουνάμι των λουκέτων, το οποίο σχεδόν κανείς πλέον δεν πιστεύει ότι μπορεί να αποφευχθεί. Ο κορωνοϊός και τα lockdowns θα σαρώσουν ό,τι μικρό και μεσαίο άφησαν όρθιο τα μνημόνια.

Εκτός όμως από την αγορά, σε κίνδυνο βρίσκονται ήδη και τα δημόσια οικονομικά και σε λίγο καιρό, όταν θα λήξουν οι καραντίνες, θα υπάρξει κίνδυνος νέων περιοριστικών μέτρων από την Ευρώπη για να ελεγχθούν ελλείμματα και χρέος, τα οποία συνεχώς ανεβαίνουν.

Στον αέρα και τα εκλογικά σενάρια

Αν δεν γίνει κάποιο… θαύμα που θα αποκαταστήσει τον ρυθμό εμβολιασμού, την ανοσία και το διαρκές άνοιγμα της οικονομίας, θα υπάρξουν και πολιτικές συνέπειες, αφού

● προφανώς καίγονται οριστικά τα ούτως ή άλλως προβληματικά σενάρια για εκλογές στην αρχή του καλοκαιριού

● και μπαίνουν σε κίνδυνο ακόμη και αυτά για το φθινόπωρο, αν η κατάσταση αργήσει ακόμη περισσότερο να ομαλοποιηθεί στον εμβολιασμό και στην οικονομία.

Εάν επεκταθούν οι συνέπειες της κρίσης με μια παράταση της πανδημίας και μια ακόμη επανάληψη των lockdowns, αυτές θα μπορούσαν να αποτυπωθούν και στο πολιτικό παιχνίδι. Ας έχουμε για την ώρα κατά νου ότι οι επόμενες εκλογές – αν υποθέσουμε ότι θα γίνουν κάποια στιγμή το φθινόπωρο – έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες, τις οποίες θα χρειαστεί να αναλύσουμε προσεχώς…