«Κρίση, με πιάνει κρίση» έλεγε το τραγούδι του Τάκη Μπουγά που κάποτε έγινε σουξέ και σλόγκαν.

«Κρίση, με πιάνει κρίση» έλεγε το τραγούδι του Τάκη Μπουγά που κάποτε έγινε σουξέ και σλόγκαν. Τότε που ο Νεοέλληνας, είτε ήταν θαμώνας των μεγάλων νυχτερινών μαγαζιών είτε των μικρών μουσικών σκηνών, κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου και η ζωή κυλούσε ομαλά. Μαζί του και οι μουσικοί, που είχαν εξασφαλισμένη στέγη και καλό μεροκάματο. Η κρίση, όμως, βαθαίνει και έχει αλλάξει άρδην το μουσικό τοπίο. Οι καλλιτέχνες καλούνται να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα, ενώ οι μουσικές σκηνές ρίχνουν τις τιμές και αναδιαμορφώνουν το πρόγραμμά τους, όπως και το «ύφος» τους. Μιλήσαμε με κάποιους από τους πιο γνωστούς ιδιοκτήτες και υπεύθυνους δημοσίων σχέσεων των αθηναϊκών μουσικών σκηνών και το συμπέρασμα είναι ένα: Τόσο η μουσική όσο και οι μουσικοί βρίσκονται όντως στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.

«Ο κόσμος έχει χάσει το γέλιο του»
Σαν εκ βαθέων εξομολόγηση ακούγονται τα λόγια του κ. Βαγγέλη Κουρομηνά, ιδιοκτήτη του «Γυάλινου Μουσικού Θεάτρου», απ’ όπου πέρασε κυριολεκτικά η αφρόκρεμα των Ελλήνων μουσικών τα τελευταία 17 χρόνια: «Αν δεν ήταν δικός μου ο χώρος, θα είχα κλείσει, αφού ο κόσμος πια δεν έχει χρήματα να καταναλώσει για μία έξοδό του, κι ας έχουμε ρίξει τις τιμές στο 45%!». Δηλώνει ευθαρσώς ότι φοβάται να ρισκάρει, εξ ου και στο φετινό πρόγραμμα του «Γυάλινου» δεν υπάρχουν τα μεγάλα «πρώτα» ονόματα, και οι καλλιτέχνες πλέον αμείβονται με ποσοστά. Μεταξύ των καλλιτεχνών αυτών βλέπουμε την Ευρυδίκη, τη Δέσποινα Ολυμπίου, τον Νεκτάριο Σφυράκη με τους Rock Alarm, καθώς και ένα ρετρό πρόγραμμα που επιμελείται ο Μάκης Δελαπόρτας με τίτλο «Μέρες ραδιοφώνου». Μεγαλύτερο άγχος του κ. Κουρομηνά είναι να βγουν τα μεροκάματα όλων των εργαζομένων στην επιχείρηση, από τους σερβιτόρους μέχρι τους τεχνικούς, οι οποίοι έχουν δεχτεί μείωση έως και 20% στους μισθούς τους, χωρίς τουλάχιστον να απολυθούν. Ο ιδιοκτήτης του «Γυάλινου» δεν είναι καθόλου αισιόδοξος, αφού «ακόμη και με γεμάτο μαγαζί, ο κόσμος δεν παίρνει ποτό, με αποτέλεσμα να πιάνουμε το 1/3 του τζίρου συγκριτικά με άλλες χρονιές». Κι αφού ξεκαθαρίζει πως δεν δουλεύουν με «Λάτσηδες ή Νιάρχους, αλλά με τον ιδιωτικό και δημόσιο υπάλληλο», το νόημα – ίσως και ολόκληρου αυτού του ρεπορτάζ – βγαίνει από τις ακόλουθες φράσεις του: «Ο κόσμος έχει χάσει το γέλιο του. Χωρίς εμάς μπορεί, χωρίς το σούπερ-μάρκετ του, όμως, όχι».

«Αν χαθούν οι Έλληνες μουσικοί, χάθηκαν κι οι μουσικές σκηνές»
Την οικονομική κρίση αφουγκράστηκε, ως φαίνεται, πιο έγκαιρα το «Half Note» στο Μετς και από αμιγώς τζαζ στέκι φρόντισε εδώ και έναν χρόνο να ξανοιχτεί ακόμη και σε καλλιτέχνες του «έντεχνου». Έτσι, το τελευταίο διάστημα πέρασαν από ’κεί καλλιτέχνες σαν τους Βασίλη Λέκκα – Γιάννη Σπάθα, Δημήτρη Μαραμή – Κορίνα Λεγάκη, το κουαρτέτο Qua’SH του Θόδωρου Κοτεπάνου κ.ά. Η ιδιοκτήτρια του «Half Note» Ειρήνη Καράμπελα υποστηρίζει πως στοχεύουν σε «παραστάσεις υψηλής ποιότητας, σε συνδυασμό με χαμηλές τιμές και καλλιτεχνική ποικιλία». Μήπως όμως οι χαμηλές τιμές, πρωτόγνωρες για το μαγαζί, είναι ανεκτές από τους Έλληνες καλλιτέχνες και απαγορευτικές για τους αντίστοιχους ξένους; «Καταλάβαμε πως, αν χαθούν οι Έλληνες μουσικοί, θα χαθούμε κι εμείς μαζί τους» λέει η Ειρήνη Καράμπελα, γι’ αυτό και αποφάσισε να κλείσει τον περασμένο Μάιο και όχι Απρίλιο, δίνοντας βήμα, για έναν επιπλέον μήνα, αποκλειστικά σε ημεδαπούς μουσικούς, οι οποίοι έφευγαν από το «Half Note» με το λάιβ τους βιντεοσκοπημένο ως promo της δουλειάς τους. Μας ενημερώνει επίσης πως θα υπάρχει στάνταρ είσοδος με 10 ευρώ για ανέργους και φοιτητές, ενώ για τους υπόλοιπους η τιμή θα αλλάζει ανάλογα με τον εκάστοτε καλλιτέχνη.

Στο στέκι του φοιτητόκοσμου
Με μια γρήγορη ματιά στο πρόγραμμα του «Σταυρού του Νότου», βλέπουμε πως έχει κλείσει τα μεγαλύτερα ονόματα του «έντεχνου» και όχι μόνο, γι’ αυτήν τη σεζόν: Αλκίνοος Ιωαννίδης (Κεντρική Σκηνή, κάθε Παρασκευοσάββατο από 9.11), Ελένη Βιτάλη (Κεντρική Σκηνή, κάθε Δευτέρα από 5.11), αλλά και οι Πάνος Μουζουράκης, Μαριέττα Φαφούτη, Ματούλα Ζαμάνη και πολλοί άλλοι δημιουργοί, στις υπόλοιπες, μικρότερες σκηνές της επιχείρησης. Εντύπωση προξενεί το γεγονός πως, ενώ οι άλλες μουσικές σκηνές της Αθήνας δεν κοινοποίησαν ακόμη ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα, ο «Σταυρός του Νότου» έχει ήδη δρομολογήσει εμφανίσεις του Σωκράτη Μάλαμα τον Ιανουάριο του 2013 και του Γιάννη Χαρούλη μετά τα μέσα Μαρτίου!
Η Εύα Κούτρα, υπεύθυνη του Γραφείου Τύπου, πιστεύει πως η κρίση δεν είναι καταστροφική για μία επιχείρηση σαν τον «Σταυρό του Νότου», όπου ανέκαθεν υπήρχε η λογική της φτηνής εισόδου. Πόσω μάλλον σήμερα που η τιμή έπεσε από τα 12 στα 10 ευρώ, ενώ και στα μεγάλα προγράμματα της Κεντρικής Σκηνής θα ισχύσει μάλλον το ίδιο: είσοδος στα 10 ευρώ και χωρίς να υποχρεούται ο πελάτης να αγοράσει ποτό. Δηλώνει, ωστόσο, πως τα αποτελέσματα της κρίσης στη φετινή χειμερινή σεζόν θα φανούν τον Νοέμβριο με τη μείωση, αύξηση ή σταθεροποίηση της «ουράς» του κόσμου έξω απ’ την είσοδο.

«Δεν βγάζουμε άκρη με τις τιμές»
Αν κοιτάξει κανείς το πρόγραμμα του «Gazarte», που φημίζεται για τις τσουχτερές τιμές του, βλέπει πως πλέον λειτουργεί ως ένα αμιγώς τζαζ στέκι: συναυλίες των Juan Carlos Caceres και Jive Aces μες στον μήνα που πέρασε και των Dianne Reeves, Mario Biondi για τον Νοέμβριο. Ο κ. Στέλιος Χατζηζαχαρίου, υπεύθυνος του πολυχώρου, είναι κατηγορηματικός και σπεύδει να μας πληροφορήσει πως δεν θα βγάλουμε ποτέ άκρη με το θέμα του εισιτηρίου στις μουσικές σκηνές αυτήν την εποχή. Αν και οι τιμές για τα προγράμματα του «Gazarte» κυμαίνονται από 45 έως 20 ευρώ, «ο πελάτης πληρώνει μόνο για το θέαμα, με την κατανάλωση ποτού να είναι προαιρετική». Επιπλέον, «οι τιμές υπαγορεύονται από το μέγεθος του εκάστοτε ξένου καλλιτέχνη». Και τι γίνεται με τις συναυλίες Ελλήνων καλλιτεχνών σαν την Αρβανιτάκη ή τους Πρωτοψάλτη – Κορκολή, που έχουν σημειώσει μεγάλη επιτυχία στον συγκεκριμένο πολυχώρο; «Το “Gazarte” ανέκαθεν είχε την αισθητική του κονσέρτου και όχι της απλής νυχτερινής διασκέδασης» υποστηρίζει ο κ. Χατζηζαχαρίου, τονίζοντας πως το φετινό πρόγραμμα στηρίζεται περισσότερο στις μετακλήσεις καλλιτεχνών από το εξωτερικό.

«Η ιστορία με τα τραπέζια τελείωσε»…
Το κλαμπ «Κύτταρο», που έγραψε τη δική του ιστορία στην εγχώρια ροκ σκηνή, πέρασε μία φάση λούμπεν σκυλάδικου στα 90’s, ξανάνοιξε ως ροκ κλαμπ με πιο διευρυμένο χαρακτήρα το 2007 και σήμερα λειτουργεί αποκλειστικά με μεμονωμένα λάιβ καλλιτεχνών ή «ροκ διήμερα», καθώς και με συναυλίες ξένων συγκροτημάτων. «Η ιστορία με τα τραπέζια τελείωσε» δηλώνει ο ιδιοκτήτης του χώρου Μίμης Γιακουμέλλος, αποκαλύπτοντας στην ουσία πως οι εποχές με καλλιτέχνες που εμφανίζονταν full season στο «Κύτταρο» έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Για του λόγου το αληθές, συναυλίες από το εξωτερικό, όπως των Δανών Baby Woodrose (Παρασκευή 14.12), αναμένονται με ενδιαφέρον, με το ίδιο να ισχύει και για το διήμερο αφιέρωμα στα 35 χρόνια της Σπυριδούλας (Παρασκευοσάββατο 2 και 3.11, με Δ. Πουλικάκο, Γ. Αγγελάκα, Π. Παυλίδη, Deus X Machina, The Last Drive, Panx Romana, Echo Tattoo) ή την καθιερωμένη ετήσια συναυλία των Απροσάρμοστων στη μνήμη του Παύλου Σιδηρόπουλου (Σάββατο 8.12). Η τιμή εισόδου είναι στα 10 ευρώ, και από 8 ευρώ (στα λάιβ πιο «άσημων» καλλιτεχνών) έως 20 ευρώ (στις συναυλίες ξένων συγκροτημάτων).

Υπάρχει κι η φοιτητική φιάλη!
Λες και η κρίση συμβαίνει σε μια άλλη χώρα, τα δελτία Τύπου των κοινών εμφανίσεων της Νατάσας Θεοδωρίδου και της Έλενας Παπαρίζου, με επίτιμο γκεστ τον Λευτέρη Πανταζή (ξεκίνησαν στις 19 Οκτωβρίου), μιλούν ακόμα για «τα κορμάκια που θα επισκεφτούν το κέντρο “Votanikos Live” και θα βασανίζονται στον ρυθμό του για πολλές ώρες!». Η αλήθεια είναι πως οι τιμές, ακόμη και σε τέτοιου είδους προγράμματα, έχουν πέσει αισθητά. Συγκεκριμένα, στο «Votanikos Live» η φιάλη ανά τέσσερα άτομα κοστολογείται, Παρασκευή και Σάββατο, στα 160 ευρώ, όταν πριν από μια πενταετία κόστιζε τα διπλά, ενώ υπάρχει και φοιτητική φιάλη ανά έξι άτομα στα 130 ευρώ. Οφείλουμε να ομολογήσουμε πως η «φοιτητική φιάλη» είναι κάτι που δεν είχαμε ξανακούσει.