Το σημερινό μας θέμα ξεχωρίζει… από τις άλλες «Ιστορίες… ελληνικές».

Το σημερινό μας θέμα ξεχωρίζει… από τις άλλες «Ιστορίες… ελληνικές». Και αυτό γιατί δεν αφορά μόνο την Ιστορία μιας γέφυρας, που συμπληρώνει φέτος 200 χρόνια από τότε που οι αποικιοκράτες Άγγλοι την έχτισαν, αλλά και γιατί αφορά το σύνολο των μνημείων της χώρας, μια τεράστια ιστορική κληρονομιά, η οποία αποτελεί «το μέλλον για το παρελθόν του τόπου μας», όπως επισημαίνεται στον τίτλο ενός μεγάλου επιστημονικού συμποσίου που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες μέρες στην Κεφαλλονιά και το οποίο οργανώθηκε από το Ίδρυμα Κεφαλλονιάς και Ιθάκης, το τμήμα Χωροταξίας του Πολυτεχνείου Θεσσαλίας καθώς και άλλους επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς, με τη συμμετοχή μάλιστα μεγάλου αριθμού επιστημόνων.

Κάθε μνημείο λοιπόν και μια «Ιστορία… ελληνική», γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μοιραστούμε την Ιστορία της 200 χρόνων Γέφυρας Δεβοσέτου του Αργοστολιού και τις προσπάθειες διάσωσής της, καθώς και να μοιραστούμε τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες των επιστημονικών και κοινωνικών φορέων για την προστασία των μνημείων της χώρας μας.
Το θέμα του συνεδρίου ήταν: «Προστασία και ανάδειξη της μνημειακής κληρονομιάς: ένα μέλλον για το παρελθόν μας» και η τελευταία συνεδρίαση ήταν αφιερωμένη στην 200ή επέτειο της Γέφυρας Δεβοσέτου (Αργοστολίου)… στην οποία αυτήν τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη έργα προστασίας αλλά και αναστήλωσης και ανάδειξης, ύστερα από πολύχρονη αδιαφορία των διαφόρων αρμόδιων και αναρμόδιων.
Για έγκλημα εκ προμελέτης έχει μιλήσει παλαιότερα ο πρόεδρος του Ιδρύματος Κεφαλλονιάς και Ιθάκης (ΙΚΙ), καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Ηλίας Μπεριάτος, ένας από τους επιστήμονες και πολιτικούς που από τη δεκαετία του ’80 είχαν δώσει μάχη και έχουν συμβάλει στη θεσμική θωράκιση του ιστορικού μνημείου.

Η ιστορική γέφυρα
Σύμφωνα με όσα είχε γράψει το «Πράσινο Ποντίκι» τον περασμένο Μάρτιο, διακόσια χρόνια πριν «σε µία ολοµέλεια του τοπικού κυβερνητικού συµβουλίου της Κεφαλλονιάς, κάποια ηµέρα του 1812, την εποχή δηλαδή που κυριαρχούσαν οι Βρετανοί, ο Ελβετός µηχανικός Κάρολος-Φίλιππος De Bosset, ελληνιστί Δεβοσέτος, αξιωµατικός του αγγλικού στρατού και διοικητής της Κεφαλλονιάς, πρότεινε την κατασκευή γέφυρας που θα συνέδεε το νοτιότερο άκρο της πόλης του Αργοστολίου µε την απέναντι ακτή του Δράπανου, παρακάµπτοντας το έλος του Κουτάβου»…
Η ιστορική Γέφυρα De Bosset ή Γέφυρα του Δεβοσέτου, του «Πόντε», όπως τον έλεγαν οι Κεφαλλονίτες, είναι η µεγαλύτερη λίθινη γέφυρα της Ευρώπης µε µήκος 900 γαλλικά µέτρα. Η κατασκευή της άρχισε το 1812 και ολοκληρώθηκε έπειτα από 3-4 χρόνια, συνδέοντας την πρωτεύουσα της Κεφαλλονιάς, το Αργοστόλι, µε την απέναντι ακτή.
Στο επιστημονικό συμπόσιο συζητήθηκε και το θέμα της Γέφυρας, ενώ στη διακήρυξη έγινε ειδική αναφορά, στην οποία επισημαίνονται τα εξής:
«Η Γέφυρα Δεβοσέτου δεν αποτελεί μόνον το κυριότερο τοπόσημο της πόλης του Αργοστολίου αλλά και το κέντρο μιας πλειάδας πολιτιστικών πόλων που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας της Κεφαλλονιάς. Αναμφισβήτητα, είναι αρνητικό το γεγονός ότι υπήρξαν καθυστερήσεις στην αποκατάσταση του μνημείου, το οποίο αφέθηκε να φθάσει κυριολεκτικά μέχρι του σημείου κατάρρευσης! Είναι όμως θετικό το γεγονός ότι επιτέλους άρχισε και συνεχίζεται τα έργο της αναστήλωσης και αποκατάστασης.
Για τους λόγους αυτούς:
• Ζητούμε την επιτάχυνση των αναγκαίων εργασιών για την ολοκλήρωση της στατικής και αρχιτεκτονικής αποκατάστασης της ιστορικής γέφυρας, με βάση τις εγκεκριμένες μελέτες του Υπουργείου και σύμφωνα με τους αποδεκτούς σήμερα κανόνες της επιστήμης, της τέχνης και της σύγχρονης τεχνικής.
• Ζητούμε επίσης την εξασφάλιση της επόμενης ημέρας για τη Γέφυρα, όπως αυτή έχει καθοριστεί από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, δηλαδή πεζοδρόμηση και συναφείς συμβατές λειτουργίες (αναψυχής, πολιτισμού, κοινωνικής συνάθροισης κ.λπ.).
• Για την επίτευξη των στόχων αυτών απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η απρόσκοπτη χρηματοδότηση του έργου για την ολοκλήρωση της αποκατάστασης».
Τέλος, με αφορμή τη διεξαγωγή του 11ου συμποσίου του ΙΚΙ, με την ευκαιρία της επετείου των 200 χρόνων από την κατασκευή της ιστορικής Γέφυρας, ενός μοναδικού ιστορικού μνημείου σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, οι διοργανωτές και οι συμμετέχοντες στο συμπόσιο φορείς προτρέπουν κάθε αρμόδιο φορέα και κάθε ενεργό πολίτη να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την ολοκλήρωση του έργου αλλά και τη μετέπειτα συντήρηση και ορθή λειτουργία και χρήση της Γέφυρας.

Διακήρυξη  για τη μνημειακή κληρονομιά
Σε ό,τι αφορά τώρα τη γενικότερη κατάσταση της μνημειακής κληρονομιάς, οι φορείς διοργάνωσης του 11ου επιστημονικού συμποσίου και η συντριπτική πλειονότητα αυτών που συμμετείχαν διαπιστώνουν και δηλώνουν τα ακόλουθα:
• Η μνημειακή κληρονομιά αποτελεί βασικό στοιχείο της ταυτότητας και οργανικό συστατικό της ολοκληρωμένης οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης ενός τόπου.
• Ο τρόπος διαχείρισης της κληρονομιάς αποτελεί συχνά πεδίο αντιπαραθέσεων λόγω της σχετικότητας της ίδιας της έννοιας της κληρονομιάς αλλά και της διαφορετικότητας των αντιλήψεων για την προστασία της που συναρτώνται με τον συγκεκριμένο χώρο, χρόνο και σύστημα κοινωνικών αξιών.
• Η χώρα μας, εκτός από τα τεράστια πολιτιστικά αποθέματα, διαθέτει και ένα μεγάλο νομοθετικό οπλοστάσιο για την πολιτιστική κληρονομιά, το οποίο δεν αξιοποιείται και δεν εφαρμόζεται σωστά και ολοκληρωμένα, με συνέπεια την αναποτελεσματική προστασία και διαχείριση των μνημείων κάθε κατηγορίας.
• Μια σημαντική κατηγορία κτισμένης κληρονομιάς είναι και οι εγκαταλελειμμένοι οικισμοί (αποκαλούμενοι ερειπιώνες), οι οποίοι είναι αρκετοί στα Ιόνια Νησιά λόγω των σεισμών του 1953 και για τους οποίους πρέπει να ληφθεί ειδική μέριμνα διαφύλαξης και ανάδειξής τους.
• Η μέχρι σήμερα πολιτική των αρμόδιων κυβερνητικών φορέων (ΥΠΠΟ-ΥΠΕΚΑ) δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα παρά τις φιλότιμες προσπάθειες πολλών και αξιόλογων στελεχών των ανωτέρω φορέων, των οποίων το έργο πρέπει να αναγνωριστεί δημοσίως.
• Θεωρούμε ότι η δράση της πολιτείας πρέπει να ενταθεί και να κατευθυνθεί στη διασφάλιση όχι μόνον των οικονομικών πόρων, αλλά και της συνεργασίας υπηρεσιών και φορέων του Δημόσιου με τον ιδιωτικό και κοινωνικό τομέα.