Το ντοκιμαντέρ «Κισμέτ» της Νίνας – Μαρίας Πασχαλίδου διερευνά την τεράστια επιτυχία των τουρκικών σειρών και τον τρόπο που επηρεάζουν τη ζωή των γυναικών στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και τον αραβικό κόσμο

Το ντοκιμαντέρ «Κισμέτ» της Νίνας – Μαρίας Πασχαλίδου διερευνά την τεράστια επιτυχία των τουρκικών σειρών και τον τρόπο που επηρεάζουν τη ζωή των γυναικών στην Ελλάδα, τα Βαλκάνια και τον αραβικό κόσμο

Αν πιστεύετε ότι τα τούρκικα σίριαλ έχουν κατακτήσει μόνο το ελληνικό κοινό, μάλλον έχετε πέσει έξω. Οι τουρκικές σαπουνόπερες προβάλλονται με επιτυχία στις χώρες των Βαλκανίων, στην Ασία και, όπως φαίνεται, επηρεάζουν καταλυτικά τη συμπεριφορά των γυναικών στα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο.
Πώς, όμως, καταφέρνουν τα τουρκικά σίριαλ να διεισδύουν με τόση επιτυχία στη ζωή εκατομμυρίων γυναικών με διαφορετική εθνικότητα, θρησκεία και κουλτούρα; Το ντοκιμαντέρ «Κισμέτ» της Νίνας – Μαρίας Πασχαλίδου φωτίζει την τεράστια επιτυχία των τουρκικών σειρών και προχωράει ένα βήμα παραπάνω: αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο οι τουρκικές σειρές επηρεάζουν και συχνά αλλάζουν τις συμπεριφορές… το κισμέτ των γυναικών του αραβικού κόσμου.

Η ένοχη απόλαυση του Σουλεϊμάν
Είναι γεγονός ότι η βιομηχανία της τουρκικής σαπουνόπερας βρίσκεται σε άνθιση τα τελευταία χρόνια και δεκάδες σίριαλ εξάγονται σε περισσότερες από 80 χώρες. Μάλιστα, σε πρόσφατη έρευνα της εφημερίδας «Χουριέτ», αναλυτές και οικονομικοί παράγοντες συμφώνησαν ότι οι τουρκικές σειρές της γειτονικής χώρας αποτελούν ένα από τα δύο δυνατά εξαγώγιμα προϊόντα της, με έσοδα εκατομμυρίων τουρκικών λιρών.  Η τηλεόραση ως μέσον έχει το πλεονέκτημα να αναπαράγει συνεχώς τα γεγονότα, τους πρωταγωνιστές, τη μυθοπλαστική αναπαράσταση του πραγματικού. Όμως η καθημερινότητα των γυναικών της Τουρκίας δεν έχει καμία σχέση με την «ψεύτικη» εικόνα που προβάλλεται στις τουρκικές σαπουνόπερες.
Ο Σουλεϊμάν, η Φατμαγκιούλ, η Σεχραζάτ και ο Εζέλ είναι τα αναγνωρίσιμα πρόσωπα, οι πρωταγωνιστές που έχουν κατακτήσει εκατομμύρια γυναίκες. Το γεγονός ότι κάθε βράδυ εισβάλλουν στο σπίτι σου, σε βρίσκουν με τις παντόφλες και τις πιτζάμες, σε κάνει να νιώθεις μιαν απέραντη οικειότητα και σιγά – σιγά γίνονται κομμάτι της καθημερινότητας σου. Η Πασχαλίδου με το συνεργείο της βρέθηκε στην Τουρκία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία. Τρύπωσε στα παρασκήνια, επισκέφτηκε τους χώρους όπου γυρίζονται οι τουρκικές σειρές, μπήκε στα σπίτια των τηλεθεατριών και μίλησε μαζί τους. Ο φακός κατέγραψε τους πρωταγωνιστές, ζουμάρισε όμως και στους ανώνυμους θεατές που «ζουν» μέσω της εικονικής πραγματικότητας.

Τσουνάμι διαζυγίων στον αραβικό κόσμο
Ας μην ξεχνάμε ότι η τηλεόραση είναι ένα ισχυρότατο μέσο πειθούς και επιβολής αφού σου δίνει αυτό που θέλεις να δεις και εσύ την αφήνεις να σου επιβληθεί ευκολότερα. Η τηλεθεάτρια, είτε βρίσκεται στην Αθήνα είτε σε κάποιο χωριό της Αιγύπτου, ταυτίζεται με τις ηρωίδες της σαπουνόπερας. Γαντζώνεται απεγνωσμένα από τη δικαίωση της παρούσας ζωής, την απόλαυση, την «αυτο-ολοκλήρωση». Δεν έχει σημασία αν φοράει μπούρκα ή μόνο το μπικίνι της. Άλλωστε όλες οι τηλεθεάτριες είναι ίσες μεταξύ τους. Νεαρές αλλά και μεγαλύτερες γυναίκες που παρακολουθούν τις δημοφιλείς τουρκικές σειρές μέσα από τις ηρωίδες και τα πάθη τους «προβάλλουν» τις δικές τους επιθυμίες και ελπίδες. Το φανταστικό δεν προβάλλεται στον ουρανό, αλλά εγκαθίσταται στη γη. Οι θεοί – σταρ βρίσκονται ανάμεσα μας, είναι από τη δική μας φύτρα, θνητοί σαν εμάς. Άρα μπορούμε και εμείς να χειριστούμε καταστάσεις και ταμπού όπως οι ήρωες των σίριαλ.
Οι γυναίκες του αραβικού κόσμου επηρεάζονται τόσο πολύ από τις δημοφιλείς τουρκικές σειρές, ώστε αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουν οι ίδιες τον εαυτό τους. Αρχίζουν να υποστηρίζουν τη συζήτηση για τα γυναικεία δικαιώματα και να κάνουν τα πρώτα βήματα χειραφέτησης. Στον φακό της Πασχαλίδου μια ακτιβίστρια από το Κάιρο που είχε πέσει θύμα σεξουαλικής βίας θα αποκαλύψει πώς το σίριαλ «Φατμαγκιούλ» σπάει τα ταμπού στην Αίγυπτο και κάποιες γυναίκες βρίσκουν τη δύναμη, ακολουθώντας το παράδειγμα της πρωταγωνίστριας, να μιλήσουν ανοιχτά για τον βιασμό. Μια άλλη γυναίκα από τα Αραβικά Εμιράτα ομολογεί on camera ότι μετά την προβολή του συγκεκριμένου σίριαλ αποφάσισε να χωρίσει τον σύζυγό της, τον οποίο την ανάγκασαν με το ζόρι να παντρευτεί όταν ήταν ανήλικη.

Η ψεύτικη λάμψη κρύβει τις κοινωνικές ανισότητες
Το «Κισμέτ» εξετάζει, επίσης, τη μεγάλη διεισδυτικότητα των τουρκικών σίριαλ στα Βαλκάνια. Η Πασχαλίδου μέσα από συνεντεύξεις διερευνά και την επιρροή των τουρκικών σειρών στο ελληνικό κοινό και προσπαθεί να εξηγήσει γιατί οι Ελληνίδες παρακολουθούν φανατικά τις τουρκικές σαπουνόπερες. Σύμφωνα με τη σκηνοθέτιδα, τα τουρκικά σίριαλ σπάνε τα εθνικά μας ταμπού. Στο ντοκιμαντέρ μια Τουρκάλα είναι παντρεμένη με Έλληνα, ο οποίος προσπαθεί να επικοινωνήσει μαζί της, μαθαίνοντας τουρκικά από τα σίριαλ και μια Ελληνίδα μικρασιατικής καταγωγής επηρεάζεται από τον Σουλεϊμάν και τη Χουρέμ.
Ο γάμος, το διαζύγιο, ο έρωτας, οι οικογενειακές και προσωπικές σχέσεις είναι τα θέματα που προβάλλουν τα τουρκικά σίριαλ και φέρνουν τα πάνω κάτω στις κοινωνίες που προβάλλονται. Πίσω όμως από την ιδανική εικόνα της τουρκικής κοινωνία που προωθούν οι τουρκικές σειρές υπάρχει η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού: οι διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ, οι κοινωνικές αντιθέσεις, η ανισότητα, οι φόνοι των γυναικών για λόγους τιμής, τα βαθιά ριζωμένα στερεότυπα που αδυνατούν να κρύψουν τα πανάκριβα σκηνικά και οι επιμελημένες παραγωγές.