Είναι αλήθεια πως όσοι από εμάς γνώρισαν την Άννα, την Έλλη, τη Λόλα και τον Μίμη, αυτούς τους παιδικούς χάρτινους φίλους μας που μας έβαλαν στον μαγικό κόσμο της γνώσης, πολύ λίγο ή ελάχιστα μας ενδιέφερε ποιος τους τοποθέτησε μέσα σ’ εκείνο το βιβλίο που κρατούσαμε για πρώτη φορά στα χέρια μας.

Είναι αλήθεια πως όσοι από εμάς γνώρισαν την Άννα, την Έλλη, τη Λόλα και τον Μίμη, αυτούς τους παιδικούς χάρτινους φίλους μας που μας έβαλαν στον μαγικό κόσμο της γνώσης, πολύ λίγο ή ελάχιστα μας ενδιέφερε ποιος τους τοποθέτησε μέσα σ’ εκείνο το βιβλίο που κρατούσαμε για πρώτη φορά στα χέρια μας.

Τελικά, αυτές τις παιδικές φιγούρες που έλεγαν συλλαβιστά «να Άννα ένα μήλο» δεν τις ξεχάσαμε ποτέ… Απόδειξη της μαγικής δύναμης του δημιουργού τους. Ο χαράκτης και ζωγράφος Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος κατάφερε να χτίσει μια λαϊκή ανάγνωση στα έργα του. Και δεν είναι τυχαίο.

Μέσα στη σκοτεινιά του πολέμου και της Κατοχής κάνει λιθογραφικές αφίσες για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, αργότερα εντάσσεται στο ΕΑΜ καλλιτεχνών και φιλοτεχνεί προπαγανδιστικές αφίσες για την Εθνική Αντίσταση. Tο 1949 πραγματοποίησε τη λιθογραφική εικονογράφηση του «Αλφαβηταρίου» του Οργανισμού Εκδόσεων Σχολικών Βιβλίων.

Διόλου τυχαία ο Γιάννης Τσαρούχης είχε πει γι’ αυτόν: «Αυτό το βιβλίο και μια αφίσα του ΕΑΜ μου έδωσαν χαρά και ελπίδα. Ευχαριστώ τον Γραμματόπουλο».
Ο Κ. Γραμματόπουλος έχει εδραιωθεί ανάμεσα στους σημαντικότερους διαμορφωτές της νεοελληνικής τέχνης. Γι’ αυτό και μια έκθεση με το έργο του είναι πάντα ζωντανή, επίκαιρη και χρήσιμη. Το Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη, από τις 19 Ιουνίου, θα εκθέτει 150 έργα του σημαντικού χαράκτη και ζωγράφου που εκτείνονται χρονολογικά από το 1930 ώς το 1991.

«Στα εξήντα ένα συναπτά έτη της δημιουργικής του δράσης, υποστήριζε με το ίδιο πάθος τη ζωγραφική και τη χαρακτική, εδραιώνοντας τη θέση του ανάμεσα στους καταξιωμένους διαμορφωτές της σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Με σθένος διεύρυνε τις αισθητικές μας αντιλήψεις, υποστηρίζοντας ότι «η φαντασία δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ελεύθερη ανάπλαση της μνήμης», σημειώνει ο επιμελητής της έκθεσης και διευθυντής του εικαστικού προγράμματος του ιδρύματος Τάκης Μαυρωτάς. Και γι’ αυτό ήταν ο πρώτος που κατόρθωσε με τις έγχρωμες ξυλογραφίες να εκμηδενίσει τα όρια μεταξύ ζωγραφικής και χαρακτικής.

Μαθητής του Κεφαλληνού τη δεκαετία του ’30 στην ΑΣΚΤ, δεν δίστασε μετά τον θάνατο του δασκάλου του το 1957 και ως καθηγητής πια στη Σχολή να αμφισβητήσει τις διδακτικές μεθόδους του. Παρά την επιρροή των δασκάλων του, με τόλμη διαμόρφωσε το προσωπικό του ιδίωμα. «Η τέχνη για τον ίδιο σήμαινε ήθος, μια αταλάντευτη ευθύνη, έναν ατέρμονα διάλογο ανάμεσα στον μύθο και το σήμερα. Έτσι δούλευε ασταμάτητα με τα πάθη της ύλης των χρωμάτων, το σχήμα, την αίσθηση, και το 1974 φιλοτέχνησε το Εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας» συμπληρώνει ο Τάκης Μαυρωτάς.

Αλλά φιλοτέχνησε και μερικές από τις πιο όμορφες εικόνες της Ελλάδας, λουσμένες στο μεσογειακό φως. Οι έγχρωμες ξυλογραφίες του από το Αιγαίο, την Ολυμπία, τους Δελφούς, την Αττική, γεμάτες φως και ποιητική αρμονία, τον καθιέρωσαν ως τον «χαράκτη και ζωγράφο του Αιγαίου, με ονειρικά πλάνα που αλληλοκαλύπτονται σαν πέπλα πάνω από τη θάλασσα μαζί με μυθικές μορφές».

Εκείνος πάντως έλεγε: «Ποτέ δεν θεώρησα μεγάλο αξίωμα για έναν ζωγράφο τον τίτλο του Καθηγητή, γιατί ποτέ δεν πίστεψα ότι η τέχνη διδάσκεται, πράγμα που όσο πέρασαν τα χρόνια το διαπίστωνα περισσότερο (…) Καλλιτέχνης είναι κανείς από τη στιγμή που θα πιάσει το μολύβι στα χέρια του, και σπουδαστής μέχρι το τέλος της ζωής του».

Η έκθεση περιλαμβάνει τις αφίσες από τον πόλεμο και την Κατοχή που έγιναν αφορμή να συλληφθεί, τις προσωπογραφίες Ελλήνων λογοτεχνών (Σικελιανός, Παλαμάς, Βενέζης, Τερζάκης κ.ά.), τα αγαπημένα σε όλους «Αλφαβητάρια» του Δημοτικού Σχολείου, καθώς και τα βιβλία των Π.Σ. Δέλτα, Π. Πρεβελάκη, Π. Χάρη, Ν. Βρεττάκου στα οποία φιλοτέχνησε τις εικονογραφήσεις, τις έγχρωμες ξυλογραφίες με την απόδοση των ελληνικών τοπίων και τις ελαιογραφίες του.

INFO:«Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος: Ζωγραφική – Χαρακτική», Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη, Βασιλίσσης Σοφίας 9 και Μέρλιν 1. Από 19 Ιουνίου έως 5 Οκτωβρίου