Σταμάτης Κραουνάκης σκηνοθετεί, Δημήτρης Μανιάτης γράφει, Πασχάλης Τσαρούχας πρωταγωνιστεί, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης…

Σταμάτης Κραουνάκης σκηνοθετεί, Δημήτρης Μανιάτης γράφει, Πασχάλης Τσαρούχας πρωταγωνιστεί, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης…

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΚΡΑΟΥΝΑΚΗΣ

«Στρατηγού Μακρυγιάννη, πίσω απ’ το Μουσείο Ακροπόλεως. Καλοκαίρι. Ήρθε ο Πασχάλης Τσαρούχας, με τη μηχανή του και κάτι ελβιέλες, δεν είχαμε πει μέχρι τότε ούτε ένα γεια. Από εκεί μέχρι εδώ, με ενωτικό θεό τα λόγια του Μανιάτη, φτάσαμε να μιλάμε και να γεννάμε ομού, τον απελπισμένο, αποφασισμένο και αποθεωμένο ήρωά μας, εις τον αιώνα του αιώνος».

Το πρωτότυπο έργο του δημοσιογράφου και συγγραφέα Δημήτρη Μανιάτη «Ο ληστής» κάνει πρεμιέρα απόψε στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, σε σκηνοθεσία Σταμάτη Κραουνάκη. Ο Πασχάλης Τσαρούχας μας μίλησε για το έργο που προέτρεψε τον Δημήτρη Μανιάτη να γράψει…

«Ποιος είναι αυτός ο περιβόητος “Ληστής”;» ρωτήσαμε τον Πασχάλη Τσαρούχα, που υποδύεται τον ομώνυμο ήρωα στο έργο του Μανιάτη. «Ο ‘‘ληστής’’ είναι όλοι εκείνοι οι άνθρωποι, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να χωρέσουν την ύπαρξή τους μέσα στο αστικό περιβάλλον που διαμορφωνόταν στη μετεπαναστική Ελλάδα στα τέλη του δέκατου ένατου και τις αρχές του εικοστού αιώνα. Άνθρωποι οι οποίοι για διάφορους λόγους βρέθηκαν στο περιθώριο της δεδομένης κοινωνίας» μας εξηγεί.

Και συνεχίζει: «Τις περισσότερες φορές οδηγούμενοι στο ‘‘κλαρί’’, γιατί απλώς αυτοδίκησαν απέναντι στον εκάστοτε φορέα της αδικίας στο πρόσωπό τους ή σε συγγενικά πρόσωπα. Χωρίς αυτό να σημαίνει φυσικά ότι η συμπεριφορά τους, από το πέρασμα της γραμμής και μετά, υπήρξε πάντα συνδυασμένη με τον δρόμο της ηθικής».

Γιατί νιώσατε την ανάγκη να προτείνεται σε κάποιον άλλο να γράψει ένα κείμενο για την κοινωνική ληστεία; «Τον κύριο Μανιάτη τον γνώριζα από τα μέσα μαζικής δικτύωσης. Τον τρόπο, δηλαδή, που έχει στο να διατυπώνει γνώμη.

Τον θεωρώ οξυδερκή, καυστικό και καίριο. Ως δημιουργός (ηθοποιός – σκηνοθέτης – συγγραφέας ο ίδιος) θεώρησα ότι το ενδιαφέρον που μου προκαλούσε ο συγκεκριμένος άνθρωπος με τον τρόπο που σκεφτόταν αλλά και διατύπωνε τη σκέψη του στο πληκτρολόγιο ήταν ακριβώς η αφορμή να τον γνωρίσω προσωπικά και να του ζητήσω να γράψει γι’ αυτό το τόσο μεγάλο θέμα που καλύπτει το ανεξερεύνητο στην ουσία πεδίο της κοινωνικής ληστείας στην πατρίδα μας. Μιλάμε για μια περίοδο ενός αιώνα και βάλε. Για μια πολύ σημαντική πτυχή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας δηλαδή».

Εσείς έχετε νιώσει στη ζωή σας ως άνθρωπος που αναγκάζεται να περάσει στην απέναντι μεριά και να ζήσει στο περιθώριο, που δεν χωράει πουθενά και απλώς το σκάει; «Ξέρετε, ουσιαστικά, στο επάγγελμά μας – όλων των δημιουργών – αυτή ακριβώς είναι η ανάγκη που έχει σταθεί ο απόλυτος οδηγός μας. Απλώς – όχι και τόσο απλώς δηλαδή – το δικό μας Καλάσνικοφ είναι η σκηνή, η σύνθεση, τα πινέλα, η συγγραφή.

Και θεωρώ ότι αυτή είναι μια σκληρότερη μορφή ‘‘παραβατικότητας’’, διότι ακριβώς τα αποτελέσματα του αγώνα μας στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν έχουμε την ευκαιρία να τα διαπιστώσουμε ιδίοις όμμασι, μια και οι κοινωνίες χρειάζονται την παρέλευση γενεών για να εξελιχθούν».

Μέσα σε όλα αυτά, από την ιστορία δεν λείπει και ο «έρωτας». Πώς ξεδιπλώνεται η ερωτική ιστορία του δικού σας «ληστή»; «Ο έρωτας, ξέρετε, πάντοτε υπήρξε το απόλυτο εργαλείο του Θεού όταν εκείνος θέλησε να βάλει σε μπελάδες τον κόσμο. Έτσι, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να λείψει από τη δική μας ιστορία, η οποία ξαναλέω αφηγείται ‘‘πολύ μεγάλα πράγματα’’.

Στην περίπτωσή μας είναι ακριβώς η πηγή της αντοχής του Ληστή στις κακουχίες, η σταλαγματιά ελπίδας στη δύσκολη στιγμή, το κεντρί της αφύπνισης την ώρα της ασυνειδησίας, η προσωπική αγωνία ύπαρξης του ήρωα για κάτι που ‘‘πραγματικά να αξίζει τον κόπο’’. Όσο για την κατάληξη, οι πραγματικά μεγάλοι έρωτες έχουν τα πάντα εκτός από κατάληξη».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ

«Από εκείνο το μεσημέρι που ο φίλος και ηθοποιός Πασχάλης Τσαρούχας μου πρότεινε να γράψω κάτι για την κοινωνική ληστεία, εικόνες με στοίχειωσαν. Τι να γράψω; Τι να πω για τους αρνητές της τάξης, αυτούς τους αταξινόμητους του ελλαδικού χώρου των τελών του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού; Τα βιβλία και οι πηγές που μπορούσα να συμβουλευτώ ήταν άφθονα, κι όμως κάτι άλλο με έτρωγε. Στην αναμέτρηση με τον μυθικό κόσμο στήνονταν διάφορες παγίδες. Η εξιδανίκευση ήταν μία. Ο λυρισμός μια δεύτερη.

Κι αυτό το λέω γιατί, παρά την εικόνα του Ρομπέν των Δασών που έχουμε στον νου μας για τους κοινωνικούς ληστές τύπου Γκαντάρα, Νταβέλη, Γιαγκούλα, αδελφών Ρέντζου, Περικλή Παπαγεωργίου και εκατοντάδων άλλων που έδρασαν στα όρη και τα βουνά, οι τελευταίοι ήταν απολύτως αμφίσημα πρόσωπα. Για την ακρίβεια, γέννημα θρέμμα μιας μετέωρης οικονομικά και πολιτικά εποχής ανάμεσα στη φεουδαρχία και τον πρώιμο αστικό εκσυγχρονισμό. Πρόσωπα γεμάτα αντιφάσεις: Γενναιότητα αλλά και κουτοπονηριά. Τιμιότητα αλλά και παραβατικότητα. Εντός και εκτός ενός συστήματος που τότε οικοδομούνταν».

INFO Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206, Ταύρος), πρεμιέρα απόψε στις 21.00, και κάθε Πέμπτη, 10 – 12 ευρώ, 210-3418550.