Αν ζούσε θα έτριβε τα χέρια του από ικανοποίηση, καθώς η υστεροφημία του -για την οποία έδειχνε πάντα ενδιαφέρον- ενισχύθηκε εντυπωσιακά από την εκδήλωση της περασμένης Τετάρτης

Του Γιάννη Παντελάκη
Ημ.δημοσίευσης: Σάββατο 9 Μαρτίου 2013

Εκεί ψηλά, στα βραχώδη της Φιλοθέης, κάποιοι τριγμοί θα ακούστηκαν την περασμένη Τετάρτη. Τριγμοί ικανοποίησης. Ποτέ δεν θα φανταζόταν το πρόσωπο-σύμβολο της συντηρητικής παράταξης στη νεοελληνική πραγματικότητα, πως δεκαπέντε χρόνια από τον θάνατό του, θα προκαλούσε ακόμα τόση φασαρία. Και μάλιστα, όχι με αρνητικό πρόσημο για τον ίδιο, το αντίθετο. Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ να ερίζουν με αφορμή μια τιμητική εκδήλωση για τον ίδιο. Αν ζούσε, μπορώ να φανταστώ πώς θ’ αντιδρούσε. Θα σχημάτιζε το στόμα του ένα διστακτικό χαμόγελο, θα σήκωνε το αριστερό χέρι και θα έλεγε με το χαρακτηριστικό του… αξάν μια αινιγματική φράση την οποία θα προσπαθούσαν να αποκρυπτογραφήσουν οι δημοσιογράφοι για μεγάλο χρονικό διάστημα…

Θύμιζε απονομή βραβείων Οσκαρ αυτό που συνέβη το βράδυ της Τετάρτης στο Μέγαρο Μουσικής. Η αίθουσα ήταν κατάμεστη και όπως έλεγαν οι οργανωτές, εκατοντάδες πολίτες ζητούσαν μια πρόσκληση για την εκδήλωση. Από το «κόκκινο χαλί» πέρασε σχεδόν ολόκληρος ο πολιτικός κόσμος, με εξαίρεση την Αλέκα Παπαρήγα και τον Π. Καμμένο που (για διαφορετικούς λόγους) θέλησαν να περάσουν διαφορετικά το βράδυ τους. Σε κάποια άλλη εποχή μια τέτοια εκδήλωση θα κέρδιζε μερικά δίστηλα στις συντηρητικές εφημερίδες και ενδεχομένως μερικά ταπεινά μονόστηλα στις υπόλοιπες. Στη δική μας εποχή, μια εκδήλωση με αφορμή τα 15 χρόνια από τον θάνατο του Κωνσταντίνου Καραμανλή μετατράπηκε στο γεγονός της εβδομάδας. Συζητήθηκε αρκετές ημέρες πριν, συζητείται ακόμα. Αιτία, η παρουσία και ομιλία του Αλέξη Τσίπρα (κατ’ αναλογία βραβείων Οσκαρ, αυτός που κέρδισε τα περισσότερα φλας των φωτογράφων!) και οι αντιδράσεις που αυτή προκάλεσε. Οχι για όσα είπε. Απλά, επειδή μίλησε…
 
Γιατί τόση φασαρία;
 
Κάποιοι πίσω από την παρουσία και ομιλία Τσίπρα είδαν μια θεαματική στροφή του προς την αστικοποίηση του κόμματος. Ομως, τι είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ που να δικαιολογεί τόση φασαρία; Τίποτα περισσότερο, τίποτα πιο προχωρημένο απ’ όσα είχαν πει οι προκάτοχοί του, ηγέτες των κομμάτων της κοινοβουλευτικής Αριστεράς στα προηγούμενα χρόνια. Παρότι εκείνοι ποτέ δεν βρέθηκαν μεταπολιτευτικά στη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που εκ των πραγμάτων προϋποθέτει ενός είδους πολιτικό «τακτ» για τους αντιπάλους, ένα διαφορετικό επίπεδο αντιπαράθεσης, αλλά κυρίως προσπάθεια διείσδυσης στα ακροατήριά τους για λόγους ευνόητους.

Βέβαια, η σκόνη που σηκώθηκε την περασμένη Τετάρτη έχει και την ερμηνεία της. Ο Αλέξης Τσίπρας, ο επικεφαλής των μέχρι πριν από λίγους μήνες 12 διαφορετικών αριστερών συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, κλήθηκε και ανταποκρίθηκε σε μια πρόσκληση τιμής του πατριάρχη της συντηρητικής παράταξης. Δεν ήταν λίγο. Μοιάζει με μια κίνηση   ισορροπίας πάνω σ’ ένα τεντωμένο σχοινί αυτό που επιχείρησε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Φαντάζει τολμηρό να επιλέγεις εκείνο το βράδυ να πηγαίνεις σε μια εκδήλωση τιμής στον Κ. Καραμανλή και να μην πηγαίνεις σε μια εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ και του ιδρύματος «Ρόζα Λούξεμπουργκ» που πραγματοποιείται την ίδια ημέρα και ώρα…

 Η πολιτική τόλμη βέβαια σε τέτοιου είδους κινήσεις είναι αναγκαία όταν επιδιώκεις ν’ αυξήσεις την επιρροή σου στην κοινωνία. Ο Χαρίλαος Φλωράκης την είχε την τόλμη αυτή, όταν το 1989 δικαιολόγησε τη συνεργασία του με τη Ν.Δ. δανειζόμενος μια φράση του Λένιν, «θα συνεργαστώ ακόμα και με τον διάβολο». Ο Α. Τσίπρας δεν χρειάστηκε, τουλάχιστον ακόμα, να χρησιμοποιήσει αυτή τη φράση. Ενα βήμα μικρότερο έκανε και τίποτα περισσότερο. Ενα βήμα ρεαλισμού, είπαν κάποιοι. Ενα βήμα προσαρμογής, είπαν άλλοι. Ενα βήμα πίσω απ’ όσα έλεγε, είπαν τρίτοι. Πάντως, ένα θεμελιακό βήμα συμβιβασμού δεν το έκανε. Τουλάχιστον μιλώντας σε μια εκδήλωση για τον Κ. Καραμανλή για τον οποίο είπε ότι «υπήρξε ριζοσπαστικός στον συντηρητισμό του».
 
Σεβαστός αντίπαλος για την Αριστερά…

Στον τόπο αυτόν πάντως, φαίνεται πως έχουμε κοντή μνήμη. Δεν θυμόμαστε πως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής αντιμετωπιζόταν πάντα από την Αριστερά στα μεταπολιτευτικά χρόνια ως ένας σεβαστός αντίπαλος. Ολες οι εκτιμήσεις των ηγετών της κοινοβουλευτικής Αριστεράς είχαν μια κοινή συνισταμένη: ο Καραμανλής της μεταπολίτευσης δεν είχε καμία σχέση με τον Καραμανλή πριν από το 1967. Ο Καραμανλής των εκλογών της βίας και νοθείας του 1961 που «ψήφιζαν» και τα δέντρα, δεν ήταν ο Καραμανλής που νομιμοποίησε το ΚΚΕ και έβγαλε τη χώρα από το ΝΑΤΟ. Το ζήτημα «Καραμανλής» τα κόμματα της Αριστεράς το είχαν «λύσει» με κάποιον τρόπο. Ηταν ταξικός αντίπαλος, αλλά ήταν ένας ξεχωριστός αντίπαλος. Και δεν το έλεγαν αυτό μόνο οι «αναθεωρητές» της μεταπολίτευσης. Δεν το έλεγε μόνο ο Λεωνίδας Κύρκος και ο Μπάμπης Δρακόπουλος από το ΚΚΕ Εσωτερικού. Δεν το έλεγε μόνο ο Ηλίας Ηλιού της ΕΔΑ. Και το ΚΚΕ αντιμετώπιζε τον Καραμανλή ως έναν «σημαντικό ηγέτη της τάξης του», όπως είχε πει ο Χαρίλαος Φλωράκης. Το μότο όλων των κοινοβουλευτικών εκφράσεων της Αριστεράς, ήταν περίπου κοινό και συνοψιζόταν σε μια φράση: «Το 1974 επέστρεψε στην Ελλάδα ένας άλλος Καραμανλής, ένας διαφορετικός από εκείνον που κυριάρχησε πριν από τη δικτατορία».

 Ομως, η εκδήλωση για τον ιδρυτή της Νέας Δημοκρατίας είχε ως φαίνεται παρενέργειες και στη Ν.Δ. Τη Ν.Δ. του Σαμαρά, ο οποίος, ας μην ξεχνάμε, δεν είχε τις καλύτερες σχέσεις μαζί του τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ιδιαίτερα την καυτή περίοδο 1992-93 όταν ήταν φανερό πως ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας (Καραμανλής) δεν έβλεπε με καλό μάτι τους χειρισμούς του τότε υπουργού Εξωτερικών (Σαμαρά) για το Σκοπιανό. Αλλα και παλαιότερα, όταν οι δύο πόλοι στη Ν.Δ. εκφράζονταν από τον Καραμανλή από τη μια πλευρά, και τον Αβέρωφ από την άλλη, ο σημερινός πρωθυπουργός βρισκόταν κοντά στον δεύτερο.
 
Νικητής η υστεροφημία του… 
 
Η Ν.Δ. φαίνεται ότι ενοχλήθηκε για δύο λόγους. Επειδή κλήθηκε ο Α. Τσίπρας ως ομιλητής στην εκδήλωση και επειδή ο τελευταίος ανταποκρίθηκε, παρότι πολλοί θα έβαζαν στοίχημα πως δεν θα το κάνει.   Είναι σεβαστή η ενόχληση, αλλά παράλληλα άξια απορίας. Επιτρέπεται άραγε στο πολιτικό παιχνίδι να κάνει ανοίγματα η Δεξιά προς τ’ αριστερά και απαγορεύεται το αντίστροφο; Δεν εννοούμε πως η σημερινή ηγεσία της Ν.Δ. έχει… αριστερές ανησυχίες. Εννοούμε πως συχνά στο πρόσφατο παρελθόν και ο Κ. Μητσοτάκης και ο Κ. Καραμανλής ο νεότερος, έκαναν σχετικά ανοίγματα. Και δεν τα έκαναν γιατί ξαναδιάβασαν τον Μάρξ και διαπίστωσαν πως κάπου είχε δίκιο. Το κεντροαριστερό ακροατήριό τους ήταν ο λόγος, το ακροατήριο εκείνο που θεωρούσε -και όχι άδικα- τη Δεξιά ως έναν μπαμπούλα. Κάτι ανάλογο επιχειρεί τώρα και η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Ανοίγματα σ’ έναν κόσμο που δεν έχει απαραίτητα αριστερό πρόσημο, αλλά που είναι επιφυλακτικός σ’ ένα καινούργιο κόμμα εξουσίας που δεν μοιάζει με τα προηγούμενα και περίπου δαιμονοποιείται από τη Ν.Δ., και όχι μόνο, ως κόμμα των άκρων…

Εν κατακλείδι, αν ζούσε ο Καραμανλής, μάλλον κρυφά, θα έτριβε τα χέρια του από ικανοποίηση. Η υστεροφημία του -για την οποία έδειχνε πάντα ενδιαφέρον- είχε ενισχυθεί εντυπωσιακά από εκείνη την εκδήλωση της περασμένης Τετάρτης…