Μπάχαλου… συνέχεια στην Ε.Ε. με αφορμή τον προϋπολογισμό, την ώρα που η κρίση χρέους στην ευρωζώνη επιβεβαιώνει μέρα με τη μέρα την ατολμία των κρατών – μελών ενός άλλοτε αξιοζήλευτου «κλαμπ» να απαντήσουν σε βαθιά υπαρξιακά διλήμματα.

Εικόνα διάλυσης
Ο πραγματικός «πόλεμος» διεξάγεται με αφορμή το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), δηλαδή τον ευρύτερο οικονομικό σχεδιασμό για την περίοδο 2014-2020. Εν μέσω καταιγισμού απειλών για χρήση του βέτο από διάφορα κράτη – μέλη με εκ διαμέτρου αντίθετες απαιτήσεις και ενώ οι «συμμαχίες» είναι κάθε άλλο παρά ευδιάκριτες, οι αναλυτές δεν μπορούν παρά να καταγράψουν για ακόμη μια φορά τη θλιβερή εικόνα διάλυσης της Ε.Ε.
Να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Το κοντέρ για τον προϋπολογισμό του 2013 φαίνεται πως μηδενίζεται… και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να κάνει τις πράξεις «φτου κι απ’ την αρχή».
Το βασικότερο πρόβλημα εντοπίζεται στο αίτημα για συνεισφορές, προκειμένου να κλείσει μια τρύπα της τάξης των 8,9 δισ. ευρώ. Οκτώ χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Σουηδία, Ολλανδία, Φινλανδία, Δανία και Αυστρία) που καλούνταν να βάλουν το χέρι στη τσέπη, ζητούσαν την επανατοποθέτηση των πιστώσεων (μετακίνηση δηλαδή κονδυλίων από ένα ταμείο ή ένα πρόγραμμα στο άλλο) που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί και οι οποίες εκτιμώνται στα 15 δισ. ευρώ. Από την πλευρά της, η Κομισιόν επιμένει πως τα χρήματα αυτά έχουν ήδη διανεμηθεί (έχουν δηλαδή εγκριθεί διάφορα προγράμματα προς χρηματοδότηση).
Η παραπάνω αντιπαράθεση, ουδεμία σύγκριση έχει με το… μαλλιοτράβηγμα στο πλαίσιο έγκρισης του ΠΔΠ για την περίοδο 2014-2020. Εκεί, υπό την πίεση της ευρωκρίσης και υπό το βάρος της ευρέως ακολουθούμενης λιτότητας, τα στρατόπεδα είναι «μπερδεμένα», ενώ η Βρετανία (ξανα)επιλέγει τον δρόμο του μοναχικού καβαλάρη… αυτήν τη φορά με ορατό τον κίνδυνο να οδηγηθεί ακόμη και εκτός Ε.Ε.
Η σημαντικότερη «διαφοροποίηση» εντοπίζεται ανάμεσα στο μπλοκ που ζητάει πάγωμα – ακόμη και μείωση – του επταετούς προϋπολογισμού και σε αυτό που επιμένει ότι χωρίς την αύξησή του δεν μπορεί να επιτευχθεί η ώθηση της ανάπτυξης και η έξοδος από την κρίση. Η Κομισιόν είχε αρχικά επιλέξει να ασπαστεί την άποψη του δεύτερου «στρατοπέδου» προτείνοντας έναν προϋπολογισμό ύψους 1 τρισ. ευρώ (αυξημένος κατά περίπου 5%), ωστόσο μετά τις αντιδράσεις πρότεινε μια περικοπή της τάξης των 50 δισ. Η νέα πρόταση προκάλεσε δυσανασχέτηση στο Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο είχε ζητήσει αύξηση 6,8% με το επιχείρημα ότι το ποσό έχει ήδη «εγκριθεί» μέσω διάφορων προγραμμάτων.
Την ίδια ώρα, ο «συμβιβασμός» που πρότεινε η Λευκωσία κάθε άλλο παρά ικανοποίησε όσους ζητούσαν «πάγωμα» του προϋπολογισμού. Η Βρετανία – η οποία υποστηρίζει ότι το «πάγωμα» στα επίπεδα του 2011 είναι το λιγότερο που μπορεί να αποδεχτεί –, η Ολλανδία και η Δανία προσβλέπουν σε μια μείωση περίπου 170 δισ. ενώ η Γερμανία προτείνει τη θέσπιση ενός «ανώτατου ορίου» δαπανών στο 1% του ΑΕΠ, κάτι που στην προκειμένη περίπτωση μεταφράζεται με μια μείωση του ΠΔΠ κατά 100 δισ. ευρώ. Στριμωγμένος όσο ποτέ από τους ευρωσκεπτικιστές και ενώ η βρετανική κοινή γνώμη τάσσεται πλέον στις δημοσκοπήσεις υπέρ της αποχώρησης από την Ε.Ε., ο Ντέιβιντ Κάμερον έχει στυλώσει τα πόδια του. Την ίδια ώρα, μια πιθανή «υπαναχώρηση» του αντίπαλου στρατοπέδου που θα οδηγούσε σε σημαντικές περικοπές του προϋπολογισμού θα είχε ως αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση των κεφαλαίων προς την Κοινή Αγροτική Πολιτική… μια εξέλιξη που με τη σειρά της οδηγεί σε βέτο από τη Γαλλία.
Πράγματι, το ύψος του προϋπολογισμού δεν είναι το μοναδικό πεδίο αντιπαράθεσης. Εξίσου έντονος είναι ο καβγάς για τον τρόπο με τον οποίο θα διανεμηθούν τα κονδύλια. Εκεί, η Βρετανία έχει κάνει «κόμμα» με τη Σουηδία και τη Δανία για τη μείωση των κεφαλαίων της ΚΑΠ προς όφελος της έρευνας ενώ στον αντίποδα βρίσκεται η Γαλλία που απολαύει της στήριξης, μεταξύ άλλων, και της Ιρλανδίας.