Στις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής δεν αναμετρώνται μόνο τα πρόσωπα που διεκδικούν την αρχηγία για την επόμενη περίοδο, αλλά κυρίως αναμετρώνται πολιτικά σχέδια, πολιτικές προτάσεις που περιγράφουν το μέλλον της παράταξης και αποτυπώνουν τον ρόλο που αυτή φιλοδοξεί να διαδραματίσει.

Αυτές οι εκλογές είναι κρίσιμες, γιατί αφενός γίνονται σε μία περίοδο στασιμότητας των δημοσκοπικών ποσοστών- με χαμηλές επιδόσεις σε σχέση με τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί στο παρελθόν- και αφετέρου λόγω της ανάγκης διαμόρφωσης ενός συγκροτημένου πολιτικού σχεδίου για τη συσπείρωση του χώρου ενόψει των επερχόμενων εθνικών εκλογών με απλή αναλογική.

Αυτά τα δύο στοιχεία δεν εγγράφονται σε ένα πολιτικά ουδέτερο χρόνο, αλλά αντίθετα επηρεάζονται από τους μεγάλους μετασχηματισμούς που συμβαίνουν στην Ευρώπη σχετικά με την έξοδο από την Πανδημία, την κλιματική κρίση, τη ψηφιακή μετάβαση, την ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους, την εμπέδωση της ασφάλειας και την προστασία των πολιτών από τις νέους κινδύνους και τις νέες ανισότητες.

Το στοίχημα της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα σε αυτές τις εσωκομματικές εκλογές δεν είναι απλά να επιλέξει νέα ηγεσία, αλλά να πείσει τους πολίτες για την αναγκαιότητα παρέμβασης της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας με όρους αλλαγής των σημερινών πολιτικών και συσχετισμών και διεκδίκησης ρυθμιστικού ρόλου στη διακυβέρνηση.

Το ΠΑΣΟΚ και η δημοκρατική παράταξη, όπως όλα τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη, δεν υπήρξαν ποτέ κόμματα διαμαρτυρίας, δυνάμεις ήσσονος πολιτικής παρέμβασης ή ετεροκαθοριζόμενα πολιτικά σχήματα.

Αντίθετα, υπήρξαν διαχρονικά, δυνάμεις εξουσίας που διέθεταν ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία, εξέφραζαν την κοινωνική πλειοψηφία, επέβαλαν τη μεταρρυθμιστική ατζέντα και καθόριζαν τις πολιτικές εξελίξεις.

Αυτό είναι το ζητούμενο πάλι σήμερα για την ανάκαμψη του χώρου, σε ένα πολιτικό περιβάλλον, στο οποίο η Κυβέρνηση της ΝΔ θέλει να δείχνει ότι μετακινείται προς το κέντρο, «αξιοποιώντας» το κενό αξιωματικής αντιπολίτευσης, με ψήγματα μεταρρυθμιστικής ρητορικής (και όχι πραγματικής πολιτικής) και ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να μεταμφιέζεται «κεντροαριστερά» ανάλογα με τις περιστάσεις, χωρίς να μπορεί να κρύψει τη λαϊκιστική πολιτική περιβολή και ταυτότητά του.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν υπάρχει πια άλλοθι για την κεντροαριστερά. Είτε η κεντροαριστερά θα διατυπώσει ένα αξιόπιστο πολιτικό σχέδιο επαναφοράς της ως δύναμης διακυβέρνησης με στέρεες θέσεις για τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα για το ρόλο της στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τη δίκαιη ανάπτυξη, το κοινωνικό κράτος, την ασφάλεια, την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, συσπειρώνοντας τον χώρο του κέντρου και της κεντροαριστεράς εντός αλλά και εκτός του σημερινού ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής, είτε θα αρκεστεί στο ρόλο μίας μικρής πολιτικής δύναμης- θεατή των εξελίξεων.

Για να το πούμε ξεκάθαρα: πολιτική δεν γίνεται με αγιογραφίες και επιμνημόσυνες δεήσεις στο ένδοξο παρελθόν της δημοκρατικής παράταξης. Δεν γίνεται σε συνθήκες διαμόρφωσης πολιτικών του ελάχιστου μέσου όρου, λόγω της σύμπλευσης διαφορετικών και συχνά αντικρουόμενων πολιτικών σχεδίων μέσα στο ίδιο κόμμα.

Δεν γίνεται πολύ περισσότερο με αόριστες και ανεδαφικές επικλήσεις στην «προοδευτική διακυβέρνηση» μέσω της απλής αναλογικής, όταν ο χώρος του ΠΑΣΟΚ και της δημοκρατικής παράταξης δεν αναγνωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ ως προοδευτική δύναμη και του χρεώνει την καταστροφική για τη χώρα διακυβέρνηση της περιόδου 2015-2019. Επομένως, το πολιτικό σχέδιο που θα κριθεί σε αυτές τις εσωκομματικές εκλογές, μαζί με τα πρόσωπα που θα το εκφωνήσουν είναι οι θέσεις, η στρατηγική και η προοπτική της παράταξης.

Οι θέσεις της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας που κερδίζουν και πάλι την εμπιστοσύνη των πολιτών στην Ευρώπη είναι γειωμένες στην ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους και στην ανάταξη της κοινωνικής συνοχής μαζί με ένα ευρύ σχέδιο μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και του ταμείου ανάκαμψης. Η στρατηγική της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας παντού στην Ευρώπη είναι η ανάκτηση της εξουσίας ή η συμμετοχή σε αυτήν για την εφαρμογή των παραπάνω πολιτικών στη διακυβέρνηση των χωρών και για την κυριαρχία της μεταρρυθμιστικής ατζέντας.

Όταν ζητάει ένα κόμμα από τους πολίτες να το εμπιστευθούν και να μεγαλώσουν τα ποσοστά του (όπως έκανε το γερμανικό SPD), υποχρεούται ταυτόχρονα να τους εξηγήσει τι θα κάνει με αυτή τη δύναμη, με ποιο τρόπο θα αντιπαλέψει τις συντηρητικές πολιτικές και θα ανατρέψει τους πολιτικούς συσχετισμούς. Η στάση του «ούτε-ούτε», η πολιτική του ετεροπροσδιορισμού ανάλογα με τις θέσεις που παίρνουν οι άλλες πολιτικές δυνάμεις ή αντίληψη ότι «αλλάζουμε γενιά» για να αλλάξουμε πολιτική δεν αποτελούν πολιτικό σχέδιο, αλλά προοπτική στασιμότητας έως και συρρίκνωσης.

Στην νέα εποχή που βαδίζουμε μετά την πανδημία, με τις βαθιές αλλαγές που επιτελούνται σήμερα στην Ευρώπη, η ελληνική σοσιαλδημοκρατία, η δημοκρατική παράταξη, απαλλαγμένη από ιδεασμούς και συμπλέγματα του παρελθόντος, οφείλει στον ελληνικό λαό ένα αφήγημα ολοκληρωμένων προοδευτικών πολιτικών και μεταρρυθμίσεων, ανατροπής των σημερινών συσχετισμών, νέου πολιτικού σχεδιασμού, και ανάληψης κυβερνητικών ευθυνών για να τον εφαρμόσει.

Γι’ αυτό δεν υπάρχουν πια άλλοθι για την κεντροαριστερά. Οι εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής είναι ένας σταθμός. Η έκβαση τους και η προοπτική της παράταξης θα κριθεί από τη διεύρυνση του χώρου του κέντρου και της κεντροαριστεράς και τη μαχητική διεκδίκηση του ρυθμιστικού ρόλου του στη διακυβέρνηση του τόπου.

Διαβάστε επίσης:

Η χώρα του ΠΟΤΕ και του ΟΧΙ

Τα πήγαιν’ έλα του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ

«Εάν θες ειρήνη, προετοίμαζε πόλεμο»