Προσφάτως στα Πανεπιστήμια θεσμοθετήθηκε και εγκαθίσταται αστυνομική προστασία. Είναι   προφανές, πως η κυβερνητική απόφαση να ιδρυθεί πανεπιστημιακή αστυνομία ήταν αναμενόμενη.

Το «πανεπιστημιακό άσυλο» καταργήθηκε και επισήμως, αφού προηγουμένως είχε καταργηθεί εκ των έσω. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, είχε προστατεύσει και παρανόμους. Η έλευση της αστυνομίας αποτελεί  κατάληξη μια διαδικασίας που είχε οδηγήσει σε παγίωση νοοτροπιών, δυσλειτουργιών  και αρνητικών καταστάσεων, με την πλειονότητα των πολιτών της χώρας να αδιαφορεί για την εγκατάστασή της στα Πανεπιστήμια, ίσως και να συμφωνεί. Μέρος φοιτητών, καθηγητών και πολιτικών όμως, που εμφανώς δεν αποτελούν την πλειονότητα ούτε των φοιτητών, ούτε των καθηγητών, ούτε των πολιτικών,  διαμαρτύρεται εντόνως, με αποτέλεσμα να επαπειλούνται σοβαρά προβλήματα. Πώς όμως φτάσαμε ως εδώ; Αλλά και τι μέλλει γενέσθαι;  

Την κύρια αιτία πρέπει να την αναζητήσουμε στην αποκαθήλωση της κοινωνίας ως Πόλεως, υπό την αρχαιοελληνική έννοια του όρου,  υπέρ ενός ολοένα και σκληρότερου ατομικισμού. Η κοινωνία ολοένα και περισσότερο αποδομείται και από συλλογικό υποκείμενο μετατρέπεται σε συμφωνία αναγκαστικής συμβίωσης ατόμων, με στόχο το προσωπικό   όφελος καθ’ ενός των μελών της, εξ ού και ο όρος «κοινωνικό συμβόλαιο», εξ ού και η χρήση της ίδιας λέξεως  για την κοινωνία και την Εταιρεία,  στις ευρωπαϊκές γλώσσες (society- société).  

Το πέρασμα από την Πόλη στο άτομο, δηλαδή από την κοινωνία στο άτομο,  συντελέστηκε  σταδιακώς,  από την εγκατάλειψη της Ρώμης από τον Κωνσταντίνο, μέχρι τη σημερινή ολοκληρωτική επικράτηση των προτάσεων της Νεωτερικότητος. Αναφερόμαστε πάντα στη Δύση, γιατί στην Ανατολή  τα πράγματα είναι διαφορετικά. Από τους praedestinati και τη massa perditionis του Αυγουστίνου,   περάσαμε στην παγίωση του υποκειμενισμού,  από τον Θωμά τον Ακουινάτη και από εκεί στο cogito ergo sum του Καρτέσιου, με σημερινή κατάληξη το «καταναλώνω άρα υπάρχω». Ιδιαιτέρως  εύστοχο ήταν πριν λίγα χρόνια το διαφημιστικό σλόγκαν γνωστού καταστήματος,  «ψωνίζω άρα υπάρχω».  

Στο χώρο της πολιτικής, την μεγάλη αλλαγή σήμανε ο «φιλελευθερισμός» του Άνταμ Σμιθ, καίτοι αυτός ακόμα επικαλείτο την κοινωνία, ως αδιαίρετο σύνολο και συλλογικό στόχο. Σημειωτέον πως το πρώτο του βιβλίο αναφερόταν στη  «Θεωρία ηθικών συναισθημάτων», που πρέπει να δούμε ως προϋπόθεση του φιλελευθερισμού του. Σήμερα όμως, βιώνουμε την στρέβλωσή αυτού του αρχικού φιλελευθερισμού, με τον επικρατούντα και καπηλευόμενο τον όρο αυτόν, «νεοφιλελευθερισμό»,  αλλά και το ανώτατο στάδιό του, που είναι η αναρχία (1).  Ακολουθεί κατά πόδας και η προωθούμενη «κουλτούρα ακύρωσης»(2), που καταργεί την ίδια την ιστορία της ανθρωπότητος.  

Βιώνουμε την ακραία επικράτηση του ατομικισμού. Οι κοινωνίες-εταιρείες, όπως είναι φυσικό, επιδιώκουν πάση θυσία  να  προστατέψουν το «συμβόλαιο» ιδρύσεώς τους, μέσω των προβλεπομένων, διορισμένων ή εκλεγμένων, εκπροσώπων τους. Τούτο δεν σημαίνει βέβαια πως και αυτοί οι «εκπρόσωποι» δεν  επιδιώκουν ίδιον όφελος. Όπως είπαμε, ο στόχος όλων είναι, αρχικώς και κυρίως, το προσωπικό όφελος.  

Η επιδίωξη ωφελημάτων, από πλευράς ατόμων ή μικρών ομάδων ατόμων,  γίνεται και στο χώρο της εκπαίδευσης των νέων.  Μόνο που εδώ εμπλέκονται και άλλοι, άμεσοι ή έμμεσοι  κερδοσκοπούντες.  Όταν πριν μερικά χρόνια είχαν κλείσει τα δημόσια Γυμνάσια  για ένα περίπου χρόνο, με «καταλήψεις» μαθητών, την άλλη χρονιά τα ιδιωτικά σχολεία είδαν τεράστια αύξηση της πελατείας τους(3). Όταν γίνονται «καταλήψεις» στα δημόσια Πανεπιστήμια, αυτοί που βλάπτονται είναι οι ασθενέστεροι οικονομικώς φοιτητές,  αλλά βλάπτεται και όλη η κοινωνία, όταν συντελούνται καταστροφές, που αποκαθίστανται από τα δημόσια ταμεία.  Οι ελάχιστοι φοιτητές που «καταλαμβάνουν» τα Πανεπιστήμια, γιατί σχεδόν πάντα αποτελούν μια ελάχιστη μειοψηφία, κατ’ουσίαν εξυπηρετούν τα ξένα Πανεπιστήμια, βεβαίως και τους αποφοίτους τους, που δεν ανήκουν στις χαμηλές εισοδηματικώς τάξεις. Δεν μπορούμε να πιστέψουμε πως τα πολιτικά κόμματα, που είτε παρακινούν είτε ανέχονται τη δυσλειτουργία των Πανεπιστημίων, βαπτίζοντας δημοκρατία αυτό που μόνο δημοκρατία δεν είναι, δεν καταλαβαίνουν τι κατ’ ουσίαν συμβαίνει.   

Δεν έχει νόημα να διαδηλώνουμε εναντίον των αστυνομικών που ορίστηκαν να προστατεύουν τα Πανεπιστήμια. Έχει νόημα όμως να κατηγορούμε αυτούς που οδήγησαν τα Πανεπιστήμια να χρήζουν αστυνόμευσης. Έχει νόημα να κατηγορούμε αυτούς που οδήγησαν τις κοινωνίες να χρήζουν ολοένα και αυστηρότερης αστυνόμευσης. Έχει νόημα να αντιδράσουμε στη μετατροπή των κοινωνιών  σε εταιρικές συμφωνίες  αναγκαστικής και κερδοσκοπικής συμβίωσης ατόμων.  Έχει νόημα να αντιδράσουμε στην επικράτηση του   ατομικισμού, που ολοένα και περισσότερο καθίσταται στυγερός και αμείλικτος.

Η Παιδεία μπορεί να αλλάξει τη σημερινή κατάσταση; Νομίζουμε και ελπίζουμε πως ναι, αρκεί να τη διαχειρίζονται, σε πολιτικό επίπεδο, άνθρωποι ικανοί προς τούτο. Τα Πανεπιστήμια μπορούν άραγε να αναχθούν στους κύριους φορείς αυτής της αλλαγής; Νομίζουμε και ελπίζουμε πως ναι, αρκεί να μπορέσουν να λειτουργήσουν ως τέτοιοι φορείς.   

Παλαιότερα, αλλά εις μάτην, είχαμε προτείνει επανασύσταση της παλαιότερης ΕΦΕΕ (Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδος, το καταστατικό της οποίας είχε εκπονήσει ο Στέλιος Ράμφος) και την αυτοδιαχείριση του Ασύλου των Πανεπιστημίων, από τους φοιτητές και καθηγητές τους, με τρόπο δημοκρατικό (4).  Συναντήσαμε άρνηση από όλες τις φοιτητικές παρατάξεις (κόμματα).  Αυτό όμως θα ήταν μια καλή αρχή. Μήπως τώρα, στο «και πέντε», μπορεί να γίνει κάτι πραγματικά δημιουργικό,  ή, με   συλλογισμό   trade-off,  θα δεχτούμε με ανακούφιση την αστυνόμευσή μας; 

Υ.Γ. Τελευταία είδαμε εξωφρενικές, για μας, καταστάσεις στις φοιτητικές Εστίες, αλλά καταστάσεις γνωστές στους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» εδώ και δεκαετίες. Είναι προφανές πως οι καταστάσεις αυτές-όπως και πολλές άλλες- θα έπρεπε να είχαν αντιμετωπιστεί   από την Πολιτεία, καθόσον δεν είχαν να κάνουν με το «άσυλο». Όμως αδιαφορούσαν οι πάντες: Πρυτάνεις,  αστυνομία, πολιτική εξουσία,  φοιτητές. Οι Πρυτάνεις έκαναν πως δεν έβλεπαν, γιατί ουδείς θα τους κάλυπτε, καθόσον προφανώς θα δέχονταν αντίποινα που αδυνατούσαν να αντιμετωπίσουν.   

Η αστυνομία υποκριτικά επικαλείτο το «άσυλο», καίτοι επρόκειτο περί εφαρμογής ποινικού δικαίου. Μέχρι και η Πυροσβεστική Υπηρεσία προκλητικά αδιαφόρησε όταν καιγόταν ολοσχερώς, πριν μερικά χρόνια,  το Πολυτεχνείο. Η εκάστοτε πολιτική εξουσία  φοβόταν, στενόμυαλα,  το «πολιτικό κόστος» (δεν θέλω να πιστεύω πως υπολόγιζαν εκλογικά κέρδη από αυτό το χάος, καίτοι φοβούμαι πως αυτό γινόταν και γίνεται). Οι φοιτητές αδιαφορούσαν, γιατί ευρίσκονταν ενώπιον καταστάσεων που υπερέβαιναν τις δυνάμεις τους: Δυστυχώς δεν υπήρξε τα τελευταία χρόνια «ρωμαλέο φοιτητικό κίνημα», καθόσον  καμία παράταξη δεν μπορούσε να συνεργαστεί με τις άλλες, με ευθύνη των «μητρικών» κομμάτων τους.  Ομοίως αδιαφορούσαν και οι διαχειριστές των φοιτητικών Εστιών, όπου εκεί προφανώς και υφίσταται ηθελημένη ή αθέλητη συνενοχή. Γι’ αυτά δεν ευθύνονται μόνο   ούτε η τωρινή ούτε η προηγούμενη κυβέρνηση. Πρόκειται περί καταστάσεων πολλών  δεκαετιών, έχουν όλες οι πολιτικές εξουσίες τεράστια ευθύνη, αν όχι συνενοχή. Ελπίζουμε κάποια κυβέρνηση να προβεί σε βάθος έρευνα και απόδοση ευθυνών, προς όλους τους υπευθύνους.

Αναφορές

(1)  Ν. Χιωτίνης, «Οι δημαγωγικοί όροι «δεξιά» και «αριστερά» και η αναρχία ως κορύφωση του νεο-φιλελευθερισμού» 

(2)  Ν.Χιωτίνης, «Η κουλτούρα ακύρωσης επισημοποιημένη»,

(3)  επί υπουργίας Γ.Αρσένη,  με το περίφημο σύνθημα «κάτσε καλά Γεράσιμε»

 (4)  ιδιωτική τηλεοπτική συζήτηση με εκπροσώπους σχεδόν όλων των φοιτητικών παρατάξεων, από το  «Αίτιον Τηλεόραση»

Διαβάστε επίσης:

Έφτασε η ώρα για εκεχειρία στην Ουκρανία;

Στις εκλογές με όπλο το έργο μας

Ο εγκληματίας με το μποτοξαρισμένο πρόσωπο!