Δεν έχει τόσο σημασία ο τρόπος που κινούνται οι Τούρκοι πολιτικοί στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν μέσα σε μία δημοκρατική διαδικασία τη δομή που έχει επιβάλει ο κ. Ερντογάν.

Το σημαντικό πολιτικό συμπέρασμα που θα αποκομίσουμε ως εταίροι, σύμμαχοι και συνομιλητές της Τουρκίας θα προκύψει από την αποφασιστικότητα του θεσμικού τουρκικού κράτους να συμπεριφερθεί σύμφωνα με τις κοινά αποδεκτές αρχές της Δημοκρατίας και του περιβάλλοντος της Δύσης, στο οποίο επιλέγει συνειδητά να παραμένει η Τουρκία.

Οποιοσδήποτε επιλεγεί από τα κόμματα της αντιπολίτευσης να αντιπαρατεθεί εκλογικά με τον Πρόεδρο Ερντογάν θα πρέπει να καταβάλει διπλή προσπάθεια στον σύντομο χρόνο που απομένει μέχρι τις εκλογές.

Nα εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη των Τούρκων ψηφοφόρων και την ολόθυμη στήριξη όλων των συνεργαζόμενων κομμάτων.

Όμως και τα δύο σημαντικά στοιχεία, που θα επιβάλουν τον ισότιμο διεκδικητή της σκληρής πολιτικής τουρκικής πραγματικότητας απέναντι στον Πρόεδρο Ερντογάν, φαίνεται ακόμη να απουσιάζουν από την εκλογική σκηνή στη γειτονική μας χώρα.

Οι κεμαλιστές δεν έχουν μία συγκροτημένη σύγχρονη πρόταση που θα μπορούσε να κινητοποιήσει και να πείσει τον τουρκικό λαό να επιστρέψει στον απόλυτο κεμαλισμό και τις αναχρονιστικές δομές του.

Επίσης οι προτάσεις των συνεργαζόμενων κομμάτων δεν προσφέρουν, παρά την ανάδειξη του κοινού υποψηφίου, οποιαδήποτε διέξοδο που θα συγκλονίσει τον δοκιμαζόμενο Τούρκο πολίτη και θα τον βοηθήσει να αντιμετωπίσει τα καθημερινά του προβλήματα, τη θρησκευτική του επιθυμία, τις εθνικές προσδοκίες, τις αγωνίες της ύπαρξής του στον εναλλασσόμενο πολυπολιτισμικό μας κόσμο.

Κλονισμένη πίστη

Η σύγκρουση κεμαλιστών – ισλαμιστών έχει διχάσει βαθιά τον τουρκικό λαό, κλονίζει την πίστη του στον πολιτικό κόσμο και την ηγεσία των κομμάτων, αλλά και της χώρας.

Παρ’ όλη όμως τη ρευστότητα της πολιτικής και τις πληγές που προκάλεσαν στην οικονομία και την κοινωνία ο σεισμός και η οικονομική κρίση, ο πολιτικός που καθημερινά κερδίζει και διατηρεί λαϊκή εμπιστοσύνη για σταθερότητα, για στιβαρή καθοδήγηση, ώστε να αντιμετωπισθούν προβλήματα που ταλανίζουν κάθε τουρκική οικογένεια, προβλήματα θρησκευτικής ταυτότητας και πολιτιστικών αναγκών, παρά το αγεφύρωτο χάσμα που προκαλεί η πολιτική του, είναι ο κ. Ταγίπ Ερντογάν.

Δεν κατόρθωσε να αποκαθηλώσει τον κεμαλισμό, αλλά αναγκάστηκε να ενσωματώσει στην πολιτική του τον Κεμάλ, χωρίς να τον αποκαθηλώσει, παρ’ όλο που τόσο πολύ τον απεχθάνεται. Αξιοποιεί τις διαχρονικές άθραυστες δομές του κεμαλικού, θεσμικού και βαθέος συστήματος και εκεί επάνω χτίζει τη δική του πολιτική κληρονομιά (legacy).

Αν κακοδιοικεί τον τουρκικό λαό, θα το δούμε από το αποτέλεσμα που θα αναδείξει η κάλπη.

Όμως την Ευρώπη, το ΝΑΤΟ, τη Δύση, τον ισλαμικό κόσμο πρέπει να απασχολεί πολύ σοβαρά τόσο η σημερινή Τουρκία όσο και αυτή που θα προκύψει την επόμενη ημέρα είτε υπό τον κ. Ερντογάν είτε υπό άλλον πολιτικό ηγέτη που θα επιλέξει ο τουρκικός λαός.

Ο μουσουλμανικός κόσμος

Από τη διεθνή επικαιρότητα ενημερωνόμαστε για τα μέτρα που λαμβάνει το καθεστώς Ερντογάν για να αντιμετωπίσει τα σοβαρότατα προβλήματα που συνεχίζουν να προκαλούνται από επαναλαμβανόμενους σεισμούς στην Τουρκία.

Οι φυσικές σεισμικές δονήσεις συνεχίζονται, αλλά δεν καταγράφονται ισχυρές πολιτικές δονήσεις, ικανές να μεταβάλουν την πολιτική τουρκική πραγματικότητα.

Φαίνεται ότι ακόμη ο Πρόεδρος Ερντογάν αποτελεί τον συνομιλητή όλων, χάριν του ανθρωπισμού που αναπτύσσει η υφήλιος όταν φοβερά φυσικά γεγονότα απειλούν την ύπαρξή μας.

Η διεθνής συνδρομή χαρακτηρίζεται σημαντική, αλλά σημαντικότερη είναι η συνδρομή των ισχυρών, οικονομικά και πολιτικά, ισλαμικών χωρών.

Η ανταπόκριση του μουσουλμανικού κόσμου στις απαιτήσεις της γενικευμένης καταστροφής που αντιμετωπίζει η Τουρκία επιτρέπει στον Πρόεδρο Ερντογάν να προβάλλει την εκτίμηση των ομοθρήσκων του ηγετών, επειδή ο ίδιος ως πολιτικός ηγέτης προέρχεται από γνωστά ισλαμικά σχολεία, σέβεται τη θρησκεία και την ασκεί, ομιλεί στο όνομα του προφήτη και με τον τρόπο του απαντά στη θρησκευτική αναζήτηση κάθε Τούρκου.

Οι μάζες του πληθυσμού ζουν σε ολόκληρη τη χώρα, έξω και πέρα από την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη, τις οποίες συνηθίζουν να βλέπουν γοητευμένοι οι ξένοι αναλυτές. Το καθεστώς Ερντογάν με τη συνδρομή των ισλαμικών κρατών, των ισλαμικών τραπεζών και των μουσουλμάνων θρησκευόμενων επιχειρηματιών συνδράμει κάθε τουρκική οικογένεια στην Ανατολία, αλλά και στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης.

Στέλνει γιατρούς στα σπίτια, δασκάλους στα ξεχασμένα και ίσως ακόμη μη περιλαμβανόμενα στους χάρτες μας μικρά χωριά της Τουρκίας, στα αγαλίκια της Ανατολής, εκεί που η ζωή και η ύπαρξη εξαρτάται ακόμη από τις αποφάσεις του αγά-μεγαλογαιοκτήμονα. Εκτός αν ο τουρκικός λαός συγκρατεί την εκλογική έκπληξη και θα την εκφράσει μέσα στο παραβάν.

Δύσκολες ισορροπίες

Στα εθνικά θέματα, μετά τη μακρά σύγκρουση με το στρατιωτικό κατεστημένο, βρέθηκε η επιδιωκόμενη από τον κ. Ερντογάν και τους πιο στενούς του συνεργάτες ισορροπία που φέρνει το ναυτικό στην πρωτοκαθεδρία των Ενόπλων Δυνάμεων, παρ’ όλο που παραμένει ασθενέστερο όπλο έναντι του στρατού ξηράς.

Στρεβλές και δύσκολες ισορροπίες επέτυχε το καθεστώς Ερντογάν, αλλά μέσα σε αυτήν την καθεστωτική πραγματικότητα θα αντιπαρατεθούν όλα τα τουρκικά κόμματα, και με αυτή την Τουρκία συνομιλεί η διεθνής κοινότητα.

Την Τουρκία την προσεγγίζουμε ολιστικά και όχι αποσπασματικά σε ό,τι θεωρούμε πιθανή πηγή προβλημάτων για τη σταθερότητα του οικοδομήματος που έχτισαν ο Κεμάλ και οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας.

Ο Πρόεδρος Ερντογάν και το πολιτικό σύστημα που εκπροσωπεί υπάρχουν επειδή το επιβάλλουν με την ψήφο τους οι Τούρκοι εκλογείς.

Ο κεμαλισμός επιβλήθηκε στην Τουρκία με τον αυταρχισμό του Ατατούρκ και των συνεργατών του, ενώ η πολιτική παρουσία του συστήματος Ερντογάν και του ίδιου του Προέδρου προέκυψε από την εκλογική αναμέτρηση του παλαιού με το νέο.

Συνεχίζει το πολιτικό σύστημα του σημερινού καθεστώτος να αποτελεί μία πρόταση ασφαλείας και σταθερότητας για την πλειονότητα των Τούρκων πολιτών, καθημερινών μεροκαματιάρηδων, αγροτών, επιστημόνων, επιχειρηματιών, διπλωματών, στρατιωτικών.

Τα είκοσι χρόνια διακυβέρνησης ανέτρεψαν δεδομένα χωρίς να επικαλούνται επαναστατικές ανατροπές.

Νέες δυνάμεις εισήλθαν στην τουρκική καθημερινότητα, στρατιωτική, επιχειρηματική, ακαδημαϊκή, δικαστική, διπλωματική, που πριν από τον κ. Ερντογάν δεν μπορούσαν να διανοηθούν παρόμοια εξέλιξη. Την πραγματικότητα της Τουρκίας οφείλουμε να την προσεγγίζουμε με τα δεδομένα του συγκεκριμένου κράτους και όχι με τις επιθυμίες μας.

Η κατανόηση και η συνθετική ανάλυση βοηθά στην αντίληψη της τουρκικής πραγματικότητας προκειμένου να αξιολογηθεί κάθε μελλοντική εξέλιξη της Τουρκίας, με τον κ. Ερντογάν ή χωρίς αυτόν. Το δομικό σύστημα μας απασχολεί (!) και όχι η εκάστοτε πολιτική διεργασία που σκαρφίζονται οι Τούρκοι πολιτικοί.

Αδυναμία προβολής οράματος

Η αδυναμία προβολής αντιπολιτευτικού λόγου και κοινωνικοπολιτικού οράματος για τον τουρκικό λαό αποτελεί το στοίχημα για τη χώρα, αλλά και κάθε συνομιλητή της.

Χαρακτηριστικό των ενδογενών δυσκολιών της Τουρκίας αποτελεί η διαπίστωση ότι για μακρό χρονικό διάστημα οι έξι συνομιλούσαν για να φτάσουν στην αδυναμία συνεργασιών, επειδή τα θέματα που τους διαφοροποιούν είναι δομικά και αποδεικνύονται χαώδη.

Παρά τη νέα συμφωνία τους, απέναντί τους στέκεται μόνος, παρ’ ότι πολιτικά λαβωμένος, διεθνώς και εσωτερικά κυρίως μετά τον σεισμό, ο κ. Ερντογάν, ο οποίος συνεχίζει να διατηρεί μία αξιοπρόσεκτη εκλογική ενοποιημένη δύναμη.

Συνολικά οφείλουμε, έστω και με καθυστέρηση, να αντιληφθούμε την Τουρκία ως πολιτική και γεωστρατηγική οντότητα και να αποφασίσουμε σήμερα, που ο κόσμος αλλάζει, κατά πόσον η Τουρκία στην οποία ηγείται ο κ. Ερντογάν ή η Τουρκία ύστερα από αυτόν τον ηγέτη μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις και τις ανάγκες του κόσμου που οικοδομείται τον 21ο αιώνα, την ιστορική στιγμή που το παλαιό συναντά το νέο και από κοινού πρέπει να αναπτυχθούν αρμονικά σε όλα τα πεδία δραστηριοτήτων, είτε διά της τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence – AI) είτε δια της βοήθειάς της (Intelligence Assistance – IA).

(Αφιερωμένο στη μνήμη όλων όσοι έγιναν θυσία στον βωμό της οργανωτικής αδυναμίας των πολιτικών ηγεσιών να περιορίσουν τις συνέπειες μεγάλων απρόβλεπτων προκλήσεων. Για να ξεφύγουμε «από την κατάρα της θυσίας της γυναίκας του πρωτομάστορα», ώστε να θεμελιωθεί και να λειτουργήσει το κράτος. Η Ελλάδα προφανώς και δεν είναι το γεφύρι της Άρτας).

Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης επί τιμή

Διαβάστε επίσης

Ουκρανία: Θα τελειώσει φέτος ο πόλεμος;

Στρατιωτική σινο-ρωσική συνεργασία: Στόχος της Μόσχας η αύξηση της διαλειτουργικότητας με τα αμυντικά συστήματα του Πεκίνου

Χρέη σε εφορία και ταμεία: Αναβίωση παλαιών ρυθμίσεων – Ποιοι μπορούν να ενταχθούν