Με πλεόνασμα 1,1 δισ. ευρώ για το τρέχον έτος, αλλά και 1,3 δισ. ευρώ για το επόμενο, παρά το έλλειμμα στο πρώτο επτάμηνο του 2023, κατατέθηκε το προσχέδιο του προϋπολογισμού με όλα τα μέτρα στήριξης του 2024.

Θυμίζουμε ότι η έκθεση εκτέλεσης του προϋπολογισμού αποτυπώνει έλλειμμα 1,7 δισ. ευρώ κατά το επτάμηνο του 2023 σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Ειδικότερα προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,3% το 2023 και 3% το 2024. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) σε ονομαστικούς όρους αναμένεται να αυξηθεί από 208 δισ. ευρώ το 2022 σε 224 δισ. ευρώ το 2023 και 235 δισ. ευρώ το 2024.

Η αύξηση αυτή, σύμφωνα με την κυβέρνηση, οφείλεται:

● Στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, λόγω της επαναφοράς της στην κανονικότητα μετά τις επιπτώσεις της πανδημίας της Covid-19 και των κυβερνητικών μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

● Στη σημαντική αύξηση των τουριστικών εισπράξεων, οι οποίες κατά το επτάμηνο του τρέχοντος έτους ξεπέρασαν τα επίπεδα της αντίστοιχης περιόδου του 2019.

● Στην αύξηση μισθών και συντάξεων, γεγονός που επηρεάζει κυρίως τα έσοδα από τους άμεσους φόρους (φόροι εισοδήματος).

● Στην εκτεταμένη χρήση πιστωτικών καρτών και στην αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών εν γένει.

● Στις πληθωριστικές πιέσεις, ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης που επιδρούν και στη χώρα μας, αν και σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Παράλληλα, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός αναμένεται να κυμανθεί σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα και να διαμορφωθεί σε 4% έναντι 4,5% που προβλεπόταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας για το 2023 και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω σε 2,4% για το 2024. Οι επενδύσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 8,3% κατά το τρέχον έτος και ακόμη περισσότερο κατά 12,1% το 2024, ενώ η ανεργία αναμένεται να μειωθεί από 11,2% το 2023 σε 10,6% το 2024.

Τα μέτρα ενίσχυσης

Στον προϋπολογισμό έχουν συμπεριληφθεί όλα τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί προεκλογικά προς εφαρμογή το 2023 και όλα τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, όπως:

● η αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων,

● η άρση του παγώματος των τριετιών στους μισθωτούς,

● η αύξηση του αφορολόγητου για οικογένειες με παιδιά,

● η αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος,

● η εκ νέου αύξηση των συντάξεων,

● η μείωση του ΕΝΦΙΑ για ασφαλισμένα ακίνητα,

● ΦΠΑ 13% στις βραχυχρόνιες μισθώσεις που αφορούν από 3 ακίνητα και πάνω

● και επενδυτικοί πόροι ύψους 12,1 δισ. ευρώ μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (8,5 δισ. ευρώ) και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (3,6 δισ. ευρώ), που αναμένεται να εισρεύσουν στην οικονομία εντός του 2024.

Σε ό,τι αφορά τις νέες αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων, αυτές υπολογίζονται στα 550 εκατ. ευρώ και το κονδύλι προβλέπεται να καλυφθεί από τη φορολογία των φυσικών προσώπων που θα είναι αυξημένη περισσότερο από 734 εκατ. ευρώ. Βέβαια μισθωτοί και συνταξιούχοι από 12,272 δισ. ευρώ φόρους φέτος, του χρόνου προβλέπεται ότι θα πληρώσουν 13,01 δισ. ευρώ.

Παράλληλα υλοποιείται η σειρά μέτρων που έχει ανακοινωθεί και αφορά την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Μετά την ήδη σημαντική μείωση του κενού ΦΠΑ τα προηγούμενα έτη μέσω της ενίσχυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, στόχος είναι να μειωθεί περαιτέρω στο μέσο επίπεδο των χωρών της Ε.Ε. έως το 2026, που σύμφωνα με τις τελευταίες διαθέσιμες μετρήσεις ανέρχεται σε περίπου 9%.

Την ίδια ώρα 8 δισεκατομμύρια ευρώ υπολογίζει η κυβέρνηση ότι θα μπουν στην ελληνική οικονομία το 2024 από την αύξηση των επενδύσεων. Προβλέπεται ακόμη έκρηξη στις εξαγωγές, από 2,7% φέτος σε 6,3% το 2024.

Τόνωση εισοδήματος

Για την τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος από το δεύτερο εξάμηνο του 2023 και ολόκληρου του 2024 προβλέπεται:

1. Για την ενίσχυση των εισοδημάτων στον δημόσιο τομέα, τη στήριξη σε μεγαλύτερο βαθμό των χαμηλόμισθων δημοσίων υπαλλήλων, των οικογενειών με παιδιά και όσων κατέχουν θέση ευθύνης στο Δημόσιο, αναμορφώνεται το μισθολόγιο του δημόσιου τομέα (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 50 εκατ. ευρώ για το 2023 και 906 εκατ. ευρώ για το 2024).

2. Οι βασικές παρεμβάσεις αφορούν στην οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ στον βασικό μισθό, στην αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, στην αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και στην αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας.

Παράλληλα, αυξάνεται το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ καθώς και τα έξοδα διανυκτέρευσης του πολιτικού και ένστολου προσωπικού. Για την αναπροσαρμογή των συντάξεων ειδικών κατηγοριών οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών – ΓΛΚ, θεσμοθετήθηκαν αυξήσεις με ετήσιο κόστος 7 εκατ. ευρώ.

Λόγω της αναδρομικής ισχύος της ρύθμισης, ανάλογα με την κατηγορία των συνταξιούχων, το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 5 εκατ. ευρώ για το 2023 και 56 εκατ. ευρώ το 2024. Για την οικονομική ενίσχυση περίπου 200.000 νέων ηλικίας 18 και 19 ετών θεσμοθετείται μόνιμη παροχή ύψους 150 ευρώ για την πραγματοποίηση αγορών από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και των μεταφορών (συνολικό δημοσιονομικό κόστος 30 εκατ. ευρώ για καθένα από τα έτη 2023 και 2024),

3. Για την οικονομική στήριξη περίπου 750.000 συνταξιούχων με συντάξεις έως 1.600 ευρώ που έχουν προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ, παρέχεται τον Δεκέμβριο 2023 έκτακτη ενίσχυση από 100 έως 200 ευρώ, με δημοσιονομικό κόστος 107 εκατ. ευρώ.

4. Μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος).

5. Για την εισοδηματική ενίσχυση περίπου 225.000 ευάλωτων νοικοκυριών αυξάνεται από τον Δεκέμβριο 2023 κατά 8% το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα (δημοσιονομικό κόστος 4 εκατ. ευρώ για το 2023 και 43 εκατ. ευρώ για το 2024).

6. Για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας και τη στήριξη της οικογένειας, το επίδομα μητρότητας από το 2024 επεκτείνεται στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες στους εννέα μήνες, σε συνέχεια και της ήδη θεσμοθετημένης αύξησης σε εννέα μήνες για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα (δημοσιονομικό κόστος 40 εκατ. ευρώ για το 2024).

7. Αυξάνεται αναδρομικά από την 1η Ιουλίου 2023 το πτητικό επίδομα για τους πιλότους και τα πληρώματα των πυροσβεστικών αεροσκαφών, με δημοσιονομικό κόστος 700 χιλ. ευρώ ετησίως.

8. Σε ό,τι αφορά τώρα τις παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα προβλέπεται ότι:

● Από τον Ιανουάριο του 2024 αίρεται το πάγωμα των τριετιών στους μισθωτούς.

● Καταργείται η μείωση 30% επί των συντάξεων για τους απασχολούμενους συνταξιούχους και αντικαθίσταται με εισφορά 10% επί των πρόσθετων αμοιβών που λαμβάνουν από την εργασία τους.

● Αυξάνονται εκ νέου από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι συντάξεις κατά τον μέσο όρο της αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού 2023, με υπολογιζόμενο κόστος 410 εκατ. ευρώ.

Φορο-ρυθμίσεις

Οι παρεμβάσεις φορολογικής φύσης αφορούν:

1. Την αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ στους φορολογούμενους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024).

2. Τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές.

3. Την αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα:

● μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2% (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 22 εκατ. ευρώ),

● μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 21 εκατ. ευρώ) και

● κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).

Επιπροσθέτως, με στόχο τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων και την αντιμετώπιση των δευτερογενών αρνητικών επιπτώσεων στην κτηματαγορά και τα ενοίκια, επιβάλλεται ΦΠΑ 13% και τέλος παρεπιδημούντων στις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων (τύπου Airbnb) στα νομικά πρόσωπα και στα φυσικά πρόσωπα με τρία ή περισσότερα εκμισθωμένα διαμερίσματα.

Ο φόρος διαμονής επιβάλλεται και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις φυσικών προσώπων, ενώ τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα εκμισθωμένα διαμερίσματα υποχρεούνται σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Τέλος, αυστηροποιείται ο ορισμός της βραχυχρόνιας μίσθωσης και εντείνονται οι έλεγχοι δήλωσης εισοδημάτων.

Διαβάστε επίσης:

ΑΑΔΕ: Ποια χρέη παραγράφονται την 31η Δεκεμβρίου – Πότε η «ομηρία» της Εφορίας κρατάει μέχρι και 10 χρόνια

Πετρέλαιο θέρμανσης: Στα «κόκκινα» η τιμή του μετά το «ψαλίδι» στην επιδότηση

Τιμολόγια ρεύματος: Τρεις κατηγορίες από 1η Ιανουαρίου 2024 – Πότε «ξεπαγώνει» η ρήτρα αναπροσαρμογής