Πολυτεχνείο 1973

Το αίμα το αδικαίωτο ποτέ δεν ησυχάζει

Επιμέλεια – Εισαγωγικά κείμενα: Ιερώνυμος Λύκαρης

Επίμετρο: Μαριάννα Τζιαντζή

Εκδόσεις: Καστανιώτη

Σελ.: 750

Ένα από τα πλέον βασικά προβλήματα της Ιστορίας είναι η ιδεολογικοποίησή της, δηλαδή το εκ των προτέρων εξαγόμενο συμπέρασμα με βάση την αδιαμφισβήτητη ιδεολογική σταθερά. Με αυτό τον τρόπο και ο ρόλος του αυτόπτη της Ιστορίας αποτελεί μαρτυρία, όχι ερμηνεία. Έκλεισαν πέντε δεκαετίες πλέον, με τη γενιά του Πολυτεχνείου να έχει περάσει από όλες τις σημαντικότερες θέσεις εξουσίας σε κάθε τομέα της ζωής της χώρας: υπουργοί, αρχηγοί κομμάτων, ευρωβουλευτές, διεθνείς – ιδιαίτερα καλοπληρωμένες – θέσεις, μεγαλοδημοσιογράφοι, επιχειρηματίες, ανώτατα στελέχη σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, μια στρατιά διανοουμένων της τέχνης και του πολιτισμού, οι οποίοι κυριαρχούν στον δημόσιο λόγο εξαργυρώνοντας – άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο – το «αδικαίωτο αίμα». Αυτό δεν συνέβη στην Ελλάδα μόνο, αλλά παντού: από τους Μαύρους Πάνθηρες, όπου ο Έλντριτζ Κλίβερ, από τους βασικούς ηγέτες, υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του Ρέιγκαν μέχρι τον διάσημο σταρ του Μάη του 1968 Κον Μπεντίτ, τους διαφόρους Πράσινους, Κίτρινους, Κόκκινους που θα υποστήριζαν την εισβολή των Αμερικανών στο Ιράκ και θα γίνονταν οι χρησιμότεροι εταίροι των πολιτικών κατεστημένων συστημάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, συμμετέχοντας σε διάφορους κυβερνητικούς συνασπισμούς.

Ο παρών επετειακός τόμος έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς μας παρέχει μια ντοκουμενταρισμένη εκδοχή της κορυφαίας αυτής αντιδικτατορικής εξέγερσης. Το Πολυτεχνείο υπήρξε η κορύφωση του αντιδικτατορικού αγώνα. Αυτή η πλευρά του δικαιώθηκε, καθώς η Ελλάδα για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία της μεταβλήθηκε σε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία, καταβάλλοντας μάλιστα το βαρύτατο τίμημα της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.

Το «Πολυτεχνείο», ωστόσο, συνεχίστηκε μετά την πτώση της δικτατορίας ως ένα κίνημα που αγωνιζόταν να παγιώσει τις δημοκρατικές κατακτήσεις. Πράγμα που επετεύχθη επίσης, ας πούμε, σε γενικές γραμμές μια δεκαετία μετά. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος της ανάγκης να εορτάζεται ως επέτειος και όχι ως διαδρομή Πολυτεχνείο – Αμερικανική Πρεσβεία. Ούτε η εμμονική επαναδιατύπωση ξεπερασμένων συνθημάτων «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία», στις εποχές της αστακομακαρονάδας και όλων των ελληνοπαίδων εντός πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.

Εκεί το Πολυτεχνείο άρχισε να χάνει το νόημά του αλλά και να το αδικεί. Η Αριστερά σε όλη της την ποικιλομορφία αξίωσε την ιδιοκτησιακή χρήση και εκμετάλλευση. Δεν είναι της παρούσης να αναφέρουμε χίλια δυο κραυγαλέα παραδείγματα. Και μόνο η ταύτιση της ημερομηνίας της εξέγερσης με μια δολοφονική ασυνάρτητη τρομοκρατική οργάνωση είναι αρκετή να γίνει κατανοητή η οριστική αποκοπή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου από το σαφές νόημά της εναντίον κάθε μορφής τυραννίας. Και μόνο το γεγονός ότι σήμερα, αν θελήσει να πάει ένας ανώνυμος ή επώνυμος που συμμετείχε στην εξέγερση να αφήσει ένα λουλούδι, είναι πιθανόν να δαρθεί από τους «κληρονόμους διαχειριστές» της μνήμης του Πολυτεχνείου, είναι ενδεικτικό της αλλοίωσης, της προδοσίας και της ανελέητης εκμετάλλευσης της ηρωικής εκείνης εξέγερσης.

Αυτά με αφορμή την επέτειο.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, τα ντοκουμέντα αυτού του επετειακού τόμου αποτελούν πολύτιμο υλικό προς χρήση, κυρίως των νεότερων γενεών, για να τα λάβουν υπόψη τους ως γεγονότα και ουδόλως ως ιδεολογικά συμπεράσματα, προκειμένου να βγάλουν τα δικά τους, καθώς δεν είναι λίγοι και εκείνοι από τη μεριά των ακροδεξιών που τα αμφισβητούν προκαλώντας το δημόσιο αίσθημα.

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου δίνεται μέσα από τις καταθέσεις συγγενών νεκρών, τραυματιών και αυτοπτών μαρτύρων. Επίσης, ο αναγνώστης μπορεί αδιαμεσολάβητα να ερευνήσει τα αστυνομικά ντοκουμέντα για τους νεκρούς και τους τραυματίες και να έρθει σε επαφή με την άγρια πραγματικότητα της ηρωικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Διαβάστε επίσης:

Βιβλίο: Περεγρίνος, ένας ήρωας όλων των εποχών!

Βιβλιόφιλοι: Η ανάγνωση και τα «διπλά βιβλία της ηθικής»

Βιβλίο: Η ιστορία ενός αποδιοπομπαίου τράγου