Ένα νομικό κενό στην εργατική νομοθεσία έχει δημιουργήσει εργαζόμενους δύο ταχυτήτων στον ιδιωτικό τομέα: εκείνους που λαμβάνουν το επίδομα γάμου και εκείνους που το στερούνται. Πρόκειται για μια κατάφωρη αδικία, η οποία συντηρείται εδώ και χρόνια, παρά τις αλλεπάλληλες καταγγελίες από εργαζομένους και συνδικαλιστικούς φορείς. Παρότι το Υπουργείο Εργασίας φαίνεται να εξετάζει νομοθετική ρύθμιση για την υποχρεωτική καταβολή του, εντούτοις για την ώρα βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο.

Το επίδομα γάμου θεσπίστηκε με στόχο την οικονομική ενίσχυση των παντρεμένων εργαζομένων, αλλά στην πράξη εξελίχθηκε σε ένα προνόμιο που απολαμβάνουν μόνο όσοι έχουν την τύχη να εργάζονται σε επιχειρήσεις που τηρούν τη συλλογική σύμβαση εργασίας. Όλοι οι υπόλοιποι αφήνονται στο έλεος της εργοδοτικής αυθαιρεσίας, καθώς πολλοί εργοδότες εκμεταλλεύονται τα νομοθετικά κενά για να αποφύγουν την καταβολή του. Το επιχείρημά τους είναι απλό: δεν ανήκουν σε εργοδοτικές οργανώσεις που υπογράφουν την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ), άρα δεν δεσμεύονται από αυτήν.

Το αποτέλεσμα είναι εξοργιστικό. Περισσότεροι από 300.000 εργαζόμενοι δεν λαμβάνουν το επίδομα γάμου, εκ των οποίων 130.000 το έχουν στερηθεί από το 2012 και μετά. Δημιουργείται έτσι μια κατάσταση κατάφωρης ανισότητας: εργαζόμενοι που εκτελούν την ίδια εργασία αμείβονται διαφορετικά, όχι λόγω αντικειμενικών κριτηρίων, αλλά επειδή κάποιοι εργοδότες «παρακάμπτουν» τις υποχρεώσεις τους.

Το πρόβλημα αυτό δεν είναι καινούργιο. Η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων στις Υπηρεσίες και το Εμπόριο έχει επανειλημμένα ζητήσει από το Υπουργείο Εργασίας να παρέμβει, αλλά μέχρι στιγμής οι αντιδράσεις είναι χλιαρές. Για περισσότερο από μια δεκαετία, η κυβέρνηση – ανεξαρτήτως πολιτικής απόχρωσης – κλείνει τα μάτια, αφήνοντας το θέμα να διαιωνίζεται.

Επιπλέον, η ανισότητα αυτή δεν πλήττει μόνο τους εργαζόμενους αλλά και την ίδια την αγορά εργασίας. Όσες επιχειρήσεις τηρούν τη νομοθεσία επιβαρύνονται με μεγαλύτερο μισθολογικό κόστος σε σχέση με εκείνες που αποφεύγουν να καταβάλλουν το επίδομα, οδηγώντας σε αθέμιτο ανταγωνισμό. Με λίγα λόγια, η απουσία ελέγχων και ξεκάθαρης νομοθετικής ρύθμισης δεν ευνοεί μόνο την εργοδοτική αυθαιρεσία, αλλά και τις αθέμιτες πρακτικές που διαστρεβλώνουν τον υγιή ανταγωνισμό στην αγορά.

Η ιστορία της αδικίας και το νομοθετικό μπέρδεμα

Το επίδομα γάμου καθιερώθηκε το 1988 μέσω της ΕΓΣΣΕ, με ποσοστό 10% επί του βασικού μισθού. Το 1989, ο νόμος 1849/1989 επέκτεινε το δικαίωμα αυτό και σε άγαμους, χήρους και διαζευγμένους εργαζόμενους.

Το 2012, όμως, η τότε κυβέρνηση αποφάσισε να περιορίσει τη δυνατότητα των συλλογικών συμβάσεων να καθορίζουν μισθολογικούς όρους. Με τον νόμο 4093, ο κατώτατος μισθός έπαψε να αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης των κοινωνικών εταίρων και τέθηκε υπό τον έλεγχο του Υπουργικού Συμβουλίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το επίδομα γάμου να μετατραπεί σε «προαιρετικό», καθώς οι εργοδότες που δεν συμμετείχαν στις σχετικές συλλογικές συμβάσεις δεν υποχρεώνονταν να το καταβάλλουν.

Από το 2013, η νομική υπηρεσία της ΓΣΕΕ έχει ερμηνεύσει το επίδομα γάμου ως κανόνα δικαίου, γεγονός που σημαίνει ότι η καταβολή του θα έπρεπε να είναι δεσμευτική για όλους τους εργοδότες. Ωστόσο, η απουσία ξεκάθαρων κρατικών ελέγχων και αυστηρών ποινών έχει καταστήσει αυτή τη νομική ερμηνεία ουσιαστικά ανενεργή.

Θα τολμήσει η κυβέρνηση να βάλει τέλος στην αδικία;

Η κυβέρνηση έχει μπροστά της μια ξεκάθαρη επιλογή: να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση που θα επιβάλλει την υποχρεωτική καταβολή του επιδόματος γάμου σε όλους τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα. Οτιδήποτε λιγότερο από αυτό θα ισοδυναμεί με συνέχιση της αδικίας.

Δεν είναι δυνατόν η ελληνική πολιτεία να ανέχεται συνθήκες εργασιακής ζούγκλας, όπου οι εργαζόμενοι χωρίζονται σε «προνομιούχους» και «ριγμένους» με μοναδικό κριτήριο το πού εργάζονται. Το επιχείρημα των εργοδοτών ότι «δεν είναι υποχρεωμένοι» να καταβάλουν το επίδομα είναι προϊόν νομοθετικής ασάφειας και εσκεμμένης ανοχής.

Εάν πράγματι η κυβέρνηση θέλει να ενισχύσει τους εργαζομένους και να διαμορφώσει μια πιο δίκαιη αγορά εργασίας, η λύση είναι απλή: ξεκάθαρη νομοθέτηση, αυστηροί έλεγχοι και πραγματικές κυρώσεις για όσους εργοδότες παρανομούν. Οτιδήποτε άλλο θα είναι απλώς μία ακόμη υποχώρηση στις πιέσεις των εργοδοτικών συμφερόντων.

Διαβάστε επίσης:

Σήμα κινδύνου από ΟΟΣΑ για τις εμπορικές εντάσεις – Πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία

Στουρνάρας: Κατεβάζει τον πήχη για την ελληνική οικονομία, «φρένο» για 13ο και 14ο μισθό στο Δημόσιο

Άνοιξε η πλατφόρμα για τις φορολογικές δηλώσεις 2025 – Οι «πονηροί» κωδικοί που κρύβουν πρόσθετους φόρους (video)