Η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια ουδέτερη κρίση που επηρεάζει όλους το ίδιο. Όπως αποκαλύπτει η πρόσφατη έκθεση του ΙΟΒΕ για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ελληνική οικονομία, οι συνέπειές της βαραίνουν δυσανάλογα τα πιο αδύναμα οικονομικά στρώματα της κοινωνίας. Τα νοικοκυριά με περιορισμένους πόρους όχι μόνο είναι περισσότερο εκτεθειμένα σε φυσικούς κινδύνους και ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά και διαθέτουν ελάχιστα μέσα να ανταπεξέλθουν στις επιπτώσεις, αυξάνοντας τον κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.

Η κοινωνική ανισότητα αποτελεί βασικό ανασταλτικό παράγοντα στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο όπου οι ήδη ευάλωτοι γίνονται ακόμη πιο αδύναμοι. Η Ελλάδα, με το σχετικά υψηλό ποσοστό φτώχειας και το χαμηλό μέσο εισόδημα, βρίσκεται σε δυσχερή θέση, ενώ οι έντονες περιφερειακές ανισότητες επιδεινώνουν το πρόβλημα, δημιουργώντας «γκέτο φτώχειας» σε ορισμένες περιοχές.

Τα στοιχεία που παρουσιάζει η έκθεση είναι ανησυχητικά: παρά τη σταδιακή μείωση τα τελευταία χρόνια, πάνω από ένας στους τέσσερις Έλληνες (26,1%) εξακολουθεί να ζει υπό την απειλή φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού — ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αν και το χάσμα με την υπόλοιπη Ευρώπη έχει περιοριστεί σε σχέση με το παρελθόν, παραμένει μεγάλο, υποδεικνύοντας την ανάγκη για ριζικές πολιτικές παρεμβάσεις.

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η μετατόπιση του κινδύνου φτώχειας στις νεότερες γενιές. Ενώ στο παρελθόν η φτώχεια αφορούσε κυρίως τους ηλικιωμένους, τα τελευταία χρόνια οι νέοι κάτω των 65 ετών βιώνουν δυσμενέστερες οικονομικές συνθήκες, κάτι που περιορίζει την ικανότητά τους να ανταπεξέλθουν σε νέες προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή και η μετάβαση σε πιο βιώσιμες πρακτικές ζωής και εργασίας.

Παράλληλα, η γεωγραφική ανισότητα παραμένει εμφανής, με περιοχές όπως η Πελοπόννησος να καταγράφουν τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας, ενώ άλλες, όπως η Κρήτη, σημειώνουν σημαντική πρόοδο. Αυτές οι ανισότητες περιπλέκουν την εφαρμογή πολιτικών προσαρμογής, καθώς η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης απαιτεί διαφορετικές προσεγγίσεις και πόρους ανά περιοχή.

Στο βάθος όλων αυτών βρίσκεται η ευρύτερη εισοδηματική ανισότητα, η οποία στην Ελλάδα παραμένει ιδιαίτερα έντονη σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ψαλίδα μεταξύ των πλουσιότερων και φτωχότερων πολιτών είναι μεγάλη: ο πλουσιότερος πεντηκοστός εισοδηματικά πολίτης έχει εισόδημα πάνω από πενταπλάσιο σε σχέση με τον φτωχότερο πεντηκοστό, ενώ η ανισότητα αυτή είναι ακόμη πιο έντονη στους νέους.

Η εικόνα αυτή αποδεικνύει πως η κλιματική κρίση στη χώρα μας δεν είναι απλώς ένα περιβαλλοντικό ζήτημα. Είναι πρωτίστως μια βαθιά κοινωνική πρόκληση που απαιτεί στοχευμένες, κοινωνικά δίκαιες πολιτικές. Η προστασία των πιο ευάλωτων στρωμάτων, η μείωση των ανισοτήτων και η δίκαιη μετάβαση στην εποχή της κλιματικής αλλαγής δεν είναι πολυτέλειες, αλλά επιτακτικές ανάγκες για να αποφευχθεί η περαιτέρω κοινωνική και οικονομική αποδιάρθρωση.

Διαβάστε επίσης:

Η Ελλάδα χάνει σε ανταγωνιστικότητα – Σταθερά στην τελευταία 20αδα, πού πάμε καλά και πού αγγίζουμε… πάτο 

Κυριάκος Πιερρακάκης: «Αναπτυξιακή ευκαιρία για την Ελλάδα η αξιοποίηση της “ασημένιας οικονομίας”»

Κοινωνικός Τουρισμός – ΔΥΠΑ: 26.874 εξαργυρώσεις voucher μέχρι τις 15 Ιουνίου – Ο δημοφιλέστερος προορισμός