Πιστή στο δόγμα της να μεταθέτει ευθύνες και όχι να δίνει λύσεις, η Κομισιόν το εφαρμόζει και στην «καυτή πατάτα» των αγροτικών επιδοτήσεων.

See more

Ursula von der Leyen is preparing to overhaul the bloc’s subsidy system to keep the farm budget limping along, but shifts political fights back onto national governments, a leaked policy blueprint obtained by POLITICO indicates.https://t.co/iyyjkbjVOg — POLITICOEurope (@POLITICOEurope) July 15, 2025

Σύμφωνα με ένα προσχέδιο της μελλοντικής αγροτικής πολιτικής της ΕΕ μετά το 2027, που διέρρευσε και περιήλθε στην κατοχή του POLITICO, η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ετοιμάζεται να αναδιαρθρώσει το σύστημα επιδοτήσεων του μπλοκ με τέτοιον τρόπο ώστε ο αγροτικός προϋπολογισμός να συνεχίσει να λειτουργεί οριακά, αλλά οι πολιτικές συγκρούσεις να μεταφερθούν στις πρωτεύουσες των κρατών-μελών.

Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), μία από τις μεγαλύτερες και παλαιότερες πολιτικές της Ευρώπης, θα επιβιώσει επίσημα. Στην πράξη όμως, ενσωματώνεται σε ένα ευρύτερο εθνικό χρηματοδοτικό πακέτο, μαζί με τα περιφερειακά και τα ταμεία συνοχής, αφήνοντας τους υπουργούς γεωργίας να δώσουν τις μάχες για το πώς θα μοιραστεί ένα όλο και μικρότερο κονδύλι σε εθνικό επίπεδο.

Η αναθεώρηση των αγροτικών επιδοτήσεων αποτελεί μέρος του ευρύτερου σχεδίου της φον ντερ Λάιεν να αναδιατυπώσει τη στρατηγική επταετών δαπανών της ΕΕ, θέτοντας τομείς, περιφέρειες και υπουργεία αντιμέτωπα μεταξύ τους, καθώς οι Βρυξέλλες προσπαθούν να καλύψουν περισσότερες προτεραιότητες με λιγότερους πόρους. Αυτό σημαίνει ότι και η ΚΑΠ θα πρέπει να πετύχει περισσότερα με λιγότερα, ενώ η ΕΕ προσπαθεί να διαχειριστεί το χρέος της πανδημικής περιόδου, τις πιέσεις στον τομέα της άμυνας και έναν στάσιμο προϋπολογισμό.

Η Επιτροπή, η οποία θα παρουσιάσει την πρότασή της για τη μεταρρύθμιση του προϋπολογισμού την Τετάρτη, προβάλλει αυτή την αλλαγή ως μια απλοποίηση.

Ή, όπως το έθεσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ: «Τι χάος».

Στις κυβερνήσεις η «καυτή πατάτα» με πιθανό κούρεμα των 400 δισ. ευρώ επιδοτήσεων

Η ΚΑΠ αποτελεί εδώ και καιρό μία από τις μεγαλύτερες μεμονωμένες γραμμές δαπανών της ΕΕ, διοχετεύοντας σχεδόν 400 δισεκατομμύρια ευρώ στις γεωργικές και αγροτικές κοινότητες της Ένωσης κάθε επτά χρόνια.

Τυπικά, η Επιτροπή επιμένει ότι η ΚΑΠ θα παραμείνει πυλώνας της πολιτικής της ΕΕ.
Στο παρασκήνιο, ο Επίτροπος Γεωργίας Κρίστοφ Χάνσεν έδωσε σκληρές μάχες για να διατηρηθούν σημαντικά μέρη της χρηματοδότησης για τον αγροτικό τομέα. Το μέγεθος του συνολικού προϋπολογισμού παραμένει ακόμη υπό διαμόρφωση, αλλά ορισμένες από τις κόκκινες γραμμές του ενσωματώθηκαν στο προσχέδιο, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων ενισχύσεων και ενός μεγαλύτερου κονδυλίου για τους νέους αγρότες.

Όμως η πολιτική διαχείριση περνά πλέον σε εθνικό επίπεδο. Από το 2028, οι υπουργοί γεωργίας θα πρέπει να αποφασίσουν ποιος θα έχει τα χαρακτηριστικά του «ενεργού αγρότη» και πώς θα στοχεύσουν την εισοδηματική στήριξη υπό αυστηρότερα κριτήρια. Οι Βρυξέλλες προτείνουν να δοθεί προτεραιότητα σε μικρές εκμεταλλεύσεις, νέους αγρότες, γυναίκες στη γεωργία και παραγωγούς σε ορεινές περιοχές — αλλά αποφεύγουν να επιβάλλουν δεσμευτικούς κανόνες.

Όσο περισσότερη γη καλλιεργείς, αναφέρει το προσχέδιο, τόσο λιγότερα χρήματα της ΕΕ θα λαμβάνεις ανά εκτάριο. Οι επιδοτήσεις για μεγάλους ιδιοκτήτες γης θα περιοριστούν στα 100.000 ευρώ, μια παλιά αλλά αμφιλεγόμενη ιδέα στην οποία τα αγροτικά λόμπι αντιστέκονται για χρόνια. Τώρα η εφαρμογή της περνά στις πρωτεύουσες.

Υπάρχουν ανησυχίες ότι οι διαφορετικές εθνικές προσεγγίσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πολλαπλά και ανταγωνιστικά συστήματα γεωργίας με διαφορετική χρηματοδότηση στις 27 χώρες της Ένωσης.

Για τους εθνικούς υπουργούς γεωργίας, όμως, η μεταρρύθμιση είναι επίσης ένα πολιτικό «καυτό πατάκι» εντός της χώρας τους, αναγκάζοντάς τους να παλεύουν για να υπερασπιστούν τα κονδύλια που προορίζονται για τους αγρότες. Μόλις τα αγροτικά κονδύλια ενσωματωθούν σε ευρύτερο εθνικό ταμείο, κινδυνεύουν να χάσουν πόρους από άλλα υπουργεία που διεκδικούν τα ίδια χρήματα.

«Η Κοινή Αγροτική Πολιτική λειτουργεί καλά και είναι απαραίτητη για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Δεν πρέπει να καταστρέψουμε ό,τι λειτουργεί», δήλωσε ο Πορτογάλος υπουργός Γεωργίας Ζοζέ Μανουέλ Φερνάντες σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια συνάντησης των υπουργών γεωργίας της ΕΕ στις Βρυξέλλες.

Προσθέτοντας, ότι η σύγχυση αγροτικών και περιφερειακών κονδυλίων κινδυνεύει να μετατρέψει τα χρήματα της ΚΑΠ σε «ελεύθερη διαχείριση».

Μικρότερο κονδύλι, μεγαλύτερα προβλήματα – Στα κάγκελα οι αγρότες

Προς το παρόν, η Επιτροπή επιμένει ότι η βασική χρηματοδότηση για τη γεωργία παραμένει προστατευμένη. Η ανταρσία του Χάνσεν μέσα στην έδρα της Επιτροπής, έχει διασφαλίσει ότι το σύστημα εισοδηματικής στήριξης δεν θα εξαφανιστεί εντελώς.

Ακόμα κι αν η δομή της ΚΑΠ επιβιώσει τεχνικά, ο προϋπολογισμός πρόκειται να μειωθεί. Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν περικοπές από 15 έως 25 τοις εκατό σε σύγκριση με τα τρέχοντα επίπεδα.

Αυτός είναι εν μέρει ο λόγος που η Επιτροπή τονίζει την «αποδοτικότητα», την «ευελιξία» και την «στόχευση» — λέξεις-κλειδιά που σημαίνουν ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να κάνουν δύσκολες επιλογές.

Οι αγρότες ανησυχούν ότι η ένταξη της γεωργίας σε ευρύτερη γραμμή προϋπολογισμού θα κάνει ακόμα πιο εύκολο για τα υπουργεία Οικονομικών να αποσπούν χρήματα της ΚΑΠ για άλλες προτεραιότητες. Και ενώ το διαρρευσμένο κείμενο υπόσχεται συνεχή στήριξη στην παραγωγή τροφίμων, αναγνωρίζει επίσης νέους στόχους όπως η πράσινη τεχνολογία, η ετοιμότητα για άμυνα και η ανταγωνιστικότητα.

«Αυτό το σχέδιο είναι απαράδεκτο για την αγροτική κοινότητα», δήλωσε ο Λουκ Βερνέ από τον κλαδικό φορέα Farm Europe. «Οι αγρότες στηρίζουν τις πολιτικές της ΕΕ — το δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις. Αντί για μήνυμα στήριξης, θα δεχθούν ένα χαστούκι.»

«Το σχέδιο που ετοιμάζει η φον ντερ Λάιεν είναι εντελώς αποκομμένο από την πραγματικότητα του τι είναι η γεωργία στην Ευρώπη», πρόσθεσε.

Το πρώτο σημάδι ότι η αναθεώρηση του προϋπολογισμού της φον ντερ Λάιεν μπορεί να έχει αντίθετο αποτέλεσμα αναμένεται ήδη από την Τετάρτη, όταν οι αγρότες σχεδιάζουν να φέρουν ξανά τα τρακτέρ τους στις Βρυξέλλες, την ίδια στιγμή που η Επιτροπή θα παρουσιάζει επίσημα την πρότασή της.

Η πραγματική μάχη, όμως, μόλις ξεκινά. Το σχέδιο θα πυροδοτήσει χρόνια έντονων διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τις εθνικές κυβερνήσεις, αφήνοντας άφθονο χρόνο για περισσότερες μάχες σχετικά με το πώς θα δαπανηθεί το αγροτικό χρήμα στην Ευρώπη, καταλήγε το Politico στο δημοσίευμά του.

Διαβάστε επίσης:

70.000 όμηροι δανειολήπτες ελβετικού φράγκου: Λύση ή «νομιμοποίηση μιας απάτης» 5 δισ. ευρώ;

Καθυστερεί η έκδοση συντάξεων – Μειώνονται οι αιτήσεις, αυξάνονται όμως οι ληξιπρόθεσμες πληρωμές

Με δυσοίωνες προβλέψεις ξεκινούν οι θερινές εκπτώσεις – Ακρίβεια και πληθωρισμός δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας