Την αντίφαση ανάμεσα στη σκληρή ρητορική και την έλλειψη ουσιαστικών ενεργειών πολλών ευρωπαϊκών κρατών, απέναντι στη γενοκτονία στη Γάζα από το Ισραήλ, επισημαίνει άρθρο των New York Times.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής υψηλότερων δασμών σε ισραηλινά προϊόντα, αλλά παραμένει ασαφές αν και πότε θα προχωρήσει η πρόταση.

Μια ακόμα κίνηση που έχει παγώσει είναι ο αποκλεισμός του Ισραήλ από το ερευνητικό πρόγραμμα Horizon Europe, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιμετωπίζει αντιδράσεις από κράτη–μέλη, κυρίως τη Γερμανία. Παρότι η Ε.Ε. είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ισραήλ, καλύπτοντας το 32% του συνολικού του εμπορίου αγαθών για το 2024, η συλλογική πολιτική της δράση παραμένει περιορισμένη.

Πολιτική ασυνέπεια στα κράτη – μέλη

Στο εσωτερικό των κρατών-μελών, οι πολιτικές είναι αντίστοιχα ασυνεπείς. Οι περισσότερες χώρες έχουν δεχτεί πολύ μικρό αριθμό προσφύγων από τη Γάζα, ενώ οι προσπάθειες για αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας είναι ανεπαρκείς, παρά την κατάσταση λιμού που επικρατεί στην περιοχή.

Tο Βέλγιο έχει τον μεγαλύτερο αριθμό Παλαιστινίων αιτούντων άσυλο στην Ευρώπη, γεγονός που οφείλεται σε πιο επιεικείς μεταναστευτικές πρακτικές και στην ύπαρξη ισχυρής παλαιστινιακής κοινότητας. Ωστόσο, ακόμη και εκεί, η πρόσβαση στο άσυλο είναι δύσκολη. Πολλές αιτήσεις έχουν απορριφθεί το 2025. Το Βέλγιο είχε δημιουργήσει λίστα εκκένωσης πολιτών και συγγενών τους από τη Γάζα, η οποία περιλάμβανε περίπου 500 άτομα, αλλά η λίστα έκλεισε τον Απρίλιο.

Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αναλάβει πιο συγκεκριμένες δράσεις.

Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, ανακοίνωσε μόνιμη απαγόρευση πώλησης όπλων και πυρομαχικών στο Ισραήλ και ακύρωσε σύμβαση ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ για την αγορά εκτοξευτών ρουκετών.

Το Βέλγιο ανακοίνωσε σχέδιο για απαγόρευση εισαγωγών από ισραηλινές εγκαταστάσεις στους παράνομους οικισμούς της Δυτικής Όχθης.

Το Λουξεμβούργο εντάχθηκε στο μπλοκ χωρών που αναγνωρίζουν την Παλαιστίνη ως κράτος, μαζί με το Βέλγιο, τη Βρετανία και άλλες.

Στις 16 Σεπτεμβρίου, επιτροπή του ΟΗΕ που ερευνά τον πόλεμο στη Γάζα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία.

Το Ισραήλ χαρακτήρισε την κατηγορία αυτή «παραποιημένη και ψευδή».

Ο φόβος των μεγάλων αλλαγών

Παρά τις μεμονωμένες κινήσεις, οι μεγάλες αλλαγές παραμένουν δύσκολες.

Μετά τη συριακή προσφυγική κρίση του 2015, η οποία ενίσχυσε την ακροδεξιά σε χώρες όπως η Γερμανία, οι περισσότερες κυβερνήσεις εμφανίζονται διστακτικές στο ενδεχόμενο να δεχτούν μαζικά Παλαιστινίους. Πολλοί από αυτούς παραμένουν εγκλωβισμένοι είτε εντός της Γάζας είτε σε γειτονικές χώρες, όπως η Αίγυπτος.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, Μαξίμ Πρεβό, δήλωσε: «Είναι πραγματικά επείγον για την Ευρώπη να αναλάβει δράση. Πολλοί πολίτες δεν καταλαβαίνουν γιατί η Ευρώπη είναι τόσο διστακτική».

Σε εσωτερική αξιολόγηση της Ε.Ε. για τη συμφωνία σύνδεσης με το Ισραήλ εντοπίστηκαν παραβιάσεις των υποχρεώσεων του Ισραήλ στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αποπομπή του Ισραήλ από το Horizon Europe, αλλά το μέτρο δεν προχώρησε λόγω έλλειψης πολιτικής στήριξης.

Περισσότεροι από 200 πρώην πρέσβεις και διπλωμάτες της Ε.Ε. υπέγραψαν τον Αύγουστο ανοιχτή επιστολή καταγγέλλοντας τη «βαθιά απογοήτευσή» τους για την αδυναμία της Ένωσης να ασκήσει ουσιαστική πίεση στο Ισραήλ.

Πλέον, η Επιτροπή προτείνει να ανασταλεί μέρος της εμπορικής συμφωνίας με το Ισραήλ, αφαιρώντας του προνομιακή μεταχείριση σε εμπόριο δισεκατομμυρίων ευρώ.

Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε σε πρόσφατη ομιλία ότι «αυτό που συμβαίνει στη Γάζα έχει συγκλονίσει τη συνείδηση του κόσμου».

Η Γερμανία, με το ιστορικό της λόγω του Ολοκαυτώματος, παραμένει ιδιαίτερα επιφυλακτική στην κριτική κατά του Ισραήλ.

Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς προειδοποίησε πρόσφατα ότι η κριτική κατά του Ισραήλ αποτελεί «πρόσχημα υπό το οποίο εξαπλώνεται το δηλητήριο του αντισημιτισμού» και δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα αποφασίσει έως τις αρχές Οκτωβρίου εάν θα στηρίξει τις προσπάθειες της Ε.Ε. για κυρώσεις κατά του Ισραήλ.

Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., Κάγια Κάλας, δήλωσε την Τετάρτη ότι η κατάσταση στις πολιτικές γραμμές των κρατών–μελών δεν έχει αλλάξει ουσιαστικά.

Διαβάστε επίσης

Ισπανία και Γαλλία σε «πορτοκαλί συναγερμό» για καταιγίδες και πλημμύρες – Νεκρός στην Καταλονία

Αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους: Απόψε η διάσκεψη στον ΟΗΕ για τα δύο κράτη – Οργή και απειλές από το Ισραήλ (videos)

Ιταλία: Γενική απεργία σήμερα, σε ένδειξη συμπαράστασης προς τον παλαιστινιακό λαό